Phân biệt ân xá, đặc xá, đại xá? Tha tù trước thời hạn có điều kiện có phải là đặc xá không?
Làm thế nào để phân biệt ân xá, đặc xá và đại xá? Biện pháp tha tù trước thời hạn có điều kiện có phải là đặc xá không? Bài viết sau đây sẽ giải đáp các thắc mắc trên. Xem thêm: 1 năm có mấy lần đặc xá? Điều kiện để được đặc xá năm 2024 Năm 2024, ngày nào sẽ công bố Quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn của Chủ tịch nước ? Phân biệt ân xá, đặc xá, đại xá? Hiện nay pháp luật không quy định cụ thể về khái niệm của ân xá, tuy nhiên có thể hiểu ân xá là đặc ân của nhà nước trong việc miễn giảm trách nhiệm hình sự hoặc hình phạt đối với người phạm tội, thể hiện chính sách nhân đạo của Nhà nước ta đối với những người phạm tội, mở ra cho những người phạm tội khả năng ăn năn hối cải, cải tạo, giáo dục trở thành người có ích cho xã hội và nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng. Ân xá được thực hiện với hai hình thức là đại xá và đặc xá. Theo đó, đặc xá và đại xá được phân biệt như sau: Tiêu chí phân biệt Đại xá Đặc xá Khái niệm Đại xá là sự khoan hồng của Nhà nước nhằm tha tội hoàn toàn cho một số loại tội phạm nhất định với hàng loạt người phạm tội nhân sự kiện quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước. Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. (Khoản 1 Điều 3 Luật Đặc xá 2018) Bản chất Là một chính sách khoan hồng của Nhà nước, trong đó thực hiện việc không truy cứu trách nhiệm hình sự, tha tội hoàn toàn cho một số loại tội phạm hoặc nhiều người phạm tội nhất định không phân biệt họ đang chấp hành hình phạt, đã bị truy tố hay xét xử hay chưa. Là việc miễn chấp hành hình phạt cho người đang bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân để họ có thể được tha tù, không phải chấp hành hình phạt tù nữa, ra tù sớm hơn thời gian mà họ phải chấp hành theo bản án, quyết định của Tòa án. Việc đặc xá chỉ được thực hiện khi nhân những dịp lễ quan trọng của đất nước hoặc trường hợp đặc biệt với những điều kiện nhất định. Thẩm quyền quyết định Quốc hội (Khoản 11 Điều 70 Hiến pháp 2013) Chủ tịch nước (Khoản 3 Điều 88 Hiến pháp 2023) Đối tượng Người phạm tội trong giai đoạn đã hoặc chưa bị truy tố, xét xử, thi hành án. Áp dụng cho người phạm tội đang trong giai đoạn thi hành án phạt tù (tù có thời hạn, tù chung thân). Phạm vi áp dụng Chỉ loại trừ đối với một số tội phạm nguy hiểm mà nếu đại xá sẽ ảnh hưởng lớn đến trật tự xã hội và an ninh quốc gia. Áp dụng cho người phạm tội cụ thể theo tình hình thực tiễn. Phải đáp ứng một số điều kiện mới được đề nghị đặc xá Điều kiện Phụ thuộc vào tình hình kinh tế, chính trị xã hội, diễn biến tội phạm Đáp ứng quy định tại Điều 11 Luật Đặc xá năm 2018 Cơ sở ra quyết định Thường được đưa ra trong phiên họp Quốc hội và được các đại biểu thống nhất thông qua. Người đề nghị đặc xá phải đáp ứng được điều kiện quy định và có đơn đề nghị đặc xá gửi đến Chủ tịch nước. Hậu quả pháp lý Người phạm tội đang ở giai đoạn điều tra, truy tố hay xét xử đều được miễn trách nhiệm hình sự - Nếu đã bị tuyên hình phạt, đang chấp hành hình phạt thì được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại và được xóa án tích - Nếu đã chấp hành xong hình phạt hay các quyết định khác của Tòa án thì được xóa án tích Người được đặc xá được miễn chấp hành hình phạt còn lại nhưng không được xóa án tích ngay như người được quyết định đại xá và vẫn có tiền án trong lý lịch tư pháp. Như vậy, ân xá là đặc ân của nhà nước nhằm thể hiện chính sách khoan hồng đối với người phạm tội. Ân xá được thể hiện qua hai hình thức là đặc xá và đại xá. Tha tù trước thời hạn có điều kiện có phải là đặc xá không? Như đã phân tích tại phần trên. Đặc xá là việc tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. Để được đặc xá, người phạm nhân cũng phải đáp ứng các điều kiện nhất định. Tuy nhiên, tha tù trước thời hạn có điều kiện và đặc xá là hai hình thức khác nhau. Theo Điều 1 Nghị quyết 01/2018/NQ-HĐTP, tha tù trước thời hạn có điều kiện là biện pháp được Tòa án áp dụng đối với người đang chấp hành án phạt tù khi có đủ các điều kiện theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015, xét thấy không cần buộc họ phải tiếp tục chấp hành án phạt tù tại cơ sở giam giữ. Đồng thời, theo Điều 5, Điều 7 Thông tư liên tịch 04/2018/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC, cơ quan có thẩm quyền quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện là Tòa án nhân dân cấp tỉnh; Tòa án quân sự cấp quân khu nơi phạm nhân đang chấp hành án phạt tù. Như vậy, đặc xá và tha tù trước thời hạn có điều kiện là hai hình thức khác nhau. Mặc dù kết quả là các đối tượng đều sẽ được tha tù trước thời hạn nhưng đối tượng của đặc xá là người phạm tội trong giai đoạn đã hoặc chưa bị truy tố, xét xử, thi hành án, còn đối tượng của tha tù trước thời hạn có điều kiện là người đang chấp hành án phạt tù. Xem thêm: 1 năm có mấy lần đặc xá? Điều kiện để được đặc xá năm 2024 Năm 2024, ngày nào sẽ công bố Quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn của Chủ tịch nước ?
Điều kiện phạm nhân được ân xá trong dịp Tết Nguyên đán năm 2024
Hằng năm vào các dịp lễ lớn, Tết Chủ tịch nước sẽ ký quyết định ân xá miễn, giảm trách nhiệm hình sự cho người phạm tội, đang chấp hành án. Vậy trong dịp Tết Nguyên đán 2024 này điều kiện ân xá cho phạm nhân được quy định ra sao? 1. Ân xá là gì? Ân xá hiện chưa được quy định trong các văn bản luật, tuy nhiên có thể hiểu ân xá chính là đặc xá và được giải thích cụ thể tại khoản 1 Điều 3 Luật Đặc xá 2018 là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. Qua đó, các phạm nhân có cải tạo tốt được xem xét đặc xá và mở ra cơ hội mới làm lại cuộc đời ăn năn hối cải, cải tạo, giáo dục trở thành người có ích cho xã hội và nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng. 2. Thời gian phạm nhân được xem xét ân xá Việc Chủ tịch nước xét và ký quyết định đặc xá cho phạm nhân được căn cứ theo Điều 5 Luật Đặc xá 2018 thường rơi vào các thời điểm như sau: - Chủ tịch nước xem xét, quyết định về đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước, có thể kể đến như: + Tết dương lịch. + Tết Nguyên đán. + Giỗ Tổ Hùng Vương. + Ngày 30/4 (ngày Chiến thắng) và 01/5 (ngày Quốc tế lao động). + Ngày Quốc khánh 02/9. - Chủ tịch nước xem xét, quyết định đặc xá trong trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu đối nội, đối ngoại của Nhà nước mà không phụ thuộc vào các thời điểm đã nêu trên. 3. Điều kiện đối với phạm nhân được đề nghị xem xét ân xá Căn cứ Điều 11 Luật Đặc xá 2018 người được đề nghị đặc xá phải đáp ứng các điều kiện sau đây: - Người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây: + Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự; + Đã chấp hành án phạt tù được một thời gian do Chủ tịch nước quyết định nhưng ít nhất là một phần ba thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù. Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 14 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù. Người bị kết án về tội phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế - xã hội; tội phá hoại chính sách đoàn kết; tội tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân; tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân. Người bị kết án từ 10 năm tù trở lên về một trong các tội quy định tại Chương các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người của Bộ luật Hình sự 2015 do cố ý hoặc người bị kết án từ 07 năm tù trở lên về tội cướp tài sản; tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; tội sản xuất trái phép chất ma túy; tội mua bán trái phép chất ma túy; tội chiếm đoạt chất ma túy của Bộ luật Hình sự 2015 đã chấp hành án phạt tù được một thời gian do Chủ tịch nước quyết định nhưng ít nhất là một phần hai thời gian đối với trường hợp bị kết án phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù. Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 17 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn, nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù; + Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí; + Đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với người bị kết án phạt tù về các tội phạm tham nhũng hoặc tội phạm khác do Chủ tịch nước quyết định trong mỗi lần đặc xá; + Đã thi hành xong hoặc thi hành được một phần nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác nhưng do lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn thuộc trường hợp chưa có điều kiện thi hành tiếp phần còn lại theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự đối với người bị kết án phạt tù không thuộc trường hợp quy định tại điểm d khoản này. Trường hợp phải thi hành nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với tài sản không thuộc sở hữu của Nhà nước thì phải được người được thi hành án đồng ý hoãn thi hành án hoặc không yêu cầu thi hành án đối với tài sản này; + Khi được đặc xá không làm ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự; + Không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 12 của Luật này. - Người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây: + Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự trong thời gian chấp hành án phạt tù trước khi có quyết định tạm đình chỉ; + Đã có thời gian chấp hành án phạt tù quy định tại điểm b khoản 1 Điều này; + Các điều kiện quy định tại các điểm c, d, đ, e và g khoản 1 Điều này; + Chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật trong thời gian được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù. - Người có đủ các điều kiện quy định tại các điểm a, c, d, đ, e và g khoản 1, các điểm a, c và d khoản 2 Điều này được Chủ tịch nước quyết định thời gian đã chấp hành án phạt tù ngắn hơn so với thời gian quy định tại điểm b khoản 1 Điều này khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: + Đã lập công lớn trong thời gian chấp hành án phạt tù, có xác nhận của trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện hoặc cơ quan có thẩm quyền khác; + Người có công với cách mạng theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng; người được tặng thưởng danh hiệu Dũng sĩ trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước; người được tặng thưởng danh hiệu “Anh hùng Lao động”; người được tặng thưởng một trong các loại Huân chương, Huy chương Kháng chiến; cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ và người có công nuôi dưỡng liệt sĩ khi còn nhỏ; con của Bà mẹ Việt Nam anh hùng; cha, mẹ, vợ, chồng, con của người có công giúp đỡ cách mạng được tặng Kỷ niệm chương “Tổ quốc ghi công” hoặc Bằng “Có công với nước”; + Người đang mắc bệnh hiểm nghèo, người đang ốm đau thường xuyên mà không tự phục vụ bản thân; + Khi phạm tội là người dưới 18 tuổi, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều này; + Người từ đủ 70 tuổi trở lên; + Có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn và bản thân là lao động duy nhất trong gia đình; + Phụ nữ có thai hoặc có con dưới 36 tháng tuổi đang ở với mẹ trong trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ; + Người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng theo quy định của pháp luật về người khuyết tật; người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo quy định của pháp luật về dân sự; + Trường hợp khác do Chủ tịch nước quyết định. - Người dưới 18 tuổi đang chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện quy định tại điểm a và điểm g khoản 1 Điều này hoặc người dưới 18 tuổi đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện quy định tại điểm g khoản 1, điểm a và điểm d khoản 2 Điều này được Chủ tịch nước quyết định thời gian đã chấp hành án phạt tù ngắn hơn so với thời gian quy định tại điểm b khoản 1 Điều này.
Phân biệt đặc xá, đại xá, ân giảm, giảm án theo quy định pháp luật
Đặc xá, đại xá, ân giảm hay giảm án chỉ sự đặc ân của Nhà nước trong việc miễn giảm trách nhiệm hình sự cho người phạm tội, thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của nhà nước khi người phạm tội ăn năn, hối cải, cải tạo tốt. Sau đây sẽ là bảng tóm tắt những điều kiện để người phạm tội nhận được sự khoan hồng từ Nhà nước dưới 04 hình thức trên, cụ thể như sau: Tiêu chí phân biệt Đặc xá Ân giảm Giảm án Đại xá Khái niệm Là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. Là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định ân giảm đối với người phạm tội bị kết án tử hình xuống còn án chung thân. Giảm án được hiểu là giảm thời hạn chấp hành hoặc hình thức chấp hành hình phạt. Hiện nay chưa có khái niệm về đại xá; tuy nhiên dưới góc độ pháp luật có thể hiểu: Đại xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước nhằm tha tội hoàn toàn cho một số loại tội phạm nhất định đối với hàng loạt người phạm tội nhân sự kiện quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước Thẩm quyền quyết định Chủ tịch nước Chủ tịch nước Tòa án nhân dân có thẩm quyền Quốc Hội Đối tượng áp dụng - Người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân. - Cơ quan, tổ chức, công dân nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; người nước ngoài cư trú ở Việt Nam, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có liên quan đến hoạt động đặc xá Người bị kết án tử hình có đơn gửi Chủ tịch nước xin ân giảm - Người bị kết án cải tạo không giam giữ, phạt tù có thời hạn hoặc phạt tù chung thân - Trong trường hợp đặc biệt Một loạt người phạm tội nhất định nào đó; một trong các biện pháp tha, miễn do pháp luật hình sự quy định căn cứ vào các giai giai đoạn tố tụng hình sự nếu người phạm tội thuộc đối tượng đại xá được ghi trong văn bản đại xá. Điều kiện được nhận ân xá Điều kiện được hưởng đặc xá được quy định tại Điều 4 Nghị định 52/2019/NĐ-CP, bao gồm 07 nhóm đối tượng: 1. Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt. 2. Đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác 3. Đã thi hành được một phần nghĩa vụ tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác nhưng do lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn thuộc trường hợp chưa có điều kiện thi hành tiếp phần còn lại. 4. Đã lập công lớn trong thời gian chấp hành án phạt tù. 5. Đang mắc bệnh hiểm nghèo quy định. 6. Đang ốm đau thường xuyên mà không tự phục vụ bản thân. 7. Có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn và bản thân là lao động duy nhất trong gia đình có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã Tùy từng trường - Người đã chấp hành hình phạt được một thời gian nhất định, có nhiều tiến bộ và đã bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự (áp dụng đối với trường hợp người bị kết án cải tạo không giam giữ, phạt tù có thời hạn hoặc phạt tù chung thân) - Người bị kết án có lý do đáng được khoan hồng thêm như đã lập công, đã quá già yếu hoặc mắc bệnh hiểm nghèo (trường hợp đặc biệt) Đại xá được áp dụng vì lý do nhân đạo đối với những vi phạm không nhất định của những người phạm tội. Thời điểm áp dụng - Nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước. - Trong trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu đối nội, đối ngoại của Nhà nước Tùy từng trường hợp Tùy từng trường hợp theo đề nghị của cơ quan có thẩm quyền Do Quốc hội thảo luận và quyết định căn cứ vào thực tiễn chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, đối ngoại...của đất nước, nhân dịp có sự kiện lịch sử đặc biệt quan trọng của đất nước. Cơ sở pháp lý Luật đặc xá 2018; Nghị định 52/2019/NĐ-CP Điều 367 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 Điều 63, Điều 64 Bộ luật Hình sự 2015 Điều 70 Hiến pháp 2013 quy định về quyền đại xá của Quốc Hội; riêng chế định đại xá thì hiện nay chưa có VBPL nào quy định
Phân biệt "Tha tù trước thời hạn" , "đặc xá" và "đại xá"
TIÊU CHÍ THA TÙ TRƯỚC THƠI HẠN CÓ ĐIỀU KIỆN ĐẠI XÁ ĐẶC XÁ Cơ sở pháp lý - Nghị quyết 01/2018/NQ-HĐTP. - Bộ luật hình sự 2015 được sửa đổi, bổ sung 2017. - Chưa có văn bản quy định cụ thể, chi tiết. - Luật đặc xá 2007 Khái niệm Là biện pháp được Tòa án áp dụng đối với người đang chấp hành án phạt tù khi có đủ các điều kiện theo quy định của Bộ luật hình sự, xét thấy không cần buộc họ phải tiếp tục chấp hành án phạt tù tại sơ sở giam giữ. Là sự khoan hồng của Nhà nước do Quốc hội quyết định nhằm tha tội hoàn toàn và triệt để cho một số loại tội phạm nhất định đối với hàng loạt người phạm tội nhân sự kiện quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước. Là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. Bản chất Bản chất vẫn là người đang chấp hành án, chỉ thay đổi hình thức từ chấp hành án trong các cơ sở giam giữ sang chấp hành tại cộng đồng xã hội nhưng phải tuân thủ một số điều kiện nhất định trong một thời gian gọi là thời gian thử thách. Nếu trong thời gian thử thách mà người phạm tội vi phạm các điều kiện đặt ra thì có thể buộc người đó phải chấp hành nốt thời hạn còn lại của hình phạt tù trong trại giam. Đây là điểm khác biệt của tha tù trước thời hạn có điều kiện so với quy định về đại xá và đặc xá. Tha, miễn hoàn toàn trách nhiệm hình sự (coi như không phạm tội) ngay từ thời điểm có quyết định đại xá mà không cần thêm bất kỳ thời gian thử thách nào. Tha tù trước thời hạn (giảm án) cho phạm nhân nào đó, ví dụ như: giảm án từ 10 năm tù giam xuống còn 5 năm; giảm án tử hình xuống án tù chung thân… mà không cần thêm bất kỳ thời gian thử thách nào. - Đều là biện pháp khoan hồng của nhà nước đối với người phạm tội nhưng đại xá có ý nghĩa chính trị to lớn hơn so với đặc xá. - Ngược lại, chế định đặc xá nhằm khuyến khích người phạm tội lập công chuộc tội, chứng tỏ khả năng cải tạo tốt, nhanh chóng hòa nhập với cộng đồng, trở thành con người có ích cho xã hội. Ý nghĩa chính trị của đặc xá tuy có hạn chế hơn so với đại xá nhưng đáp kịp thời yêu cầu thực tiễn trong hoạt động đối nội và đối ngoại của Nhà nước ta. Đối tượng áp dụng Người phạm tội đang trong giai đoạn thi hành án phạt tù (người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân). Người phạm tội trong bất cứ giai đoạn nào, từ điều tra, truy tố, xét xử đến thi hành án. Người phạm tội đang trong giai đoạn thi hành án phạt tù (người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân). Thời điểm thực hiện Bất kỳ thời điểm nào phạm nhân đáp ứng điều kiện luật định và được cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền đề nghị Tòa án raquyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện. - Không cụ thể. - Quyết định đại xá được đưa ra trong phiên họp Quốc hội, lấy ý kiến của các đại biểu quốc hội, thường vào những dịp quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước. - Nhân dịp sự kiện trọng đại về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội có ý nghĩa lớn về đối nội, đối ngoại đối với sự phát triển của đất nước; - Ngày lễ Quốc khánh 2/9 hoặc các ngày lễ khác gắn với những sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước; - Khi xét thấy cần thiết, Chính phủ đề nghị Chủ tịch nước quyết định về đặc xá. Phạm vi áp dụng Áp dụng cho người phạm tội cụ thể theo tình hình thực tiễn. Phải đáp ứng một số điều kiện mới được được cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền đề nghị Tòa án raquyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện. Chỉ loại trừ đối với một số tội phạm nguy hiểm mà nếu đại xá sẽ ảnh hưởng lớn đến trật tự xã hội và an ninh quốc gia. Hàng loạt người đã thực hiện hành vi được xác định trong quyết định đại xá sẽ được tha, miễn trách nhiệm hình sự. Điều đó có nghĩa đại xá được thi hành rộng rãi. Do vậy, phạm vi của đại xá rộng hơn so với đặc xá. Áp dụng với trường hợp người phạm tội cụ thể, căn cứ vào tình hình thực tiễn Chủ tịch nước đưa ra tiêu chuẩn của từng đợt đặc xá, dựa vào đó người đang chấp hành hình phạt tù làm đơn xin được xét đặc xá hoặc cơ quan tổ chức hữu quan đề nghị lập thành danh sách cụ thể trình Chủ tịch nước quyết định.. Điều kiện hưởng Người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng mà đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù hoặc người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm ít nghiêm trọng có thể được tha tù trước thời hạn khi có đủ các điều kiện sau đây: - Phạm tội lần đầu; - Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt; - Có nơi cư trú rõ ràng; - Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại và án phí; - Đã chấp hành được ít nhất là một phần hai mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất là 15 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn. Trường hợp người phạm tội là người có công với cách mạng, thân nhân của người có công với cách mạng, người đủ 70 tuổi trở lên, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi thì phải chấp hành được ít nhất là một phần ba mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất là 12 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn; - Không thuộc một trong các trường hợp không áp dụng chế định tha tù trước thời hạn theo trong một số trường hợp luật ddinhjj. Căn cứ vào tình hình kinh tế chính trị cũng như diễn biến tội phạm trong từng thời kỳ mà Quốc hội quyết định đại xá cho những hành vi phạm tội hay loại tội phạm nào. Người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn đang chấp hành hình phạt tù được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây: - Chấp hành tốt quy chế, nội quy của trại giam, trại tạm giam; tích cực học tập, lao động; trong quá trình chấp hành hình phạt tù được xếp loại cải tạo từ loại khá trở lên; khi được đặc xá không làm ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội; - Đã chấp hành hình phạt tù được một thời gian do Chủ tịch nước quyết định nhưng ít nhất là một phần ba thời gian đối với hình phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành hình phạt tù; ít nhất là mười bốn năm đối với hình phạt tù chung thân; - Đối với người bị kết án phạt tù về các tội phạm về tham nhũng hoặc một số tội phạm khác được Chủ tịch nước quyết định trong mỗi lần đặc xá thì phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, bồi thường thiệt hại, án phí hoặc nghĩa vụ dân sự khác. …. Thẩm quyền quyết định Tòa án Quốc hội Chủ tịch nước Hậu quả pháp lý - Được miễn chấp hành hình phạt tù còn lại - Không được xóa án tích ngay và vẫn có tiền án trong lý lịch tư pháp. Người được đại xá sẽ là người không có tội và cũng sẽ không có án tích trong lý lịch tư pháp của mình. Đối với hành vi phạm tội được đại xá thì dù đang ở trong giai đoạn nào từ điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đều được tha tội hoàn toàn, có nghĩa sẽ được trả tự do ngay, phục hồi toàn bộ quyền công dân và được coi như không phạm tội. Được miễn chấp hành hình phạt còn lại nhưng không được xóa án tích ngay và vẫn có tiền án trong lý lịch tư pháp. Thời gian tính để xóa án tích cho những người được đặc xá theo quy định của Bộ luật hình sự bắt đầu từ thời điểm được đặc xá.
Luật Hồng Đức những điểm tiến bộ đáng kinh ngạc
Luật Hồng Đức một bộ luật hình chính thống và quan trọng nhất của triều đại nhà Lê và của cả Việt Nam thời kỳ phong kiến. Nói đến bộ luật này người ta thường nghĩ ngay đó là một bộ luật tiến bộ, có kỹ thuật lập pháp cao, nội dung phong phú, toàn diện, quan tâm bảo vệ quyền lợi phụ nữ. Dù biết đó là một bộ luật mang nhiều tiến bộ và đi trước thời đại nhưng khi được đọc tôi thực sự thấy ngạc nhiên vì các điều luật thực sự tiến bộ hơn rất nhiều so với suy nghĩ của tôi. Xin chia sẻ một số điều luật nổi bật cùng bạn đọc để các bạn cùng suy ngẫm. Điều 11. Những kẻ phạm tội ác nghịch thì dẫu có dịp ân xá cũng không được ân xá. Mình nghĩ đây thực sự là một quy định rất hay và có thể biến hóa một phần để áp dụng trong thời ký bây giờ. Khi mà chạy án xảy ra phổ biến, chung thân có thể 8, 9 năm là ra tù, giết người đi tù 10 năm sau lại giết tiếp người khác. Thiết nghĩ pháp luật mặc dù không nên quy định là không được ân xá. Nhưng những tội phạm đặc biệt nguy hiểm nên có những quy định về mức cụ thể và một mức ân xá vừa phải thôi. Chứ không phải ân xá tràn lan, có tiền là ân xá và cũng nên xem xét quy đinh tội nhẹ được mức ân xá nhiều hơn tội nặng. Điều 47. Những người phạm tội tuy tên gọi giống nhau, nhưng phải phân biệt sự phạm tội vì lầm lỡ hay cố ý, phải xét tội nặng nhẹ mà thêm bớt, không nên câu nệ để hợp với ý nghĩa của việc xét xử hình án: "tha người lầm lỡ không kể tội nặng, bắt tội người cố ý không kể tội nhẹ". Việc phạm tội vô ý hay cố ý sẽ có thể nói là phương diện hàng đầu khi xem xét hình phạt cho một tội nào đó. Một điều luật thể hiện pháp luật thời bấy giờ đã có cái nhìn rất sâu và cũng rất nhân đạo. Điều 295. Những người góa vợ, góa chồng, mồ côi và người tàn tật nặng, nghèo khổ không có người thân thích để nương tựa, không thể tự mình mưu sống được, quan sở tại phải thu nuôi họ mà lại bỏ rơi họ thì bị bị xử đánh 50 roi, biếm một tư. Nếu họ được cấp cơm áo, mà quan lại ăn bớt đi thì phải khép vào tội như người giữ kho ăn trộm của công. Nghĩ để mà ngẫm đến mình, Ở thời kỳ phong kiến kinh tế còn rất kém nhưng đất nước lại có quy định thành luật rất cụ thể về việc phải thu nuôi những người đặc biệt khó khăn không thể tự nuôi sống bản thân. Còn bây giờ các chính sách về bảo trợ xã hội vẫn còn chưa được quan tâm đúng mức, người ăn xin nhiều, các trẻ em mồ côi, bị bỏ rơi sống lang thang ngủ hầm cầu còn rất nhiều. Rồi bớt xén khẩu phần ăn của những người được sống trong các trung tâm bảo trợ khá phổ biến. Thiết nghĩ nhà nước ta đừng đổ lỗi cho thiếu hụt ngân sách, A, B,C để không quan tâm đúng mức tới những trẻ lang thang cơ nhỡ, những số phận bi đát trong xã hội. Không biết có những trẻ lang thang đó sao, không biết có những người phải đi ăn thức ăn ở thùng rác đó sao. Tôi nghĩ không phải, tại sao thu thuế không bỏ sót một ai tất nhiên trừ những trường hợp mang tính bao che, kết hợp ăn chia. Thử nhớ xem thu thuế cho phương tiện tham gia giao thông trước đậy, người ta có bỏ sót bạn không, với bộ máy giúp việc cồng kềnh nào đâu chủ tịch phường, hội phụ nữ, hội thanh niên, ủy ban mặt trận...lại không từng thấy, từng nge những hoàn cảnh, những số phận cơ cực đến bi đát đó sao. Rồi chưa kể tới việc ngân sách trung ương chi 100 về tỉnh còn 80 về huyện còn 60 về xã còn 50 để thực hiện các chính sách xã hội nào đó. Đúng tệ nạn tham nhũng phổ biến và nặng nề nhưng những quy định xử phạt vẫn còn quá xem nhẹ, buông lỏng. Điều 542. Thầy thuốc chữa bệnh cho người mà cố ý dằng dai hãm bệnh để lấy tiền, thì phải biếm ba tư. Y đức thầy thuốc luôn là vấn đề nóng của xã hội. Với rất nhiều vấn đề liên quan đến khám chữa bệnh, tới trách nhiệm đội ngũ bác sỹ đối với bệnh nhân, với nạn phong bì và tất nhiên việc cố ý dằng dai để kéo dài việc điều trị bệnh để lấy tiền cũng không phải là hiếm. Thiết nghĩ pháp luật nên có quy định về vấn đề kéo dài thời gian trị bệnh để lấy tiền này chăng. Người tốt hay người xấu thì thực chất cũng đều có ít nhất một điểm tốt mà chúng ta có thể hoc. Cũng như pháp luật cũng vậy nó có thể là của quá khứ chưa phát triển nhưng khi chú tâm để ý ta cũng có thể thấy những khía cạnh đáng để ta phải tiếp thu.
Đặc xá, đại xá thể hiện chính sách nhân đạo của Nhà nước đối với những người phạm tội hình sự và có ý nghĩa lớn về mặt chính trị - xã hội. Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt[1]; đại xã cũng là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước nhưng do Quốc hội quyết định[2]. Sau đây là những điểm khác biệt của đặc xá với đại xá về thẩm quyền, nôi dung, phạm vi và hậu quả pháp lý. Đại xá Đặc xá 1. Thẩm quyền Quốc hội (Hiến pháp 2013, điều 70, khoản 11) Chủ tịch nước (Hiến pháp 2013, điều 88, khoản 3) 2. Nội dung Thông thường căn cứ vào tình hình kinh tế chính trị cũng như diễn biến tội phạm trong từng thời kỳ mà Quốc hội quyết định đại xá cho những hành vi phạm tội hay loại tội phạm nào. Người phạm tội thực hiện những hành vi được nêu trong văn bản đại xá thì dù đang ở giai đoạn điều tra, truy tố hay xét xử đều được miễn trách nhiệm hình sự; Nếu đã bị tuyên hình phạt, đang chấp hành hình phạt thì được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại và được xóa án tích; nếu đã chấp hành xong hình phạt hay các quyết định khác của Tòa án thì được xóa án tích. Đặc xá được xem xét cụ thể theo yêu cầu (có đơn) của người bị kết án. Việc xét đặc xá bao gồm xét đặc xá tha tù và xét ân giảm án tử hình, có nghĩa là đối tượng được xét đặc xá phải là những người đang thi hành án phạt tù; người bị kết án tử hình có đơn xin ân giảm gửi Chủ tịch nước. Chế định đặc xá nhằm khuyến khích người phạm tội lập công chuộc tội, chứng tỏ khả năng cải tạo tốt, nhanh chóng hòa nhập với cộng đồng, trở thành con người có ích cho xã hội. 3. Phạm vi Được áp dụng đối với một hoặc một số hành vi phạm tội nhất định, theo đó, hàng loạt người đã thực hiện hành vi được xác định trong quyết định đại xá sẽ được tha, miễn trách nhiệm hình sự. Điều này có nghĩa đại xá được thi hành rộng rãi, tuy nhiên, vẫn có loại trừ một số tội phạm nguy hiểm mà nếu tha sẽ ảnh hưởng lớn đến trật tự xã hội và an ninh quốc gia. * Ví dụ: Thông tư Liên Bộ Nội vụ - Công an – Tư pháp số 80-TT/LB ngày 6/12/1958[3] có quy định: Những người phạm tội và bị xử phạt trước ngày 9/10/1954 đều được đại xá và được khôi phục công quyền. Riêng mấy loại phạm nhân sau đây không được đại xá là: địa chủ cường hào gian ác, bọn có nhiều nợ máu với nhân dân, bọn côn đồ chưa thực sự cải tạo. Phạm vi áp dụng hẹp hơn đại xá, được quy định cụ thể tại Luật đặc xá 2007, điều 10, 11, 21. 4. Hậu quả pháp lý Dù đang ở trong giai đoạn nào từ điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đều được tha tội hoàn toàn, có nghĩa sẽ được trả tự do ngay, phục hồi toàn bộ quyền công dân và được coi như không phạm tội. Người được đại xá sẽ là người không có tội và cũng sẽ không có án tích trong lý lịch tư pháp của mình. Quyết định đặc xá chỉ tính trong giai đoạn đang thi hành án phạt tù và người được đặc xá sẽ được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại nhưng không được xóa án tích ngay như người được quyết định đại xá và vẫn có tiền án trong lí lịch tư pháp. Rất mong nhận được sự chia sẻ, góp ý chân thành từ quý thành viên! [1] Khoản 1 điều 3 Luật đặc xá năm 2007. [2] Hiện nay, chưa có một khái niệm cụ thể nào đại xá. [3] Xem “gián tiếp” tại Thông tư 15-TTg ngày 12/01/1961 của Thủ tướng Chính phủ.
Phân biệt ân xá, đặc xá, đại xá? Tha tù trước thời hạn có điều kiện có phải là đặc xá không?
Làm thế nào để phân biệt ân xá, đặc xá và đại xá? Biện pháp tha tù trước thời hạn có điều kiện có phải là đặc xá không? Bài viết sau đây sẽ giải đáp các thắc mắc trên. Xem thêm: 1 năm có mấy lần đặc xá? Điều kiện để được đặc xá năm 2024 Năm 2024, ngày nào sẽ công bố Quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn của Chủ tịch nước ? Phân biệt ân xá, đặc xá, đại xá? Hiện nay pháp luật không quy định cụ thể về khái niệm của ân xá, tuy nhiên có thể hiểu ân xá là đặc ân của nhà nước trong việc miễn giảm trách nhiệm hình sự hoặc hình phạt đối với người phạm tội, thể hiện chính sách nhân đạo của Nhà nước ta đối với những người phạm tội, mở ra cho những người phạm tội khả năng ăn năn hối cải, cải tạo, giáo dục trở thành người có ích cho xã hội và nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng. Ân xá được thực hiện với hai hình thức là đại xá và đặc xá. Theo đó, đặc xá và đại xá được phân biệt như sau: Tiêu chí phân biệt Đại xá Đặc xá Khái niệm Đại xá là sự khoan hồng của Nhà nước nhằm tha tội hoàn toàn cho một số loại tội phạm nhất định với hàng loạt người phạm tội nhân sự kiện quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước. Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. (Khoản 1 Điều 3 Luật Đặc xá 2018) Bản chất Là một chính sách khoan hồng của Nhà nước, trong đó thực hiện việc không truy cứu trách nhiệm hình sự, tha tội hoàn toàn cho một số loại tội phạm hoặc nhiều người phạm tội nhất định không phân biệt họ đang chấp hành hình phạt, đã bị truy tố hay xét xử hay chưa. Là việc miễn chấp hành hình phạt cho người đang bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân để họ có thể được tha tù, không phải chấp hành hình phạt tù nữa, ra tù sớm hơn thời gian mà họ phải chấp hành theo bản án, quyết định của Tòa án. Việc đặc xá chỉ được thực hiện khi nhân những dịp lễ quan trọng của đất nước hoặc trường hợp đặc biệt với những điều kiện nhất định. Thẩm quyền quyết định Quốc hội (Khoản 11 Điều 70 Hiến pháp 2013) Chủ tịch nước (Khoản 3 Điều 88 Hiến pháp 2023) Đối tượng Người phạm tội trong giai đoạn đã hoặc chưa bị truy tố, xét xử, thi hành án. Áp dụng cho người phạm tội đang trong giai đoạn thi hành án phạt tù (tù có thời hạn, tù chung thân). Phạm vi áp dụng Chỉ loại trừ đối với một số tội phạm nguy hiểm mà nếu đại xá sẽ ảnh hưởng lớn đến trật tự xã hội và an ninh quốc gia. Áp dụng cho người phạm tội cụ thể theo tình hình thực tiễn. Phải đáp ứng một số điều kiện mới được đề nghị đặc xá Điều kiện Phụ thuộc vào tình hình kinh tế, chính trị xã hội, diễn biến tội phạm Đáp ứng quy định tại Điều 11 Luật Đặc xá năm 2018 Cơ sở ra quyết định Thường được đưa ra trong phiên họp Quốc hội và được các đại biểu thống nhất thông qua. Người đề nghị đặc xá phải đáp ứng được điều kiện quy định và có đơn đề nghị đặc xá gửi đến Chủ tịch nước. Hậu quả pháp lý Người phạm tội đang ở giai đoạn điều tra, truy tố hay xét xử đều được miễn trách nhiệm hình sự - Nếu đã bị tuyên hình phạt, đang chấp hành hình phạt thì được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại và được xóa án tích - Nếu đã chấp hành xong hình phạt hay các quyết định khác của Tòa án thì được xóa án tích Người được đặc xá được miễn chấp hành hình phạt còn lại nhưng không được xóa án tích ngay như người được quyết định đại xá và vẫn có tiền án trong lý lịch tư pháp. Như vậy, ân xá là đặc ân của nhà nước nhằm thể hiện chính sách khoan hồng đối với người phạm tội. Ân xá được thể hiện qua hai hình thức là đặc xá và đại xá. Tha tù trước thời hạn có điều kiện có phải là đặc xá không? Như đã phân tích tại phần trên. Đặc xá là việc tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. Để được đặc xá, người phạm nhân cũng phải đáp ứng các điều kiện nhất định. Tuy nhiên, tha tù trước thời hạn có điều kiện và đặc xá là hai hình thức khác nhau. Theo Điều 1 Nghị quyết 01/2018/NQ-HĐTP, tha tù trước thời hạn có điều kiện là biện pháp được Tòa án áp dụng đối với người đang chấp hành án phạt tù khi có đủ các điều kiện theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015, xét thấy không cần buộc họ phải tiếp tục chấp hành án phạt tù tại cơ sở giam giữ. Đồng thời, theo Điều 5, Điều 7 Thông tư liên tịch 04/2018/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC, cơ quan có thẩm quyền quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện là Tòa án nhân dân cấp tỉnh; Tòa án quân sự cấp quân khu nơi phạm nhân đang chấp hành án phạt tù. Như vậy, đặc xá và tha tù trước thời hạn có điều kiện là hai hình thức khác nhau. Mặc dù kết quả là các đối tượng đều sẽ được tha tù trước thời hạn nhưng đối tượng của đặc xá là người phạm tội trong giai đoạn đã hoặc chưa bị truy tố, xét xử, thi hành án, còn đối tượng của tha tù trước thời hạn có điều kiện là người đang chấp hành án phạt tù. Xem thêm: 1 năm có mấy lần đặc xá? Điều kiện để được đặc xá năm 2024 Năm 2024, ngày nào sẽ công bố Quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn của Chủ tịch nước ?
Điều kiện phạm nhân được ân xá trong dịp Tết Nguyên đán năm 2024
Hằng năm vào các dịp lễ lớn, Tết Chủ tịch nước sẽ ký quyết định ân xá miễn, giảm trách nhiệm hình sự cho người phạm tội, đang chấp hành án. Vậy trong dịp Tết Nguyên đán 2024 này điều kiện ân xá cho phạm nhân được quy định ra sao? 1. Ân xá là gì? Ân xá hiện chưa được quy định trong các văn bản luật, tuy nhiên có thể hiểu ân xá chính là đặc xá và được giải thích cụ thể tại khoản 1 Điều 3 Luật Đặc xá 2018 là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. Qua đó, các phạm nhân có cải tạo tốt được xem xét đặc xá và mở ra cơ hội mới làm lại cuộc đời ăn năn hối cải, cải tạo, giáo dục trở thành người có ích cho xã hội và nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng. 2. Thời gian phạm nhân được xem xét ân xá Việc Chủ tịch nước xét và ký quyết định đặc xá cho phạm nhân được căn cứ theo Điều 5 Luật Đặc xá 2018 thường rơi vào các thời điểm như sau: - Chủ tịch nước xem xét, quyết định về đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước, có thể kể đến như: + Tết dương lịch. + Tết Nguyên đán. + Giỗ Tổ Hùng Vương. + Ngày 30/4 (ngày Chiến thắng) và 01/5 (ngày Quốc tế lao động). + Ngày Quốc khánh 02/9. - Chủ tịch nước xem xét, quyết định đặc xá trong trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu đối nội, đối ngoại của Nhà nước mà không phụ thuộc vào các thời điểm đã nêu trên. 3. Điều kiện đối với phạm nhân được đề nghị xem xét ân xá Căn cứ Điều 11 Luật Đặc xá 2018 người được đề nghị đặc xá phải đáp ứng các điều kiện sau đây: - Người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây: + Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự; + Đã chấp hành án phạt tù được một thời gian do Chủ tịch nước quyết định nhưng ít nhất là một phần ba thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù. Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 14 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù. Người bị kết án về tội phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế - xã hội; tội phá hoại chính sách đoàn kết; tội tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân; tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân. Người bị kết án từ 10 năm tù trở lên về một trong các tội quy định tại Chương các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người của Bộ luật Hình sự 2015 do cố ý hoặc người bị kết án từ 07 năm tù trở lên về tội cướp tài sản; tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; tội sản xuất trái phép chất ma túy; tội mua bán trái phép chất ma túy; tội chiếm đoạt chất ma túy của Bộ luật Hình sự 2015 đã chấp hành án phạt tù được một thời gian do Chủ tịch nước quyết định nhưng ít nhất là một phần hai thời gian đối với trường hợp bị kết án phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù. Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 17 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn, nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù; + Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí; + Đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với người bị kết án phạt tù về các tội phạm tham nhũng hoặc tội phạm khác do Chủ tịch nước quyết định trong mỗi lần đặc xá; + Đã thi hành xong hoặc thi hành được một phần nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác nhưng do lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn thuộc trường hợp chưa có điều kiện thi hành tiếp phần còn lại theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự đối với người bị kết án phạt tù không thuộc trường hợp quy định tại điểm d khoản này. Trường hợp phải thi hành nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với tài sản không thuộc sở hữu của Nhà nước thì phải được người được thi hành án đồng ý hoãn thi hành án hoặc không yêu cầu thi hành án đối với tài sản này; + Khi được đặc xá không làm ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự; + Không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 12 của Luật này. - Người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây: + Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự trong thời gian chấp hành án phạt tù trước khi có quyết định tạm đình chỉ; + Đã có thời gian chấp hành án phạt tù quy định tại điểm b khoản 1 Điều này; + Các điều kiện quy định tại các điểm c, d, đ, e và g khoản 1 Điều này; + Chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật trong thời gian được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù. - Người có đủ các điều kiện quy định tại các điểm a, c, d, đ, e và g khoản 1, các điểm a, c và d khoản 2 Điều này được Chủ tịch nước quyết định thời gian đã chấp hành án phạt tù ngắn hơn so với thời gian quy định tại điểm b khoản 1 Điều này khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: + Đã lập công lớn trong thời gian chấp hành án phạt tù, có xác nhận của trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện hoặc cơ quan có thẩm quyền khác; + Người có công với cách mạng theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng; người được tặng thưởng danh hiệu Dũng sĩ trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước; người được tặng thưởng danh hiệu “Anh hùng Lao động”; người được tặng thưởng một trong các loại Huân chương, Huy chương Kháng chiến; cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ và người có công nuôi dưỡng liệt sĩ khi còn nhỏ; con của Bà mẹ Việt Nam anh hùng; cha, mẹ, vợ, chồng, con của người có công giúp đỡ cách mạng được tặng Kỷ niệm chương “Tổ quốc ghi công” hoặc Bằng “Có công với nước”; + Người đang mắc bệnh hiểm nghèo, người đang ốm đau thường xuyên mà không tự phục vụ bản thân; + Khi phạm tội là người dưới 18 tuổi, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều này; + Người từ đủ 70 tuổi trở lên; + Có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn và bản thân là lao động duy nhất trong gia đình; + Phụ nữ có thai hoặc có con dưới 36 tháng tuổi đang ở với mẹ trong trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ; + Người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng theo quy định của pháp luật về người khuyết tật; người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo quy định của pháp luật về dân sự; + Trường hợp khác do Chủ tịch nước quyết định. - Người dưới 18 tuổi đang chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện quy định tại điểm a và điểm g khoản 1 Điều này hoặc người dưới 18 tuổi đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện quy định tại điểm g khoản 1, điểm a và điểm d khoản 2 Điều này được Chủ tịch nước quyết định thời gian đã chấp hành án phạt tù ngắn hơn so với thời gian quy định tại điểm b khoản 1 Điều này.
Phân biệt đặc xá, đại xá, ân giảm, giảm án theo quy định pháp luật
Đặc xá, đại xá, ân giảm hay giảm án chỉ sự đặc ân của Nhà nước trong việc miễn giảm trách nhiệm hình sự cho người phạm tội, thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của nhà nước khi người phạm tội ăn năn, hối cải, cải tạo tốt. Sau đây sẽ là bảng tóm tắt những điều kiện để người phạm tội nhận được sự khoan hồng từ Nhà nước dưới 04 hình thức trên, cụ thể như sau: Tiêu chí phân biệt Đặc xá Ân giảm Giảm án Đại xá Khái niệm Là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. Là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định ân giảm đối với người phạm tội bị kết án tử hình xuống còn án chung thân. Giảm án được hiểu là giảm thời hạn chấp hành hoặc hình thức chấp hành hình phạt. Hiện nay chưa có khái niệm về đại xá; tuy nhiên dưới góc độ pháp luật có thể hiểu: Đại xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước nhằm tha tội hoàn toàn cho một số loại tội phạm nhất định đối với hàng loạt người phạm tội nhân sự kiện quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước Thẩm quyền quyết định Chủ tịch nước Chủ tịch nước Tòa án nhân dân có thẩm quyền Quốc Hội Đối tượng áp dụng - Người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân. - Cơ quan, tổ chức, công dân nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; người nước ngoài cư trú ở Việt Nam, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có liên quan đến hoạt động đặc xá Người bị kết án tử hình có đơn gửi Chủ tịch nước xin ân giảm - Người bị kết án cải tạo không giam giữ, phạt tù có thời hạn hoặc phạt tù chung thân - Trong trường hợp đặc biệt Một loạt người phạm tội nhất định nào đó; một trong các biện pháp tha, miễn do pháp luật hình sự quy định căn cứ vào các giai giai đoạn tố tụng hình sự nếu người phạm tội thuộc đối tượng đại xá được ghi trong văn bản đại xá. Điều kiện được nhận ân xá Điều kiện được hưởng đặc xá được quy định tại Điều 4 Nghị định 52/2019/NĐ-CP, bao gồm 07 nhóm đối tượng: 1. Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt. 2. Đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác 3. Đã thi hành được một phần nghĩa vụ tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác nhưng do lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn thuộc trường hợp chưa có điều kiện thi hành tiếp phần còn lại. 4. Đã lập công lớn trong thời gian chấp hành án phạt tù. 5. Đang mắc bệnh hiểm nghèo quy định. 6. Đang ốm đau thường xuyên mà không tự phục vụ bản thân. 7. Có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn và bản thân là lao động duy nhất trong gia đình có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã Tùy từng trường - Người đã chấp hành hình phạt được một thời gian nhất định, có nhiều tiến bộ và đã bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự (áp dụng đối với trường hợp người bị kết án cải tạo không giam giữ, phạt tù có thời hạn hoặc phạt tù chung thân) - Người bị kết án có lý do đáng được khoan hồng thêm như đã lập công, đã quá già yếu hoặc mắc bệnh hiểm nghèo (trường hợp đặc biệt) Đại xá được áp dụng vì lý do nhân đạo đối với những vi phạm không nhất định của những người phạm tội. Thời điểm áp dụng - Nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước. - Trong trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu đối nội, đối ngoại của Nhà nước Tùy từng trường hợp Tùy từng trường hợp theo đề nghị của cơ quan có thẩm quyền Do Quốc hội thảo luận và quyết định căn cứ vào thực tiễn chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, đối ngoại...của đất nước, nhân dịp có sự kiện lịch sử đặc biệt quan trọng của đất nước. Cơ sở pháp lý Luật đặc xá 2018; Nghị định 52/2019/NĐ-CP Điều 367 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 Điều 63, Điều 64 Bộ luật Hình sự 2015 Điều 70 Hiến pháp 2013 quy định về quyền đại xá của Quốc Hội; riêng chế định đại xá thì hiện nay chưa có VBPL nào quy định
Phân biệt "Tha tù trước thời hạn" , "đặc xá" và "đại xá"
TIÊU CHÍ THA TÙ TRƯỚC THƠI HẠN CÓ ĐIỀU KIỆN ĐẠI XÁ ĐẶC XÁ Cơ sở pháp lý - Nghị quyết 01/2018/NQ-HĐTP. - Bộ luật hình sự 2015 được sửa đổi, bổ sung 2017. - Chưa có văn bản quy định cụ thể, chi tiết. - Luật đặc xá 2007 Khái niệm Là biện pháp được Tòa án áp dụng đối với người đang chấp hành án phạt tù khi có đủ các điều kiện theo quy định của Bộ luật hình sự, xét thấy không cần buộc họ phải tiếp tục chấp hành án phạt tù tại sơ sở giam giữ. Là sự khoan hồng của Nhà nước do Quốc hội quyết định nhằm tha tội hoàn toàn và triệt để cho một số loại tội phạm nhất định đối với hàng loạt người phạm tội nhân sự kiện quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước. Là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. Bản chất Bản chất vẫn là người đang chấp hành án, chỉ thay đổi hình thức từ chấp hành án trong các cơ sở giam giữ sang chấp hành tại cộng đồng xã hội nhưng phải tuân thủ một số điều kiện nhất định trong một thời gian gọi là thời gian thử thách. Nếu trong thời gian thử thách mà người phạm tội vi phạm các điều kiện đặt ra thì có thể buộc người đó phải chấp hành nốt thời hạn còn lại của hình phạt tù trong trại giam. Đây là điểm khác biệt của tha tù trước thời hạn có điều kiện so với quy định về đại xá và đặc xá. Tha, miễn hoàn toàn trách nhiệm hình sự (coi như không phạm tội) ngay từ thời điểm có quyết định đại xá mà không cần thêm bất kỳ thời gian thử thách nào. Tha tù trước thời hạn (giảm án) cho phạm nhân nào đó, ví dụ như: giảm án từ 10 năm tù giam xuống còn 5 năm; giảm án tử hình xuống án tù chung thân… mà không cần thêm bất kỳ thời gian thử thách nào. - Đều là biện pháp khoan hồng của nhà nước đối với người phạm tội nhưng đại xá có ý nghĩa chính trị to lớn hơn so với đặc xá. - Ngược lại, chế định đặc xá nhằm khuyến khích người phạm tội lập công chuộc tội, chứng tỏ khả năng cải tạo tốt, nhanh chóng hòa nhập với cộng đồng, trở thành con người có ích cho xã hội. Ý nghĩa chính trị của đặc xá tuy có hạn chế hơn so với đại xá nhưng đáp kịp thời yêu cầu thực tiễn trong hoạt động đối nội và đối ngoại của Nhà nước ta. Đối tượng áp dụng Người phạm tội đang trong giai đoạn thi hành án phạt tù (người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân). Người phạm tội trong bất cứ giai đoạn nào, từ điều tra, truy tố, xét xử đến thi hành án. Người phạm tội đang trong giai đoạn thi hành án phạt tù (người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân). Thời điểm thực hiện Bất kỳ thời điểm nào phạm nhân đáp ứng điều kiện luật định và được cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền đề nghị Tòa án raquyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện. - Không cụ thể. - Quyết định đại xá được đưa ra trong phiên họp Quốc hội, lấy ý kiến của các đại biểu quốc hội, thường vào những dịp quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước. - Nhân dịp sự kiện trọng đại về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội có ý nghĩa lớn về đối nội, đối ngoại đối với sự phát triển của đất nước; - Ngày lễ Quốc khánh 2/9 hoặc các ngày lễ khác gắn với những sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước; - Khi xét thấy cần thiết, Chính phủ đề nghị Chủ tịch nước quyết định về đặc xá. Phạm vi áp dụng Áp dụng cho người phạm tội cụ thể theo tình hình thực tiễn. Phải đáp ứng một số điều kiện mới được được cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền đề nghị Tòa án raquyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện. Chỉ loại trừ đối với một số tội phạm nguy hiểm mà nếu đại xá sẽ ảnh hưởng lớn đến trật tự xã hội và an ninh quốc gia. Hàng loạt người đã thực hiện hành vi được xác định trong quyết định đại xá sẽ được tha, miễn trách nhiệm hình sự. Điều đó có nghĩa đại xá được thi hành rộng rãi. Do vậy, phạm vi của đại xá rộng hơn so với đặc xá. Áp dụng với trường hợp người phạm tội cụ thể, căn cứ vào tình hình thực tiễn Chủ tịch nước đưa ra tiêu chuẩn của từng đợt đặc xá, dựa vào đó người đang chấp hành hình phạt tù làm đơn xin được xét đặc xá hoặc cơ quan tổ chức hữu quan đề nghị lập thành danh sách cụ thể trình Chủ tịch nước quyết định.. Điều kiện hưởng Người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng mà đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù hoặc người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm ít nghiêm trọng có thể được tha tù trước thời hạn khi có đủ các điều kiện sau đây: - Phạm tội lần đầu; - Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt; - Có nơi cư trú rõ ràng; - Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại và án phí; - Đã chấp hành được ít nhất là một phần hai mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất là 15 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn. Trường hợp người phạm tội là người có công với cách mạng, thân nhân của người có công với cách mạng, người đủ 70 tuổi trở lên, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi thì phải chấp hành được ít nhất là một phần ba mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất là 12 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn; - Không thuộc một trong các trường hợp không áp dụng chế định tha tù trước thời hạn theo trong một số trường hợp luật ddinhjj. Căn cứ vào tình hình kinh tế chính trị cũng như diễn biến tội phạm trong từng thời kỳ mà Quốc hội quyết định đại xá cho những hành vi phạm tội hay loại tội phạm nào. Người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn đang chấp hành hình phạt tù được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây: - Chấp hành tốt quy chế, nội quy của trại giam, trại tạm giam; tích cực học tập, lao động; trong quá trình chấp hành hình phạt tù được xếp loại cải tạo từ loại khá trở lên; khi được đặc xá không làm ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội; - Đã chấp hành hình phạt tù được một thời gian do Chủ tịch nước quyết định nhưng ít nhất là một phần ba thời gian đối với hình phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành hình phạt tù; ít nhất là mười bốn năm đối với hình phạt tù chung thân; - Đối với người bị kết án phạt tù về các tội phạm về tham nhũng hoặc một số tội phạm khác được Chủ tịch nước quyết định trong mỗi lần đặc xá thì phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, bồi thường thiệt hại, án phí hoặc nghĩa vụ dân sự khác. …. Thẩm quyền quyết định Tòa án Quốc hội Chủ tịch nước Hậu quả pháp lý - Được miễn chấp hành hình phạt tù còn lại - Không được xóa án tích ngay và vẫn có tiền án trong lý lịch tư pháp. Người được đại xá sẽ là người không có tội và cũng sẽ không có án tích trong lý lịch tư pháp của mình. Đối với hành vi phạm tội được đại xá thì dù đang ở trong giai đoạn nào từ điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đều được tha tội hoàn toàn, có nghĩa sẽ được trả tự do ngay, phục hồi toàn bộ quyền công dân và được coi như không phạm tội. Được miễn chấp hành hình phạt còn lại nhưng không được xóa án tích ngay và vẫn có tiền án trong lý lịch tư pháp. Thời gian tính để xóa án tích cho những người được đặc xá theo quy định của Bộ luật hình sự bắt đầu từ thời điểm được đặc xá.
Luật Hồng Đức những điểm tiến bộ đáng kinh ngạc
Luật Hồng Đức một bộ luật hình chính thống và quan trọng nhất của triều đại nhà Lê và của cả Việt Nam thời kỳ phong kiến. Nói đến bộ luật này người ta thường nghĩ ngay đó là một bộ luật tiến bộ, có kỹ thuật lập pháp cao, nội dung phong phú, toàn diện, quan tâm bảo vệ quyền lợi phụ nữ. Dù biết đó là một bộ luật mang nhiều tiến bộ và đi trước thời đại nhưng khi được đọc tôi thực sự thấy ngạc nhiên vì các điều luật thực sự tiến bộ hơn rất nhiều so với suy nghĩ của tôi. Xin chia sẻ một số điều luật nổi bật cùng bạn đọc để các bạn cùng suy ngẫm. Điều 11. Những kẻ phạm tội ác nghịch thì dẫu có dịp ân xá cũng không được ân xá. Mình nghĩ đây thực sự là một quy định rất hay và có thể biến hóa một phần để áp dụng trong thời ký bây giờ. Khi mà chạy án xảy ra phổ biến, chung thân có thể 8, 9 năm là ra tù, giết người đi tù 10 năm sau lại giết tiếp người khác. Thiết nghĩ pháp luật mặc dù không nên quy định là không được ân xá. Nhưng những tội phạm đặc biệt nguy hiểm nên có những quy định về mức cụ thể và một mức ân xá vừa phải thôi. Chứ không phải ân xá tràn lan, có tiền là ân xá và cũng nên xem xét quy đinh tội nhẹ được mức ân xá nhiều hơn tội nặng. Điều 47. Những người phạm tội tuy tên gọi giống nhau, nhưng phải phân biệt sự phạm tội vì lầm lỡ hay cố ý, phải xét tội nặng nhẹ mà thêm bớt, không nên câu nệ để hợp với ý nghĩa của việc xét xử hình án: "tha người lầm lỡ không kể tội nặng, bắt tội người cố ý không kể tội nhẹ". Việc phạm tội vô ý hay cố ý sẽ có thể nói là phương diện hàng đầu khi xem xét hình phạt cho một tội nào đó. Một điều luật thể hiện pháp luật thời bấy giờ đã có cái nhìn rất sâu và cũng rất nhân đạo. Điều 295. Những người góa vợ, góa chồng, mồ côi và người tàn tật nặng, nghèo khổ không có người thân thích để nương tựa, không thể tự mình mưu sống được, quan sở tại phải thu nuôi họ mà lại bỏ rơi họ thì bị bị xử đánh 50 roi, biếm một tư. Nếu họ được cấp cơm áo, mà quan lại ăn bớt đi thì phải khép vào tội như người giữ kho ăn trộm của công. Nghĩ để mà ngẫm đến mình, Ở thời kỳ phong kiến kinh tế còn rất kém nhưng đất nước lại có quy định thành luật rất cụ thể về việc phải thu nuôi những người đặc biệt khó khăn không thể tự nuôi sống bản thân. Còn bây giờ các chính sách về bảo trợ xã hội vẫn còn chưa được quan tâm đúng mức, người ăn xin nhiều, các trẻ em mồ côi, bị bỏ rơi sống lang thang ngủ hầm cầu còn rất nhiều. Rồi bớt xén khẩu phần ăn của những người được sống trong các trung tâm bảo trợ khá phổ biến. Thiết nghĩ nhà nước ta đừng đổ lỗi cho thiếu hụt ngân sách, A, B,C để không quan tâm đúng mức tới những trẻ lang thang cơ nhỡ, những số phận bi đát trong xã hội. Không biết có những trẻ lang thang đó sao, không biết có những người phải đi ăn thức ăn ở thùng rác đó sao. Tôi nghĩ không phải, tại sao thu thuế không bỏ sót một ai tất nhiên trừ những trường hợp mang tính bao che, kết hợp ăn chia. Thử nhớ xem thu thuế cho phương tiện tham gia giao thông trước đậy, người ta có bỏ sót bạn không, với bộ máy giúp việc cồng kềnh nào đâu chủ tịch phường, hội phụ nữ, hội thanh niên, ủy ban mặt trận...lại không từng thấy, từng nge những hoàn cảnh, những số phận cơ cực đến bi đát đó sao. Rồi chưa kể tới việc ngân sách trung ương chi 100 về tỉnh còn 80 về huyện còn 60 về xã còn 50 để thực hiện các chính sách xã hội nào đó. Đúng tệ nạn tham nhũng phổ biến và nặng nề nhưng những quy định xử phạt vẫn còn quá xem nhẹ, buông lỏng. Điều 542. Thầy thuốc chữa bệnh cho người mà cố ý dằng dai hãm bệnh để lấy tiền, thì phải biếm ba tư. Y đức thầy thuốc luôn là vấn đề nóng của xã hội. Với rất nhiều vấn đề liên quan đến khám chữa bệnh, tới trách nhiệm đội ngũ bác sỹ đối với bệnh nhân, với nạn phong bì và tất nhiên việc cố ý dằng dai để kéo dài việc điều trị bệnh để lấy tiền cũng không phải là hiếm. Thiết nghĩ pháp luật nên có quy định về vấn đề kéo dài thời gian trị bệnh để lấy tiền này chăng. Người tốt hay người xấu thì thực chất cũng đều có ít nhất một điểm tốt mà chúng ta có thể hoc. Cũng như pháp luật cũng vậy nó có thể là của quá khứ chưa phát triển nhưng khi chú tâm để ý ta cũng có thể thấy những khía cạnh đáng để ta phải tiếp thu.
Đặc xá, đại xá thể hiện chính sách nhân đạo của Nhà nước đối với những người phạm tội hình sự và có ý nghĩa lớn về mặt chính trị - xã hội. Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt[1]; đại xã cũng là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước nhưng do Quốc hội quyết định[2]. Sau đây là những điểm khác biệt của đặc xá với đại xá về thẩm quyền, nôi dung, phạm vi và hậu quả pháp lý. Đại xá Đặc xá 1. Thẩm quyền Quốc hội (Hiến pháp 2013, điều 70, khoản 11) Chủ tịch nước (Hiến pháp 2013, điều 88, khoản 3) 2. Nội dung Thông thường căn cứ vào tình hình kinh tế chính trị cũng như diễn biến tội phạm trong từng thời kỳ mà Quốc hội quyết định đại xá cho những hành vi phạm tội hay loại tội phạm nào. Người phạm tội thực hiện những hành vi được nêu trong văn bản đại xá thì dù đang ở giai đoạn điều tra, truy tố hay xét xử đều được miễn trách nhiệm hình sự; Nếu đã bị tuyên hình phạt, đang chấp hành hình phạt thì được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại và được xóa án tích; nếu đã chấp hành xong hình phạt hay các quyết định khác của Tòa án thì được xóa án tích. Đặc xá được xem xét cụ thể theo yêu cầu (có đơn) của người bị kết án. Việc xét đặc xá bao gồm xét đặc xá tha tù và xét ân giảm án tử hình, có nghĩa là đối tượng được xét đặc xá phải là những người đang thi hành án phạt tù; người bị kết án tử hình có đơn xin ân giảm gửi Chủ tịch nước. Chế định đặc xá nhằm khuyến khích người phạm tội lập công chuộc tội, chứng tỏ khả năng cải tạo tốt, nhanh chóng hòa nhập với cộng đồng, trở thành con người có ích cho xã hội. 3. Phạm vi Được áp dụng đối với một hoặc một số hành vi phạm tội nhất định, theo đó, hàng loạt người đã thực hiện hành vi được xác định trong quyết định đại xá sẽ được tha, miễn trách nhiệm hình sự. Điều này có nghĩa đại xá được thi hành rộng rãi, tuy nhiên, vẫn có loại trừ một số tội phạm nguy hiểm mà nếu tha sẽ ảnh hưởng lớn đến trật tự xã hội và an ninh quốc gia. * Ví dụ: Thông tư Liên Bộ Nội vụ - Công an – Tư pháp số 80-TT/LB ngày 6/12/1958[3] có quy định: Những người phạm tội và bị xử phạt trước ngày 9/10/1954 đều được đại xá và được khôi phục công quyền. Riêng mấy loại phạm nhân sau đây không được đại xá là: địa chủ cường hào gian ác, bọn có nhiều nợ máu với nhân dân, bọn côn đồ chưa thực sự cải tạo. Phạm vi áp dụng hẹp hơn đại xá, được quy định cụ thể tại Luật đặc xá 2007, điều 10, 11, 21. 4. Hậu quả pháp lý Dù đang ở trong giai đoạn nào từ điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đều được tha tội hoàn toàn, có nghĩa sẽ được trả tự do ngay, phục hồi toàn bộ quyền công dân và được coi như không phạm tội. Người được đại xá sẽ là người không có tội và cũng sẽ không có án tích trong lý lịch tư pháp của mình. Quyết định đặc xá chỉ tính trong giai đoạn đang thi hành án phạt tù và người được đặc xá sẽ được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại nhưng không được xóa án tích ngay như người được quyết định đại xá và vẫn có tiền án trong lí lịch tư pháp. Rất mong nhận được sự chia sẻ, góp ý chân thành từ quý thành viên! [1] Khoản 1 điều 3 Luật đặc xá năm 2007. [2] Hiện nay, chưa có một khái niệm cụ thể nào đại xá. [3] Xem “gián tiếp” tại Thông tư 15-TTg ngày 12/01/1961 của Thủ tướng Chính phủ.
