>>> Cho phá sản ngân hàng, tiền của người dân đi đâu?

Đề án tái cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) lần đầu tiên được đề cập tại Quyết định 254/QĐ-TTg năm 2012 và cho đến nay chưa có bất kỳ văn bản nào hướng dẫn cụ thể cho trường hợp mua lại Ngân hàng yếu kém với giá 0 đồng, có chăng chỉ là chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Trong thời gian tới, nếu không có khung pháp lý rõ ràng cho việc xử lý nợ xấu và tái cơ cấu các TCTD sẽ phát sinh nhiều bất cập, thiếu hụt liên quan đến cơ sở pháp lý xử lý không được giải quyết  thiếu chế tài và biện pháp xử lý trong trường hợp vấp phải sự chống đối, bất hợp tác của các cổ đông trong quán trình tái cơ cấu lại các TCTD, NHNN không có đầy đủ thẩm quyền theo luật định để xử lý nợ xấu…, thiếu an toàn trong hoạt động ngân hàng và nguy cơ rủi ro lan truyền, ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP…

Từ đó, cần có sự ra đời của Luật hỗ trợ tái cơ cấu các TCTD và xử lý nợ xấu với các nội dung liên quan đến việc mua lại ngân hàng với giá 0 đồng như sau:

Ngân hàng được mua lại với giá 0 đồng khi nào?

Được Ngân hàng Nhà nước mua lại nếu đáp ứng đủ các điều kiện:

- Nhận được đề nghị của NHNN, Chính phủ quyết định phê duyệt phương án phục hồi đối với ngân hàng yếu kém và khi hết thời hạn mà ngân hàng được kiểm soát đặc biệt không phục hồi  theo các tiêu chí nêu tại phương án đã được phê duyệt hoặc NHNN xét thấy ngân hàng được kiểm soát đặc biệt không có khả năng phục hồi theo phương án phục hồi đã được phê duyệt thì NHNN quyết định hoặc trình Chính phủ quyết định việc thực hiện phương án phá sản, giải thể hoặc mua bắt buộc.

- Là ngân hàng thương mại.

- Việc mua bắt buộc để tránh ảnh hưởng an toàn hoạt động hệ thống.

- Giá trị thực của vốn điều lệ nhỏ hơn 0 đồng.

- Không có TCTD đề xuất mua ngân hàng được kiểm soát đặc biệt

Được TCTD (TCTD được chỉ định) mua lại nếu đáp ứng đủ các điều kiện:

- Nhận được đề nghị của NHNN, Chính phủ quyết định phê duyệt phương án phục hồi đối với ngân hàng yếu kém và khi hết thời hạn mà ngân hàng được kiểm soát đặc biệt không phục hồi  theo các tiêu chí nêu tại phương án đã được phê duyệt hoặc NHNN xét thấy ngân hàng được kiểm soát đặc biệt không có khả năng phục hồi theo phương án phục hồi đã được phê duyệt thì NHNN quyết định hoặc trình Chính phủ quyết định việc thực hiện phương án phá sản, giải thể hoặc mua bắt buộc.

- Là ngân hàng thương mại.

- Việc mua bắt buộc để tránh ảnh hưởng an toàn hoạt động hệ thống.

- Giá trị thực của vốn điều lệ nhỏ hơn 0 đồng.

- Không có TCTD đề xuất mua ngân hàng được kiểm soát đặc biệt

- Có TCTD đề xuất mua ngân hàng được kiểm soát đặc biệt;

- TCTD được chỉ định phải có phương án khả thi theo đánh giá của NHNN, trong đó tối thiểu phải bao gồm các nội dung sau:

+ Các nội dung phương án mua bắt buộc;

+ Phương án thoái vốn hoặc xử lý pháp nhân.

Chi tiết nội dung của phương án mua lại với giá 0 đồng như sau:

- Nội dung mua bắt buộc bao gồm các nội dung tối thiểu sau đây:

+ Chủ thể mua;

+ Giá mua 0 đồng;

- Nội dung phục hồi hoạt động sau khi mua bắt buộc

+ Phương án tăng vốn và thời hạn thực hiện phương án tăng vốn;

+ Phương án hoạt động kinh doanh trong từng giai đoạn phù hợp với thực trạng;

+ Phương án cơ cấu tổ chức quản lý, điều hành;

+ Phương án xử lý các tồn tại, yếu kém về tài chính, nợ xấu, tài sản bảo đảm và các biện pháp khắc phục các vi phạm pháp luật;

+ Phương án xử lý tiền gửi của khách hàng là pháp nhân; tiền gửi và tiền vay của tổ chức tín dụng khác;

+ Các biện pháp hỗ trợ cần áp dụng bao gồmPhương án chỉ định tổ chức tín dụng hổ trợ quản trị, điều hành và phương án trả lương, thù lao cho người cử tham gia quản trị điều hành ngân hàng sau mua bắt buộc đối với trường hợp Ngân hàng Nhà nước mua bắt buộc;

+ Thời hạn thực hiện phương án phục hồi.

Lưu ý: Đối với các ngân hàng yếu kém được mua lại với giá 0 đồng sau khi phương án đã được Chính phủ phê duyệt sẽ được hỗ trợ các khoản sau:

1. Các biện pháp hỗ trợ thực trạng hoạt động và hỗ trợ tài chính;

2. Được Chính phủ cấp vốn để bổ sung vốn điều lệ;

3. Được Chính phủ cho vay dài hạn với lãi suất đến 0%;

4. Vay tái cấp vốn của NHNN với lãi suất đến 0% trong thời gian theo Phương án phục hồi đã được phê duyệt nhưng tối đa không quá thời hạn kiểm soát đặc biệt. Hình thức cho vay tái cấp vốn bao gồm: cho vay lại theo hồ sơ tín dụng; cho vay tái cấp vốn dưới hình thức cho vay cầm cố giấy tờ có giá; cho vay tái cấp vốn trên cơ sở trái phiếu đặc biệt do VAMC phát hành để mua nợ với số dư tối đa bằng tổng mệnh giá trái phiếu đặc biệt.

5. Vay đặc biệt của NHNN với mức lãi suất đến 0% trong thời gian theo Phương án phục hồi đã được phê duyệt nhưng tối đa không quá thời hạn kiểm soát đặc biệt.

6. Nhận tiền gửi hoặc vay của tổ chức tín dụng hỗ trợ với mức lãi suất ưu đãi trong thời gian theo Phương án phục hồi đã được phê duyệt nhưng tối đa không quá thời hạn kiểm soát đặc biệt.

7. Mua nợ, trái phiếu doanh nghiệp của tổ chức tín dụng hỗ trợ đang được phân loại nhóm nợ đủ tiêu chuẩn theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.

Xem chi tiết tại Dự thảo Luật hỗ trợ tái cơ cấu các TCTD và xử lý nợ xấu và Tờ trình Dự thảo.