Sáng ngày hôm nay 1/8 công an tỉnh Phú Thọ đã chính thức khởi tố chi nhánh công ty cổ phần Đào tạo mua bàn trực tuyến MB24 ở địa phương về hành vi trốn thuế. Ngoài ra thì những dấu hiệu lừa đảo của mô hình kinh doanh đa cấp qua mạng MB24 cũng sẽ bị xem xét. Trước đó một ngày thì trụ sở chính của công ty tại huyện Từ Liêm thành phố Hà Nội cũng đã bị khám xét.

Vậy là một lần nữa, mô hình kinh doanh đa cấp lại thất bại trong việc chứng minh tính sáng tạo ưu việt so với các hình thức kinh doanh truyền thống khác khi áp dụng ở Việt Nam; mà ngược lại làm tăng thêm sự nghi ngờ của người dùng về tính hợp pháp của mô hình kinh doanh này. Mặc dù hiện nay đã có quy định pháp luật về việc quản lý bán hàng đa cấp (ND110/2005/ND-CP ) thế nhưng có vẻ như hoạt động quản lý này vẫn còn chưa đạt được hiệu quả như mong muốn, khi mà các công ty đa cấp "kém chất lượng" vẫn cứ rầm rộ mở ra và hoạt động tưng bừng.

Ở vụ việc này, công ty MB24 đã hoạt động hơn 1 năm với rất nhiều buổi sinh hoạt tập huấn được tổ chức rất quy mô trên hầu hết các tỉnh thành trong cả nước, có người dù không biết tí gì về máy tính hay thương mại điện tử cũng ráng cấm cố tài sản để mở gian hàng ở MB24, có người thậm chí mở đến hàng chục gian hàng. Có thể nói nó đã gây nên một cơ sốt kinh doanh mới trên mạng. Vậy mà không hề có cơ quan quản lý nào lưu tâm, cũng chẳng có một cuộc chất vấn nào về mức thu nhập quá không tưởng mà MB24 đưa ra.

Chỉ khi vụ việc vỡ lở, gian hàng không hoạt động kinh doanh được, chuyển nhượng cũng không xong, trả lại đòi tiền càng không thể, thì cơ quan chức năng mới vào cuộc. Mà việc điều tra lại phải bắt đầu từ cửa sau: điều tra trốn thuế, rồi sau đó mới có cơ sở để tiếp tục thực hiện điều tra về hành vi lừa đào trong bán hàng đa cấp.

Trong khi đó, hoạt động của các hiệp hội nghề nghiệp cũng chẳng khá hơn. Hiệp hội thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) vội vã tìm cách tránh né trách nhiệm bằng việc khai trừ MB24 ra khỏi hiệp hội. Hiệp hội Bán hàng đa cấp thì "không nghe không biết không thấy", phải chăng là vì họ đã quá quen với việc này ?

Trong tình hình như thế, khả năng quản lý không thể theo kịp những thủ đoạn xấu trong kinh doanh, phải chăng chúng ta nên quay lại tư tưởng như ngày trước, quản không được thì cấm, chấm dứt mọi hoạt động bán hàng đa cấp đang thực hiện ở Việt Nam hiện nay ?