Thu hồi đất không sử dụng ổn định - Ảnh minh họa

Theo quy định của pháp luật đất đai thuộc sở hữu toàn dân đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người dân đang sử dụng đất thông qua việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Nhưng nếu người sử dụng đất vi phạm về Luật Đất đai thì nhà nước có quyền thu hồi loại giấy tờ này. Trong đó, có trường hợp đất không được sử dụng ổn định.

1. Thế nào là đất không được sử dụng ổn định?

Căn cứ Điều 21 Nghị định 43/2014/NĐ-CP về Căn cứ sử dụng đất ổn định thì:

Sử dụng đất ổn định là việc sử dụng đất liên tục vào một mục đích chính nhất định kể từ thời điểm bắt đầu sử dụng đất vào mục đích đó đến thời điểm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc đến thời điểm quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với trường hợp chưa cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Như vậy việc sử dụng đất không ổn định là việc sử dụng đất không đáp ứng yêu cầu trên

2. Căn cứ thu hồi đất sử dụng không ổn định

Căn cứ Điểm h Khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai 2013 quy định về việc Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai như sau:

Các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai bao gồm:

- Đất trồng cây hàng năm không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục

- Đất trồng cây lâu năm không được sử dụng trong thời hạn 18 tháng liên tục

- Đất trồng rừng không được sử dụng trong thời hạn 24 tháng liên tục.

Bên cạnh đó, căn cứ Điểm a Khoản 2 Điều 106 về thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp thì Nhà nước có quyền:

Nhà nước thu hồi toàn bộ diện tích đất trên Giấy chứng nhận đã cấp

Do đó nếu vi phạm pháp luật đất đai thuộc các trường hợp trên thì Nhà nước hoàn toàn có quyền thu hồi đất  theo trường hợp sử dụng đất không ổn định.

Ví dụ: Nhà a có mảnh đất 300 mét vuông là đất khai thác nông nghiệp. Tuy nhiên, 3 năm gần đây nhà A do điều kiện sức khỏe không còn được như trước nên nhà A không tiến hành canh tác nữa mà để yên đó không đụng đến. Do đó theo quy định pháp luật trên mảnh đất này sẽ bị thu hồi khi không sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục (phải là 12 tháng không sử dụng liên tục mới được thu hồi).

 3. Trình tự thủ tục thu hồi đất do vi phạm pháp luật

Thẩm quyền thu hồi

Theo quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 66 Luật đất đai năm 2013, Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư.

Trình tự thủ tục

Theo quy định tại Điều 66 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đất đai, trình tự, thủ tục thu hồi đất trong trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất do vi phạm như sau:

(1) Cơ quan tài nguyên và môi trường tổ chức thanh tra để xác định hành vi đất trồng cây hàng năm không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục; đất trồng cây lâu năm không được sử dụng trong thời hạn 18 tháng liên tục; đất trồng rừng không được sử dụng trong thời hạn 24 tháng liên tụcvà lập biên bản về việc thanh tra trên.

(2) Trong thời hạn không quá 07 ngày làm việc, kể từ ngày lập biên bản, Cơ quan tài nguyên và môi trường thanh tra có trách nhiệm gửi biên bản cho cơ quan có thẩm quyền thu hồi đất để chỉ đạo thu hồi đất (cụ thể đối với trường hợp trên là Ủy ban nhân dân cấp huyện).

(3) Cơ quan tài nguyên và môi trường có trách nhiệm thẩm tra, xác minh thực địa khi cần thiết, trình Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định thu hồi đất.

(4) Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền có trách nhiệm sau:

- Thông báo việc thu hồi đất cho người sử dụng đất và đăng trên trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện

- Chỉ đạo xử lý phần giá trị còn lại của giá trị đã đầu tư vào đất hoặc tài sản gắn liền với đất (nếu có) theo quy định của pháp luật

- Tổ chức cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất theo quy định

- Bố trí kinh phí thực hiện cưỡng chế thu hồi đất.

(5) Cơ quan tài nguyên và môi trường chỉ đạo cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính; thu hồi Giấy chứng nhận hoặc thông báo Giấy chứng nhận không còn giá trị pháp lý đối với trường hợp người sử dụng đất không chấp hành việc nộp lại Giấy chứng nhận.