Một đặc điểm cơ bản trong kết cấu và nguyên tắc của Luật Quản lý thuế hiện hành là nguyên tắc theo trình tự thời gian của các công việc của cơ quan quản lý thuế với hơn 100 điều khoản. Đáng ra phải chú ý các quyền và nghĩa vụ của người nộp thuế thì Luật lại đặt trọng tâm là cơ quan quản lý thuế. Người nộp thuế gặp khó khăn ngay từ khi tiếp cận Luật này, họ khó tiếp cận được các quy định cụ thể, dễ hiểu, dễ thực hiện. Hơn nữa, do Luật chỉ quy định chung chung nên các cơ quan quản lý thuế như Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan liên tục có những văn bản hướng dẫn cụ thể, không ổn định, làm cho người nộp thuế luôn ở thế bị động, chứ không được chủ động trong việc nộp thuế.
Mặt khác, Luật Quản lý thuế hiện hành chủ yếu vẫn đảm nhiệm sứ mệnh giải quyết tình thế cho các luật về chính sách thuế, nên không mang tính thực tiễn cao, chưa đáp ứng được nguyện vọng của người nộp thuế, bởi vì nộp thuế không chỉ là nghĩa vụ, mà còn là quyền của người dân, doanh nghiệp đóng góp với Nhà nước, với xã hội. Mối quan hệ giữa người nộp thuế và cơ quan thu thuế chưa trở thành mối quan hệ trung tâm của Luật này, nên các cơ chế bảo đảm thực hiện vẫn "dành" quyền tạo thuận lợi cho cơ quan thu thuế chứ chưa tạo thuận lợi cho người nộp thuế. Các quy định của Luật vẫn mang tính bắt buộc, cưỡng chế, chứ chưa khuyến khích thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Chính vì thế, Luật này chưa đạt được ý nghĩa nhằm nâng cao nhận thức về việc tuân thủ nghĩa vụ của hàng chục triệu người nộp thuế.
Với những quan điểm xây dựng Luật như vậy thì việc người dân mong muốn có những đạo luật bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình còn xa vời. Theo quy trình xây dựng luật như hiện nay, dự luật chỉ được trình bởi cơ quan quản lý nhà nước thì việc bảo vệ quyền lợi cho dân vẫn còn bị xem nhẹ…
Do đó, để Luật đi vào cuộc sống, được thực thi một cách có hiệu quả trong thực tế thì ngay từ khi thiết kế, xây dựng luật, đã phải xác định đúng quan điểm, định hướng xây dựng luật là phục vụ người dân, bộ máy quản lý được vận hành chỉ là để thực thi thể chế và phục vụ nhân dân. Trên nền tảng cơ bản đó, các quy định cụ thể sẽ được soạn thảo đúng hướng, đúng mục tiêu để hoàn chỉnh một đạo luật.
KINH DOANH số 99, ra ngày 01/08/2011