Yếu tố cấu thành tội danh đào ngũ trong quân đội

Xin chào Thư viện pháp luật.

Tôi có người em đang phục vụ NVQS trong quân đội. Nhập ngũ chưa được 1 năm nhưng em đã bị đơn vị xử lý kỷ luật hình thức cảnh cáo vì lý do vắng mặt trái phép nhiều lần. Sau đó em tiếp tục tái phạm, Thủ trưởng đơn vị đã ra quyết định phạt giam em 10 ngày, nhưng chưa kịp giam thì em lại trốn về nhà, đơn vị đã cử cán bộ đến gia đình vận động em trở lại đơn vị, nếu không sẽ truy tố hình sự, nhưng em vẫn không lên đơn vị và trốn khỏi nhà, mỗi lần em vắng mặt đều không quá 30 ngày thì lại trở lên đơn vị, rồi mới đi tiếp (vì tránh tội đào ngũ). Tính tổng cộng em đã vắng mặt đến 6 lần, tổng thời gian là 72 ngày nhưng không liên tục và chưa lần nào được 30 ngày.

Vì là người thân của người phạm tội nên tôi bắt đầu tìm hiểu pháp luật, em tôi thuộc hành vi tái phạm kỷ luật quân đội nhiều lần, rời khỏi hàng ngũ quân đội nhưng không phải trong thời chiến và chưa gây ra hậu quả nghiêm trọng, như vậy chưa đủ yếu tố truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo luật NVQS cũ thì có thể bị phạt hành chính và buộc thực hiện NVQS lại từ đầu, còn gọi là thu gom (nhưng hiện nay nghe nói hình thức này không còn áp dụng- tôi cũng không rõ lắm).

Vì các hình thức kỷ luật trong quân đội em ấy đã được áp dụng hết khung (phạt giam, nhưng chưa thi hành). Còn theo Quyết định 04 của Bộ quốc phòng thì không ảnh hưởng, bởi vì em ấy có chức vụ và cấp bậc quân hàm thấp nhất trong quân đội nên không thể giáng chức, cách chức hay cấp bậc quân hàm...

Tôi xin hỏi, nếu em tôi tiếp tục vi phạm như trên nhưng mỗi lần đi không quá 30 ngày thì có đủ yếu tố cấu thành tội đào ngũ hay không? và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội danh nào khác hay không?

Rất mong được phản hồi tích cực. Xin cản ơn!

Cảm ơn bạn đã tham gia ý kiến.

Nhưng theo mình thì thế này:

Khoản 1, Điều 42, BLHS: "Người nào rời bỏ hàng ngũ quân đội nhằm trốn tránh nghĩa vụ trong thời chiến hoặc đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm hoặc gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm"....

Thứ nhất, theo Điều lệnh quân đội thì em mình chỉ vắng mặt trái phép nhiều lần chứ chưa phạm tội đào ngũ, vì tội đào ngũ quy định vắng mặt trái phép liên tục từ 30 ngày trở lên...

Thứ hai, trong Luật quy định "...đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm..." , như vậy cụm từ "hành vi này" ở đây có thể được hiểu là hành vi đào ngũ trong thời chiến hay không?

Một lần nữa, xin cảm ơn bạn.

Xin lỗi vì mình đã thông tin nhằm.

Tội đào ngũ được tính từ khi vắng mặt trái phép đủ 7 ngày trở lên, nhưng được xử lý theo Quyết định 04/2013/BQP về xử lý những hành vi vi phạm pháp luật nhưng đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Quyết định 04 cũng nêu rõ việc tái phạm vắng mặt trái phép (đã kỷ luật) trong thời bình mà không gây hậu quả nghiêm trọng thì cũng chỉ gián quân hàm, chức vụ, tước quân tịch...

Tính từ khi vắng mặt cho đến 30 ngày mà quân nhân đó không trở lại đơn vị hoặc không có lý do chính đáng (ốm đau nặng, nằm viện, tai nạn...), nói chung là không có ý định trở lại đơn vị thì mới chuyển sang truy cứu trách nhiệm hình sự (theo Hướng dẫn thủ tục truy cứu trách nhiệm HS đối với quân nhân đào ngũ- do Cơ quan điều tra hình sự quân khu quy định).

Nên theo mình nghĩ, em nó sẽ chịu những hình phạt dưới luật chứ chưa đủ yếu tố để chuyển sang truy cứu TNHS.

Rất mong ý kiến tiếp theo của bạn. Thân!

Cảm ơn ý kiến của bạn.

Thật sự là rủi ro rất lớn. Bởi vì mình có người thân trong hoàn cảnh đó nên cố tìm ra và khai thác những kẽ hở của pháp luật, dù là nhỏ nhất. Đó cũng là những cơ sở pháp lý duy nhất mà mình có thể căncứ để tranh luận trong lúc này, mặc dù nó rất mong manh.

Nếu trong tình huống xấu nhất, mình sẽ dựa vào đó để khởi kiện, được biết hiện nay các cơ quan, đơn vị trong quân đội rất sợ đơn thư khiếu nại, tố cáo, vì sẽ ảnh hưởng đến kết quả thi đua, không được hoặc hạn chế xét khen thưởng. Đồng thời người chỉ huy, cấp ủy nào có quân nhân bị truy tố hình sự sẽ phải chịu trách nhiệm liên đới (kỷ luật hoặc không được lên quân hàm). Hội đồng khám tuyển của địa phương cũng bị xem xét quy trình tuyển chọn...

Mặc khác, tội danh đào ngũ được diễn giải là khá phức tạp. Nó đề cập chủ yếu đến những hành vi quyết tâm rời bỏ hàng ngũ và không có ý định trở lại đơn vị, hoặc rời bỏ hàng ngũ trong thời chiến... Trong BLHS 2015 nêu không rõ thời bình, thời chiến.

Quyết định 04 của Bộ quốc phòng là một văn bản trung gian giữa xử lý kỷ luật quân đội và vi phạm pháp luật nhà nước, ngoài ra còn có Nghị định 120 của Chính phủ, nhưng cũng chỉ xử lý hành chính. Về khách quan mà nói thì hiện nay các tội liên quan đến thực hiện NVQS được xử lý khá nhẹ (có lẽ tới đây sẽ khác)

Trước khi truy tố cần phải có thời gian để thông báo và cắt quân số về địa phương, trả tiền phụ cấp về trên và phải giải trình với cấp trên. Xử lý hình sự đối với quân nhân là do Tòa án quân sự tiến hành. Thủ tục truy tố cần phải tuân theo hướng dẫn của cơ quan ngành dọc cấp trên. Vì thế chắc họ sẽ rất cẩn thận và cân nhắc kỹ lưỡng khi truy tố một quân nhân. 

Căn cứ những yếu tố trên, mình hy vọng em mình sẽ có cơ hội thoát án hình sự.

Một lần nữa xin cảm ơn bạn.