Ly hôn theo yêu cầu của một bên vợ hoặc chồng là trường hợp chỉ có bên vợ hoặc chồng có đơn xin ly hôn. Nói một cách khác là việc ly hôn chỉ xuất phát từ ý chí của một bên vợ hoặc chồng, chứ không phải xuất phát từ ý chí của hai người vợ chồng trong trường hợp thuận tình ly hôn.

Ly hôn theo yêu cầu của một bên vợ hoặc chồng theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự là một vụ án dân sự (khoản 1 Điều 28 BLTTDS). Nguyên đơn nộp đơn ở Toà án và phải chịu trách nhiệm nộp tạm ứng án phí.

Theo quy định về thủ tục giải quyết vụ án tại Toà án cấp sơ thẩm, vụ án ly hôn sau khi được Toà án thụ lý có thời hạn chuẩn bị xét xử là 4 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án (khoản 1 Điều 203 BLTTDS).

Trong thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án ly hôn, Toà án tiến hành hoà giải để các bên vợ chồng thoả thuận với nhau về việc giải quyết vụ án, trừ trường hợp các vụ án không tiến hành hoà giải được theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự (khoản 1 Điều 205 BLTTDS).

Sau khi Toà án tiến hành thủ tục hoà giải thì có thể xuất hiện hai trường hợp:

- Trường hợp thứ nhất là việc hoà giải thành: Trường hợp các đương sự thoả thuận được vơi nhau về vấn đề phải giải quyết trong vụ án dân sự thì Toà án lập biên bản hoà giải thành. Biên bản này được gửi ngay cho các đương sự tham gia hoà giải.

- Trường hợp thứ hai là hoà giải không thành: Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hoà giải tại Toà án không thành thì Toà án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.