Có lẽ bất kỳ ai cũng đã từng một lần chụp X-Quang, tiểu phẩu hay thậm chí những ca phẫu thuật lớn. Mọi trường hợp đều sẽ được bệnh viện yêu cầu ký "Giấy cam đoan chấp nhận phẫu thuật, thủ thuật và gây mê hồi sức". Trường hợp ca phẫu thuật thành công thì không có gì để thảo luận. Nhưng trong trường hợp ca phẫu thuật thất bại, thậm chí gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe hay nghiêm trọng hơn là chết thì giấy cam đoan này có phải là lý do để bệnh viện phủi trách nhiệm? Ví dụ như ông A mổ mắt tại Công ty TNHH bệnh viện mắt X. Sau khi mổ xong thì bị mù. Vậy công ty X có phải bồi thường hay không (Giả sử việc khám chữa bệnh được thực hiện trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam?

Theo ý kiến cá nhân, giấy cam kết này là một hợp đồng. Để xác định đây có phải là hợp đồng không phải hội đủ ba yếu tố (căn cứ theo Điều 388 Bộ luật Dân sự 2005):

- Giữa các bên phải hình thành một thỏa thuận, tức là họ phải thống nhất với nhau về mặt ý chí.

- Phát sinh giữa những chủ thể có năng lực hành vi dân sự. Tức là họ phải ý thức được hành vi của mình và chịu trách nhiệm trước hành vi đó.

- Cuối cùng là nhằm xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự gì của các bên?

Khi hội đủ ba điều kiện này thì đây chính là một hợp đồng dịch vụ. Đồng thời, theo Khoản 3 Điều 1 Luật Thương mại 2005, ông A xác lập hợp đồng không vì mục đích sinh lợi với công ty X là thương nhận nên ông A có thể lựa chọn luật Thương mại 2005 là luật áp dụng. Vậy thì theo pháp luật thương mại, trong trường hợp xảy ra thiệt hại thì công ty X có phải bồi thường thiệt hại cho ông A hay không?

Theo quy định tại Điều 303, Luật Thương mại 2005, công ty X phải bồi thường cho ông A nếu có đủ 3 yếu tố sau:

- Có hành vi vi phạm hợp đồng;

- Có thiệt hại thực tế xảy ra và hành vi vi phạm hợp đồng là nguyên nhân trực tiếp gây ra hậu quả đó.

Vì đây là một hợp đồng dịch vụ, nên Điều 80, Luật Thương mại 2005, nếu công ty X không thực hiện hợp đồng với nỗ lực và khả năng cao nhất của mình thì đã vi phạm hợp đồng. Việc này thường được chứng minh thông qua thực tế bằng cách dựa vào thống kê thành công của những ca phẫu thuật của bệnh tương tự trước đó, hay là phương tiện kỹ thuật tiên tiến.

Hành vi vi phạm hợp đồng này đã dẫn đến việc ông A bị mù (thiệt hại) cũng phải có căn cứ chứng minh cụ thể, hợp lý. Trong trường hợp có, thì Công ty X phải chịu trách nhiệm bồi thường cho ông A.

Một ý nữa đó là mục đích của "Giấy cam đoan chấp nhận phẫu thuật, thủ thuật và gây mê, hồi sức"  theo mẫu số 03/BV01 do Bộ Y tế ban hành. Đây không phải là công cụ để bệnh viện phó thác trách nhiệm của mình mà để tôn trọng quyền tự do của bệnh nhân. Vì có một số bệnh cần bệnh nhân cân nhắc kĩ trước khi chấp nhận phẫu thuật, bởi khi thực hiện có thể có những rủi ro xảy ra rất cao.

Để đạt được mục đích này, bác sĩ cần tư vấn đầy đủ cho bệnh nhân về tình trạng sức khỏe hiện tại có thể tiến hành phẫu thuật hay không? Nếu chấp nhận phẫu thuật có thể có những rủi ro gì, xác suất thường xảy ra là bao nhiêu hay tỷ lệ thành công là bao nhiêu? Cũng có thể cho rằng việc không tư vấn kỹ về những rủi ro là một việc không trung thực khi thực hiện hợp đồng. Hành vi này có thể xuất phát từ nguyên nhân như: để xác lập giao dịch nhằm lấy thù lao dịch vụ, cũng có thể do thiếu chuyên môn, máy móc không hiện đại. Trong trường hợp này, bệnh viện phải bồi thường cho bệnh nhân.

Thực tế cũng cho thấy, nhiều bệnh viện tư tự làm mẫu giấy xác nhận cho riêng mình. Trong đó ghi rõ nội dung không chịu trách nhiệm nếu xảy ra rủi ro. 

Mong rằng qua bài viết này, moi người có thể bảo vệ tốt quyền lợi của mình hơn khi đi khám, chữa bệnh.

Xin cảm ơn!