Phân loại theo tính

nguy hiểm của hành vi phạm tội

Phân loại theo

đặc điểm cấu trúc

Bao gồm

1. Cấu thành tội phạm cơ bản: mang những dấu hiệu đặc trưng, có thể xảy ra ở mọi trường hợp phạm tội của một loại lỗi, đã thể hiện tính nguy hiểm cho xã hội.

- Cấu thành tội phạm cơ bản chứa đựng yếu tố định tội nhằm xác định tội phạm và có thể phân biệt được giữa tội này với tội khác

- Ví dụ: Đối với Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm (Điều 193 Bộ luật hình sự 2015 – BLHS) thì cấu thành tội phạm cơ bản đối với tội này là Người nào sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm

1. Cấu thành tội phạm vật chất: Là cấu thành tội phạm mà có các dấu hiệu phạm tội bắt buộc thuộc mặt khách quan của tội phạm, cụ thể:

- Hành vi phạm tội;

- Hậu quả do hành vi đó gây ra;

- Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả do hành vi đó gây ra.

Nói cho dễ hiểu, cấu thành tội phạm vật chất đòi hỏi phải có hậu quả xảy ra, hậu quả này phải xuất phát từ hành vi vi phạm.

- Ví dụ: Đối với Tội giết con mới đẻ thì người phạm tội phải thực hiện hành vi giết đứa bé và hậu quả là đứa bé chết

Mối quan hệ nhân quả trong trường hợp này là: Cái chết của đứa bé là do hành vi giết của người mẹ.

2. Cấu thành tội phạm tăng nặng: Là cấu thành tội phạm mà ngoài dấu hiệu định tội cơ bản thông thường, còn có thêm những yếu tố khác khiến cho tội phạm tăng tính nguy hiểm cho xã hội một cách đáng kể

- Ví dụ: Cấu thành tội phạm tăng nặng đối với Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm là hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm nhưng có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, tái phạm nguy hiểm…

2. Cấu thành tội phạm hình thức: Là cấu thành tội phạm mà có các dấu hiệu phạm tội bắt buộc thuộc mặt khách quan của tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội.

- Tội phạm có cấu thành hình thức là loại tội phạm có giai đoạn phạm tội chưa đạt.

- Ví dụ: Điều 169 BLHS 2015 quy định Tội bắt cóc chiếm đoạt tài sản, có nghĩa người phạm tội chỉ cần thực hiện hành vi về mặt khách quan bao gồm bắt cóc con tin và đe dọa chiếm đoạt tài sản là đủ cấu thành nên tội phạm, không cần hậu quả xảy ra.

3. Cấu thành tội phạm giảm nhẹ: Là cấu thành tội phạm mà ngoài dấu hiệu định tội cơ bản thông thường, còn có thêm những yếu tố khác khiến cho tội phạm giảm tính nguy hiểm cho xã hội một cách đáng kể

- Ví dụ: Khoản 2 Điều 108 BLHS 2015 quy định về Tội phản bội Tổ quốc mà phạm tội trong trường hợp có nhiều tình tiết giảm nhẹ, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm, thay vì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

3. Cấu thành tội phạm hỗn hợp: Là loại cấu thành tội phạm mà các dấu hiệu thuộc mặt khách quan của cấu thành tội phạm vừa có yếu tố của cấu thành tội phạm hình thức, vừa có yếu tố của cấu thành tội phạm vật chất.

- Ví dụ: Điều 174 BLHS 2015 quy định về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản; cụ thể:

+ Về hành vi vi phạm: bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác

+ Về hậu quả: chiếm đoạt tài sản có giá trị từ 2.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng

+ Mối quan nhân quả giữa hành vi vi phạm và hậu quả xảy ra

4. Cấu thành tội phạm cắt xén: Là 1 dạng đặc biệt của cấu thành tội phạm hình thức, chỉ quy định một phần hành vi mà người phạm tội mong muốn thực hiện để gây hậu quả nguy hiểm cho xã hội hoặc chỉ mô tả hoạt động nhằm thực hiện hành vi phạm tội.

- Ví dụ: Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân quy định tại Điều 109 BLHS 2015