Trong bài viết này tôi không đề cập đến chủ nghĩa xã hội.

Lâu nay, chúng ta luôn tự hào hết chiến công này đến chiến công khác trong chiến tranh, hết tự hào đất nước mình rừng vàng biển bạc đất đai phì nhiều, mà sao không tự hỏi tại sao đất nước chúng ta chẳng bằng các nước phát triển trên thế giới vốn có cùng cảnh ngộ trong quá khứ như mình? Nguyên nhân là vì những dân tộc đó, những quốc gia đó, ngoài chủ nghĩa của thể chế chính trị còn có chủ nghĩa khác cho bản thân dân tộc mình.

Trung Quốc - "anh bạn"không còn xa lạ gì với người Việt Nam chúng ta nữa. Một "con bạch tuộc đỏ" với chủ nghĩa bành trướng Đại Hán được xây dựng và tôn tạo, phát huy hàng ngàn năm qua. Bởi vậy mà vốn chỉ có lãnh thổ bé nhỏ ở lưu vực sông Hoàng Hà mà đã mở rộng gấp nhiều lần như thế với hình hài tương đối hoàn thiện như ngày nay. Trung Quốc, một quốc gia theo chủ nghĩa Cộng Sản, xây dựng một đất nước XHCN mang màu sắc Trung Quốc, một quốc gia với 2 chết độ. Phát triển kinh tế để đánh bại vị trí thứ 2 của Nhật Bản trên trường quốc tế về Kinh tế. Không chỉ thế, tham vọng của Trung Quốc ngày nay là vươn ra Thái Bình Dương.  Hiện nay Châu Phi hầu như đã bị cái tua của con bạch tuộc đỏ Trung Quốc quấn chặt, và xa hơn nữa là toàn thế giới. Với quan điểm, đi xâm lược không có nghĩa là dùng binh lính đại bác, mà hàng hóa Trung Quốc ở đâu, Người Trung Quốc ở đâu là lãnh thổ Trung Quốc ở đó. Còn chúng ta có gì?

Mỹ - vốn là kẻ thù của Việt Nam,  mới chỉ có lịch sử hình thành chưa được 300 năm. Với lãnh thổ lúc đầu chỉ là 13 bang thuộc địa của Anh tại Bắc Mỹ, mà ngày hôm nay Mỹ là một quốc gia mặt trời mọc và lặn đều trên bờ biển nước Mỹ. Chẳng những thế, Mỹ còn là cường quốc hàng đầu về quân sự và kinh tế, chi phối tới nhiều tổ chức trên khắp thế giới. Còn chúng ta có gì?

Nhật Bản, một quốc gia bé nhỏ, luôn luôn hứng chịu nhiều thiên tai, tài nguyên khan hiếm, vậy mà trên mảnh đất đó có một cường quốc, một dân tộc anh hùng, với những con người hết sức văn minh. Nhật thảm bại trong thế chiến mà vẫn vươn mình đứng dậy, nhưng không bao giờ khoe khoang như nhiều nước khác. Còn chúng ta có gì?

Nga, một quốc gia trong khối Xô Viết cũ.Từ khi liên xô sụp đổ, vị thế của Nga yếu hơn Mỹ trên trường quốc tế, nhưng từ năm 2000 cho đến nay, vị thế đó đang được nâng lên. Rồi Hàn Quốc, đất nước còn đang chia hai miền và còn đang trong tình trạng chiến tranh, nhưng chỉ một tay của Part Chung Hee mà làm đảo lộn cả Hàn Quốc từ một quốc gia nghèo đói, kém phát triển trở thành một cường quốc trên thế giới.

Còn Việt Nam chúng ta có chủ nghĩa gì? Rừng vàng biển bạc đất đai phì nhiều nhưng sao mãi không thể trở thành con rồng châu á, vươn lên thành một cường quốc trên thế giới? 

Việt Nam còn thiếu một chủ nghĩa ngoài chủ nghĩa của thể chế chính trị cho mình.