Trung tâm của cuộc cải cách tư pháp là luật sư (LS), điều đó cho thấy Luật Sư có vai trò hết sức quan trọng để cán cân công lý không bị lệch.

Nhưng đã trải qua một chặng đường cải cách, Luật Sư vẫn “kêu”: “Làm sao tranh tụng khi luật cho “đối thủ” của chúng tôi luôn cao hơn một bậc?. Đó là vì so với kiểm sát viên (KSV) giữ quyền công tố tại tòa, Luật Sư vẫn phải “khiêm nhường” ở vị trí “phía dưới”.

Cụ thể ra là tại phiên tòa, hàng ghế dành cho Luật Sư vẫn được bố trí “thấp” hơn vị trí của vị đại diện VKSND. Trước đây, quan điểm cho rằng đại diện VKS giữ quyền công tố, đại diện cho Nhà nước truy tố một người có hành vi vi phạm pháp luật ra trước tòa án nên phải ở vị trí cao, ngang với tòa án – đại diện cho Nhà nước thực hiện việc xét xử. Và theo pháp luật, VKS được xếp vào nhóm “các cơ quan tiến hành tố tụng”. Còn Luật Sư bào chữa cho thân chủ, thuộc nhóm “người tham gia tố tụng” nên phải ngồi ở hàng ghế “thấp hơn”. Câu chuyện này không đơn giản là cái chỗ ngồi, mà sâu xa hơn chính là vị trí của Luật Sư – bên gỡ tội – vẫn bị luật đặt ở vị trí “nhỏ bé” hơn so với KSV– bên buộc tội.

Cái “chỗ ngồi” còn khiến cho KSV có những quyền “không ai thay đổi được”. Nhiều vụ án chưa được tranh luận đến cùng để đạt đến công lý vì thực tế, nếu Luật Sư tranh luận sâu hơn, bóc tách nhiều vấn đề hơn thì không ít vị đại diện VKS tại tòa chuyển sang thế “phòng thủ” với ý kiến “giữ nguyên quan điểm buộc tội”. Vậy là Luật Sư chịu, hết đường tranh luận !!! Không tranh luận, vụ án được giải quyết theo những gì hồ sơ đã có. Công lý đã được định đoạt nhưng có “thấu tình, đạt lý” thì lại là chuyện khác.

Từ câu chuyện cái chỗ ngồi, nếu không sửa luật, Luật Sư sẽ vẫn phải “ấm ức” vì những chuyện “xưa như Diễm” này…
 Nguyễn Nguyên ( Sưu tầm )