Ông Trump bị MXH chặn - Ảnh minh họa

Thông qua câu chuyện Tổng thống Trump bị các MXH chặn ở Mỹ, nhiều người đặt ra vấn đề như sau:  "Giả sử một công dân bị các mạng xã hội bất ngờ chặn quyền sử dụng, việc chặn này có vi phạm pháp luật gì không và người dùng có được quyền quyền kiện ngược lại trang MXH đó?"

Để trả lời cho câu hỏi này, mời các bạn tham khảo bài viết!

Đăng ký sử dụng mạng xã hội cũng được xem như đang tham gia một hợp đồng

Trước khi tham gia bất kỳ mạng xã hội nào, bạn đều phải click vào một ô có nội dung tương tự như “Tôi đồng ý với các điều khoản sử dụng”, đây là bước đầu tiên để tạo cho mình một tài khoản và sử dụng các dịch vụ của các trang MXH.

Có thể bạn chưa biết, trong pháp luật về Dân sự, cụ thể là Bộ luật dân sự 2015, định nghĩa về hợp đồng như sau:

“Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.”

Với việc xác nhận sẽ tuân thủ các quy định, điều khoản mà người cung cấp MXH đưa ra, bạn đã trực tiếp tham gia vào một quan hệ hợp đồng.

Tham gia vào hợp đồng này, bạn sẽ có quyền sử dụng nền tảng mạng xã hội này cho các công việc, tiện ích giải trí của mình (đây là quyền), tuy nhiên toàn bộ quá trình sử dụng đó thực tế đang được kiểm soát bởi nhà cung cấp và bạn phải tuân theo các nghĩa vụ nhất định (chẳng hạn bạn phải làm rõ thông tin cá nhân, sẽ bị xóa bài viết nếu vi phạm nguyên tắc).

Giả sử trong điều khoản sử dụng của MXh bạn đang tham gia có những quy định như:

"Nếu người dùng thực hiện các hành vi sau thì sẽ bị khóa tài khoản:

..."

Khi đó bạn nên hiểu rằng bạn đang vi phạm chính những thỏa thuận mà mình tham gia vào, nó hoàn toàn không liên quan đến tự do ngôn luận hay các quyền khác được Nhà nước bảo vệ.

Như vậy, trước hết để biết rằng MXH bạn đang dùng có quyền tự ý chặn bạn hay không, bạn chưa cần nghĩ đến những quy định của pháp luật, mà hãy tìm hiểu điều khoản sử dụng của chính MXH đó, xem có hành vi nào bạn thực hiện bị liệt vào danh sách các hành vi khiến bạn bị chặn tài khoản!

Xử lý thế nào nếu hành vi của bạn không bị MXH cấm nhưng vẫn bị chặn?

Như đã phân tích, sử dụng mạng xã hội cũng giống như tham gia vào một hợp đồng, vậy nếu họ tự ý chặn bạn mà không có lý do, đồng nghĩa đây là hành vi vi phạm hợp đồng!

Đối với những hợp đồng có nghĩa vụ về tài chính, chẳng hạn bạn ký kết một hợp đồng trong đó bên bán phải giao một chiếc xe cho bạn và bạn phải giao số tiền mua xe, nếu họ bất ngờ ngưng không thực hiện nghĩa vụ giao xe trong khi hai bên đã thỏa thuận và ký kết hợp đồng xong, sẽ có căn cứ để quy trách nhiệm cụ thể rằng họ phải bồi thường như thế nào.

Mặt khác, khi bạn sử dụng mạng xã hội, thực tế người cung cấp mạng xã hội không có nghĩa vụ gì về tài chính với bạn (có thể thấy điều này thông qua điều khoản sử dụng). Nghĩa vụ lớn nhất mà họ phải thực hiện chỉ có thể là tiếp tục cung cấp nền tảng mạng xã hội cho bạn, tuy nhiên Điều 419 BLDS 2015 quy định như sau:

"Người có quyền có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại cho lợi ích mà lẽ ra mình sẽ được hưởng do hợp đồng mang lại. Người có quyền còn có thể yêu cầu người có nghĩa vụ chi trả chi phí phát sinh do không hoàn thành nghĩa vụ hợp đồng mà không trùng lặp với mức bồi thường thiệt hại cho lợi ích mà hợp đồng mang lại."

Có thể thấy rằng, việc vi phạm nghĩa vụ cung cấp mạng xã hội trong hợp đồng sẽ là căn cứ để bạn đòi bồi thường thiệt hại. 

Tuy nhiên, việc bồi thường này sẽ trở nên dễ dàng thực hiện nếu bạn chứng minh được rằng trong thời gian bị chặn vô lý, bạn đã thiệt hại một lợi ích nào đó. Chẳng hạn, một người sử dụng mạng xã hội để kinh doanh, thực hiện công việc khác kiếm thu nhập, nhưng hoạt động của họ bị ngưng trệ do không thể sử dụng MXH, đó sẽ là căn cứ để kiện đòi bồi thường

Ngược lại, khi bạn không có căn cứ để chứng minh mình bị thiệt hại, mặc dù bạn vẫn có quyền khởi kiện yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình (Điều 186 Bộ luật tố tụng dân sự 2015), nhưng để giải quyết và quy trách nhiệm cho người cung cấp MXH thì gần như là không thể!