Quy định về phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi gây tranh cãi giữa các đại biểu Quốc hội tại buổi thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015. Do còn ý kiến khác nhau giữa các đại biểu Quốc hội nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xin ý kiến Quốc hội về 2 phương án.

Phương án 1: Giữ như quy định của Bộ luật hình sự năm 2015, đối với 3 tội: Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 134), Tội hiếp dâm (Điều 141) và Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản (Điều 169) thì người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về cả tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng, rất nghiệm trọng và đặc biệt nghiêm trọng.

Phương án 2: Là giữ như dự thảo luật do Chính phủ trình, theo đó người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về loại tội rất nghiêm trọng và tội đặc biệt nghiêm trọng mà không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội ít nghiêm trọng hoặc tội nghiêm trọng đối với 3 tội danh nêu trên.

Không biết các thành viên dân luật nghĩ sao nhưng mình thấy ý kiến của chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hoà Bình rất có lý, ông nói:  “có những cháu 14-15 tuổi nhận thức già dặn hơn 16-17 tuổi nếu phạm tội có tổ chức, tái phạm nhiều lần, cố tình phạm tội nhiều lần. Thế nên anh 15 tuổi có thể phạm tội nguy hiểm hơn 17 tuổi. 15 tuổi đã tham gia băng đảng có số má, thì việc xác định độ tuổi không nằm trong khung này, mà dựa trên nhận thức chủ quan của cá nhân đó với hành vi phạm tội”.

Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự được xây dựng dựa trên sự phát triển về mặt thể chất và tinh thần của con người; trình độ phát triển về nhận thức xã hội; điều kiện kinh tế-xã hội của từng quốc gia trong từng thời kỳ. Như vậy, sự khác biệt trong pháp luật của các quốc gia cũng phản ánh một sự thiếu đồng thuận trong cộng đồng quốc tế về độ tuổi chiụ trách nhiệm hình sự.