QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VƯƠNG QUỐC ANH VỀ CẮT GIẢM LAO ĐỘNG Hệ thống pháp luật Anh là một hệ thống pháp luật lớn của thế giới với những quy định tiến bộ và chặc chẽ, trong đó có những quy định về lĩnh vực lao động. Những quy định này qua nhiều năm áp dụng vẫn cho thấy tính ổn định cao và sự hiệu quả trên thực tế. Vấn đề cắt giảm lao động và quyền lợi của người lao động (NLĐ) sau khi khi bị cắt giảm được pháp luật Anh quy định khá cụ thể trong Luật về các quyền trong quan hệ lao động Vương Quốc Anh 1996. Pháp luật Anh quy định các trường hợp dôi dư lao động dẫn đến phải cắt giảm nhân sự bao gồm: “(a) Người sử dụng lao động chấm dứt hoặc dự định chấm dứt: (i) Thực hiện việc kinh doanh mà nhờ vào việc kinh doanh đó mà NLĐ được tuyển vào làm việc, hoặc (ii) Thực hiện việc kinh doanh tại địa điểm mà NLĐ được tuyển vào làm việc, hay (b) Do các yêu của việc kinh doanh: (ii) NLĐ phải thực hiện một công việc cụ thể ở một địa điểm nhất định nhưng đã không còn hoặc đã bị thu hẹp hay sẽ không còn hoặc sẽ bị thu hẹp.” Khi chấm dứt hợp đồng lao động NSDLĐ phải thông báo cho NLĐ bằng văn bản, nội dung văn bản phải nêu rõ lý do chấm dứt. Sau khi NSDLĐ thông báo bằng văn bản cho NLĐ về việc chấm dứt hợp đồng lao động, dựa trên hoàn cảnh và nguồn lực của NSDLĐ tại thời điểm đó mà lý do chấm dứt sẽ được xem xét bởi bồi thẩm đoàn để trả lời cho câu hỏi “chấm dứt này có bất công hay không?” Luật về các quyền trong quan hệ lao động năm 1996 của Vương Quốc Anh quy định NLĐ có quyền không bị chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ) bất công, nếu lý do chính để chấm dứt HĐLĐ với NLĐ là dôi dư lao động thì đó được xem là một sự chấm dứt bất công. Nếu NSDLĐ vô trách nhiệm không thông báo cho NLĐ bằng văn bản hoặc những lý do chấm dứt hợp đồng được nêu trong văn bản không đúng sự thật hoặc không công bằng, NLĐ có quyền khiếu nại lên Toà án trong thời gian 03 tháng kể từ ngày quyết định chấm dứt hợp đồng có hiệu lực, trừ trường hợp có lý do chính đáng nên không thể khiếu nại trong thời hạn 03 tháng. Sau khi thụ lý đơn khiếu nại của NLĐ Toà án có nghĩa vụ giải thích cho NLĐ biết những quyền mà họ có thể thực hiện bao gồm: thoả thuận lại với NSDLĐ hoặc yêu cầu Toà án giải quyết. Nếu NLĐ và NSDLĐ thoả thuận thành công thì NLĐ được nhận vào làm lại, nếu không thoả thuận được NLĐ có thể yêu cầu Toà án giải quyết khiếu nại của mình. Nếu NLĐ khiếu nại thắng thì NSDLĐ phải trả cho NLĐ một khoản tiền bồi thường cho việc chấm dứt HĐLĐ bất công. Khác với BLLĐ 2012 của Việt Nam, Luật về các quyền trong quan hệ lao động năm 1996 của Vương Quốc Anh không quy định việc NSDLĐ phải thông báo cho cơ quan có thẩm quyền việc chấm dứt HĐLĐ với NLĐ khi thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế nhưng lại trao cho NLĐ các quyền khác có lợi hơn như đã phân tích ở trên. Điểm khác biệt thứ hai giữa hai đạo luật này là trong pháp luật Anh nếu NSDLĐ chấm dứt HĐLĐ với NLĐ vì lý do thay đổi cơ cấu công nghệ hoặc lý do kinh tế thì đó luôn là một sự chấm dứt bất công và NSDLĐ phải bồi thường cho NLĐ một khoản tiền theo luật định, còn theo pháp luật lao động Việt Nam đây là căn cứ chấm dứt hợp đồng theo quy định của pháp luật nên NLĐ chỉ được hưởng trợ cấp thất nghiệp hoặc trợ cấp mất việc làm theo điều kiện luật định. NLĐ bị chấm dứt HĐLĐ theo Điều 44, 45 BLLĐ 2012 có thể chỉ được hưởng trợ cấp thất nghiệp, tương tự NLĐ khi bị xử lý kỉ luật sa thải cũng được hưởng trợ cấp thất nghiệp, việc này gây ra sự bất công và làm mất đi ý nghĩa bồi thường của trợ cấp thất nghiệp. Bá Bình
QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VƯƠNG QUỐC ANH VỀ CẮT GIẢM LAO ĐỘNG Hệ thống pháp luật Anh là một hệ thống pháp luật lớn của thế giới với những quy định tiến bộ và chặc chẽ, trong đó có những quy định về lĩnh vực lao động. Những quy định này qua nhiều năm áp dụng vẫn cho thấy tính ổn định cao và sự hiệu quả trên thực tế. Vấn đề cắt giảm lao động và quyền lợi của người lao động (NLĐ) sau khi khi bị cắt giảm được pháp luật Anh quy định khá cụ thể trong Luật về các quyền trong quan hệ lao động Vương Quốc Anh 1996. Pháp luật Anh quy định các trường hợp dôi dư lao động dẫn đến phải cắt giảm nhân sự bao gồm: “(a) Người sử dụng lao động chấm dứt hoặc dự định chấm dứt: (i) Thực hiện việc kinh doanh mà nhờ vào việc kinh doanh đó mà NLĐ được tuyển vào làm việc, hoặc (ii) Thực hiện việc kinh doanh tại địa điểm mà NLĐ được tuyển vào làm việc, hay (b) Do các yêu của việc kinh doanh: (ii) NLĐ phải thực hiện một công việc cụ thể ở một địa điểm nhất định nhưng đã không còn hoặc đã bị thu hẹp hay sẽ không còn hoặc sẽ bị thu hẹp.” Khi chấm dứt hợp đồng lao động NSDLĐ phải thông báo cho NLĐ bằng văn bản, nội dung văn bản phải nêu rõ lý do chấm dứt. Sau khi NSDLĐ thông báo bằng văn bản cho NLĐ về việc chấm dứt hợp đồng lao động, dựa trên hoàn cảnh và nguồn lực của NSDLĐ tại thời điểm đó mà lý do chấm dứt sẽ được xem xét bởi bồi thẩm đoàn để trả lời cho câu hỏi “chấm dứt này có bất công hay không?” Luật về các quyền trong quan hệ lao động năm 1996 của Vương Quốc Anh quy định NLĐ có quyền không bị chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ) bất công, nếu lý do chính để chấm dứt HĐLĐ với NLĐ là dôi dư lao động thì đó được xem là một sự chấm dứt bất công. Nếu NSDLĐ vô trách nhiệm không thông báo cho NLĐ bằng văn bản hoặc những lý do chấm dứt hợp đồng được nêu trong văn bản không đúng sự thật hoặc không công bằng, NLĐ có quyền khiếu nại lên Toà án trong thời gian 03 tháng kể từ ngày quyết định chấm dứt hợp đồng có hiệu lực, trừ trường hợp có lý do chính đáng nên không thể khiếu nại trong thời hạn 03 tháng. Sau khi thụ lý đơn khiếu nại của NLĐ Toà án có nghĩa vụ giải thích cho NLĐ biết những quyền mà họ có thể thực hiện bao gồm: thoả thuận lại với NSDLĐ hoặc yêu cầu Toà án giải quyết. Nếu NLĐ và NSDLĐ thoả thuận thành công thì NLĐ được nhận vào làm lại, nếu không thoả thuận được NLĐ có thể yêu cầu Toà án giải quyết khiếu nại của mình. Nếu NLĐ khiếu nại thắng thì NSDLĐ phải trả cho NLĐ một khoản tiền bồi thường cho việc chấm dứt HĐLĐ bất công. Khác với BLLĐ 2012 của Việt Nam, Luật về các quyền trong quan hệ lao động năm 1996 của Vương Quốc Anh không quy định việc NSDLĐ phải thông báo cho cơ quan có thẩm quyền việc chấm dứt HĐLĐ với NLĐ khi thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế nhưng lại trao cho NLĐ các quyền khác có lợi hơn như đã phân tích ở trên. Điểm khác biệt thứ hai giữa hai đạo luật này là trong pháp luật Anh nếu NSDLĐ chấm dứt HĐLĐ với NLĐ vì lý do thay đổi cơ cấu công nghệ hoặc lý do kinh tế thì đó luôn là một sự chấm dứt bất công và NSDLĐ phải bồi thường cho NLĐ một khoản tiền theo luật định, còn theo pháp luật lao động Việt Nam đây là căn cứ chấm dứt hợp đồng theo quy định của pháp luật nên NLĐ chỉ được hưởng trợ cấp thất nghiệp hoặc trợ cấp mất việc làm theo điều kiện luật định. NLĐ bị chấm dứt HĐLĐ theo Điều 44, 45 BLLĐ 2012 có thể chỉ được hưởng trợ cấp thất nghiệp, tương tự NLĐ khi bị xử lý kỉ luật sa thải cũng được hưởng trợ cấp thất nghiệp, việc này gây ra sự bất công và làm mất đi ý nghĩa bồi thường của trợ cấp thất nghiệp. Bá Bình
