Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, việc cắt giảm chi phí trong doanh nghiệp là lại càng trở nên quan trọng . Hoàn thuế giá trị gia tăng là một thuận lợi mà Nhà nước đã tạo ra cho các doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam, đặc biệt là những doanh nghiệp có hàng hóa xuất khẩu.

Điều kiện cần để được xét hoàn thuế là doanh nghiệp phải sử dụng phương pháp khấu trừ khi tính thuế. Đây là phương pháp tính hiệu số giữa VAT đầu ra (được ghi trên hóa đơn giá trị gia tăng bán ra hàng hóa, dịch vụ) và VAT đầu vào (được ghi trên hóa đơn giá trị gia tăng mua vào hàng hóa, dịch vụ). Có ba trường hợp xảy ra:

- Hiệu này > 0 à phải nộp thuế giá trị gia tăng;

- Hiệu này = 0 à không phải nộp thuế giá trị gia tăng;

- Hiệu này < 0 à được xét hoàn thuế giá trị gia tăng.

Thuế giá trị gia tăng sẽ được hoàn trong các trường hợp sau đây:

-        Cơ sở kinh doanh thuộc đối tượng nộp thuế theo phương pháp khấu trừ thuế được xét hoàn thuế nếu sau thời gian 03 tháng liên tục trở lên có số thuế đầu vào chưa được khấu trừ hết. Ví dụ: doanh nghiệp A kê khai thuế giá trị gia tăng có số thuế Giá trị gia tăng đầu vào, đầu ra như sau: (đơn vị tính: triệu đồng)

à Doanh nghiệp đã có lũy kế số thuế đầu vào chưa được khấu trừ âm liên tục trong 3 tháng nên được hoàn thuế giá trị gia tăng với số tiền là 150 triệu đồng.

-        Luật thuế giá trị gia tăng quy định mức thuế suất giá trị gia tăng khi xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài là 0%. Lúc này, VAT đầu ra chỉ bằng 0, và nếu lấy VAT đầu ra trừ cho VAT đầu vào thì kết quả sẽ là một số âm bằng chính số VAT đầu vào (0 – VAT đầu vào = – VAT đầu vào). Do đó cơ sở kinh doanh trong tháng có hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu nếu có số thuế giá trị gia tăng đầu vào chưa được khấu trừ từ 200 triệu đồng trở lên thì được hoàn thuế giá trị gia tăng theo tháng;

-        Cơ sở kinh doanh nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ thuế được hoàn thuế giá trị gia tăng khi chuyển đổi sở hữu, chuyển đổi doanh nghiệp, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt động có số thuế giá trị gia tăng nộp thừa hoặc số thuế giá trị gia tăng đầu vào chưa được khấu trừ hết;

-        Hoàn thuế GTGT đối với các chương trình, dự án sử dụng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) không hoàn lại hoặc viện trợ không hoàn lại, viện trợ nhân đạo;

-        Đối tượng được hưởng ưu đãi miễn trừ ngoại giao theo quy định của Pháp lệnh về Ưu đãi miễn trừ ngoại giao mua hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam để sử dụng được hoàn thuế GTGT đã trả ghi trên hóa đơn GTGT hoặc trên chứng từ thanh toán ghi giá thanh toán đã có thuế GTGT.

Hoàn thuế giá trị gia tăng là một quy định tạo ra lợi thế rất lớn cho doanh nghiệp trong việc giảm chi phí để bù đắp chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra, đồng thời có thể tăng tính cạnh tranh của hàng xuất khẩu trên thị trường quốc tế. Nhưng không phải bất cứ doanh nghiệp nào cũng được hưởng lợi thế này. Như đã trình bày ở trên, chỉ có những doanh nghiệp tính thuế theo phương pháp khấu trừ mới được xét hoàn thuế. Điều kiện để tính thuế theo phương pháp khấu trừ đó là doanh nghiệp phải trình được cho Cơ quan thuế các loại hóa đơn, chứng từ, chứng minh số VAT đầu vào và đầu ra của mình. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải sử dụng hệ thống hóa đơn giá trị gia tăng theo quy định thống nhất của Bộ Tài Chính khi mua vào và bán ra hàng hóa, dịch vụ (Khoản 2, Điều 12, Luật thuế giá trị gia tăng 2008).  

Tuy nhiên, hiện nay đa phần các doanh nghiệp Việt Nam có hoạt động sản xuất, kinh doanh và nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ, ít khi sử dụng hệ thống hóa đơn, chứng từ đầy đủ. Đây là điều bất lợi cho họ, bởi lẽ họ sẽ không được xét để hoàn thuế giá trị gia tăng. Trong trường hợp này, phương pháp tính thuế trực tiếp sẽ được áp dụng, thuế giá trị gia tăng = giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ (tức phần chênh lệch giữa doanh thu và chi phí) x với thuế suất (được quy định tại Điều 8, Luật thuế giá trị gia tăng 2008, các mức thuế suất là 0%, 5% và 10%). Và phần giá trị tăng thêm lúc này sẽ bao gồm cả VAT đầu vào, mà không được khấu trừ. Vậy, hiện tượng trùng thuế sẽ xảy ra, doanh nghiệp phải nộp thuế hai lần cho cùng một loại thuế đánh lên cùng một loại hàng hóa, dịch vụ, dẫn đến chi phí đôn lên cao, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Tùy theo loại doanh nghiệp khác nhau sẽ có các thủ tục xin hoàn thuế khác nhau.

Sau 15 ngày xem xét, kể từ ngày nhận được đầy đủ hồ sơ theo quy định, Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sẽ ra quyết định đồng ý  hoặc  không đồng ý  việc  hoàn thuế. Đối với trường hợp yêu cầu xin hoàn thuế được chấp thuận, cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ tiến hành thanh tra, kiểm tra tất cả các hồ sơ, chứng từ tại doanh nghiệp. Thời hạn thanh tra kiểm tra là không quá 60 ngày kể từ ngày có quyết định chấp thuận yêu cầu xin hoàn thuế.

Như đã nói ở trên, chỉ cần thực hiện đầy đủ hồ sơ, chứng từ giá trị gia tăng khi mua vào hoặc bán ra hàng hóa, dịch vụ; doanh nghiệp sẽ có thể được hoàn thuế để bù đắp vào chi phí đầu vào của mình. Hi vọng qua bài viết này, các doanh nghiệp đang hoạt động trên thị trường Việt Nam sẽ có cách làm đúng để bù đắp chi phí, tăng vốn xoay vòng; đặc biệt là đối với các doanh nghiệp có hoạt động xuất khẩu háng hóa, thì sẽ có khả năng cạnh tranh với hàng hóa quốc tế.

PLF.vn

Nguồn: http://plf.vn/tin-tuc/59/hoan-thue-gia-tri-gia-tang