Đất vướng lộ giới là gì?

Chỉ giới đường đỏ (còn thường gọi với cái tên “lộ giới”) là cụm từ mà các cơ quan quản lý nhà nước dùng chỉ ranh giới quy hoạch khi mở đường, mở hẻm hoặc công trình giao thông công cộng, không gian công cộng khác.

Theo khoản 5 Điều 3 Luật Xây dựng 2014 thì:

Chỉ giới đường đỏ là đường ranh giới được xác định trên bản đồ quy hoạch và thực địa để phân định ranh giới giữa phần đất được xây dựng công trình và phần đất được dành cho đường giao thông hoặc công trình hạ tầng kỹ thuật, không gian công cộng khác.

Mặt khác, trong Luật Giao thông đường bộ 2008 cũng có ghi nhận về khái niệm “Hành lang an toàn đường bộ”, theo đó nó được định nghĩa là:

dải đất dọc hai bên đất của đường bộ, tính từ mép ngoài đất của đường bộ ra hai bên để bảo đảm an toàn giao thông đường bộ.

Thực tế, cơ quan có thẩm quyền thường tiến hành cắm các mốc lộ giới hai  bên đường với mục đích cảnh báo người dân không được xây phép dựng các công trình kiên cố trong phạm vi mốc lộ giới; bao gồm lòng đường, lề đường và cả vỉa hè.

Như vậy, từ những định nghĩa trên, chúng ta có thể hiểu: “phần đất vướng lộ giới” là phần diện tích đất nằm trong lộ giới mà nhà nước đã quy hoạch hay còn gọi là đất nằm trong hành lang bảo vệ an toàn công trình hoặc đất nằm trong hành lang an toàn đường bộ.

Quyền sử dụng đất vướng lộ giới

Theo quy định tại Điều 43 Luật Giao thông đường bộ 2008, việc sử dụng phần đất vướng lộ giới phải tuân thủ các quy định dưới đây:

- Trong phạm vi đất dành cho đường bộ: không được xây dựng các công trình khác, trừ một số công trình thiết yếu không thể bố trí ngoài phạm vi đó nhưng phải được cơ quan có thẩm quyền cho phép, gồm công trình phục vụ quốc phòng, an ninh, công trình phục vụ quản lý, khai thác đường bộ, công trình viễn thông, điện lực, đường ống cấp, thoát nước, xăng, dầu, khí.

- Trong phạm vi đất hành lang an toàn đường bộ: ngoài việc thực hiện quy định tương tự như trong phạm vi đất dành cho đường bộ, được tạm thời sử dụng vào mục đích nông nghiệp, quảng cáo nhưng không được làm ảnh hưởng đến an toàn công trình, an toàn giao thông đường bộ. Việc đặt biển quảng cáo trên đất hành lang an toàn đường bộ phải được cơ quan quản lý đường bộ có thẩm quyền đồng ý bằng văn bản.

-  Người đang sử dụng đất được pháp luật thừa nhận mà đất đó nằm trong hành lang an toàn đường bộ thì được tiếp tục sử dụng đất theo đúng mục đích đã được xác định và không được gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình đường bộ.

- Trường hợp việc sử dụng đất gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình đường bộ thì chủ công trình và người sử dụng đất phải có biện pháp khắc phục, nếu không khắc phục được thì Nhà nước thu hồi đất và bồi thường theo quy định của pháp luật.

Nội dung quyền trên cũng được ghi nhân tương tự tại điểm a, b Khoản 4 Điều 56 Nghị định 43/2014/NĐ-CP.

Đất vướng lộ giới có được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu đất (sổ đỏ)?

Theo điểm c khoản 4 điều 56 Nghị định 43/2014/NĐ-CP thì:

Đất trong hành lang an toàn công trình được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với trường hợp có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật Đất đai, trừ trường hợp đã có thông báo thu hồi đất hoặc quyết định thu hồi đất.

Bên cạnh đó, khoản 2 Điều 11 Thông tư 23/2014/TT-BTNMT quy định về nội dung tại điểm Ghi chú trên Giấy chứng nhận có đề cập như sau:

Nội dung tại điểm ghi chú trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong trường hợp thửa đất hoặc một phần thửa đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình đã được công bố, cắm mốc thì ghi “Thửa đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình… (ghi tên của công trình có hành lang bảo vệ)”; hoặc ghi “Thửa đất có… m2 đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình…” đối với trường hợp một phần thửa đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình.

Như vậy, phần đất nằm trong mốc lộ giới vẫn có thể được xem xét để cấp sổ đỏ nếu có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật Đất đai (về điều kiện cấp Giấy chứng nhận các bạn có thể xxem thêm tại Điều 98, 99 Luật Đất đai 2013).

Đất vướng lộ giới khi thu hồi có được đền bù?

>>>Đối với phần nhà đất thuộc lộ giới đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (đã được cấp Sổ đỏ)

Theo khoản 1 Điều 75 Luật Đất đai 2013 quy định:

Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm, có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền trên đất hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp thì được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Mặt khác, khoản 1 Điều 88 Luật Đất đai 2013 quy định về “nguyên tắc bồi thường thiệt hại về tài sản, ngừng sản xuất, kinh doanh khi Nhà nước thu hồi đất” thì: 

khi Nhà nước thu hồi đất mà chủ sở hữu tài sản hợp pháp gắn liền với đất bị thiệt hại về tài sản thì được bồi thường.

Như vậy, đối với đất thuộc lộ giới nếu đã được cấp sổ đỏ hoặc đủ điều kiện cấp sổ đỏ thì được bồi thường về đất, tài sản trên đất theo quy định pháp luật.

>>>Đối với phần nhà đất thuộc lộ giới không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (không được cấp Sổ đỏ)

Theo khoản 1, 2 Điều 12 Luật Đất đai 2013 thì những hành vi bị cấm bao gồm: lấn, chiếm đất đai và vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được công bố.

Và khoản 3 Điều 82 Luật Đất đai 2013 cũng quy định:

Nhà nước thu hồi đất nhưng không bồi thường về đất khi đất đó vi phạm pháp luật đất đai.

Ngoài ra, theo khoản 1 Điều 88 Luật Đất đai 2013:

Nhà nước chỉ bồi thường tài sản hợp pháp gắn liền với đất bị thiệt hại về tài sản khi bị thu hồi. Tài sản hay công trình xây dựng trên đất lấn chiếm thì được xem là tài sản bất hợp pháp.

Do đó, trường hợp nhà nước đã công bố ranh giới lộ giới nhưng hộ gia đình, cá nhân vẫn cố tình vi phạm, xây dựng công trình trên đất lấn chiếm lộ giới thì không được  bồi thường về đất và cả tài sản gắn liền với phần đất đó.