Người có thai thường có những biểu hiện khác thường về mặt tâm lý cũng như tinh thần trong các giai đoạn thai kì. Bởi vậy, không thể phủ nhận tình trạng có thai lúc gây án phần nào sẽ làm ảnh hưởng đến nhận thức của người phạm tội đối với mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội và hậu quả gây ra. Vậy, mang thai có phải là một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự không?

Theo quy định tại điểm n khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 thì tình tiết “người phạm tội là phụ nữ có thai” là một trong những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên không phải lúc nào mang thai cũng sẽ giảm nhẹ mà phải đáp ứng những điều kiện nhất định.  Thực tiễn xét xử, mức độ giảm nhẹ hình phạt của tình tiết sẽ phụ thuộc vào thời kỳ mang thai của người phạm tội cũng như sự ảnh hưởng của tình trạng mang thai đến việc thực hiện tội phạm. Trên cơ sở đó, Hội đồng xét xử sẽ đưa ra hình phạt thích đáng đối với người phạm tội khi áp dụng tình tiết giảm nhẹ này.

Trường hợp sau khi bị khởi tố bị cáo mới có thai thì Tòa án có áp dụng tình tiết “Người phạm tội là phụ nữ có thai” không?

Quy định tại điểm n khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự không phân biệt người phạm tội là phụ nữ có thai tại thời điểm phạm tội hay trong quá trình truy cứu trách nhiệm hình sự. Do đó, trường hợp sau khi bị khởi tố bị cáo mới có thai thì Tòa án vẫn áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự “Người phạm tội là phụ nữ có thai” đối với bị cáo (mục 9.I Công văn 212/TANDTC-PC ngày 13/09/2019 thông báo kết quả giải đáp trực tuyến một số vướng mắc trong xét xử).

Phụ nữ mang thai có được hoãn chấp hành hình phạt tù?

Theo điểm b Khoản 1 Điều 67 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 và hướng dẫn tại tiểu mục 7.1 Nghị quyết 01/2007/NQ-HĐTP thì: phụ nữ mang thai được hoãn thi hành án phạt tù cho đến khi con đủ 36 tháng tuổi (không phân biệt là con đẻ hay con nuôi), nếu họ bị xử phạt tù lần đầu. Trong thời gian được hoãn chấp hành hình phạt tù mà người bị kết án lại có thai hoặc phải tiếp tục nuôi con dưới 36 tháng tuổi thì vẫn được hoãn cho đến khi đứa con sau cùng đủ 36 tháng tuổi.