Thẩm phán được xem là một trong những nghề cao quý và là niềm mơ ước của nhiều bạn sinh viên Luật. Họ chính là những người “cầm cân nảy mực” giúp bảo vệ công lý trong xã hội. Vậy để trở thành Thẩm phán – công việc rất đỗi tự hào, bạn cần trải qua hành trình như thế nào?

Hiện nay, tiêu chuẩn trở thành Thẩm Phán được quy định cụ thể tại Điều 67 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2014, cụ thể gồm có các điều kiện sau đây:

Như vậy, trước hết bạn bắt buộc phải là cử nhân luật; tiếp đó bạn phải đảm bảo điều kiện về chuyên môn, đó là “Có thời gian làm công tác thực tiễn pháp luật”. Đến đây nhiều bạn đặt ra thắc mắc để có “thời gian làm công tác thực tiễn pháp luật" thì phải làm thế nào? Ở đây, chúng ta có thể hiểu việc "Có thời gian làm công tác thực tiễn pháp luật" chính là thời gian mà bạn làm Thư ký Toà án. Thông thường ở Việt Nam, những Thẩm Phán đều được bổ nhiệm sau khi trở thành Thư ký Toà án được một thời gian nhất định (trừ một số trường hợp đặc biệt). 

Khái quát chung, hành trình trở thành Thẩm phán cần trải qua các bước sau:

Bước 1 : Bạn cần thi đỗ Đại học chuyên ngành Luật
Ở Việt Nam hiện nay có rất nhiều trường có dạy ngành Luật. Mức đào tạo thường rơi vào khoảng 4 năm học.
Tại Việt Nam hiện nay có khá nhiều trường đại học có đào tạo chuyên ngành Luật nhưng có thể điểm qua một số cơ sở đào tạo uy tín, luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của các sỹ tử khi đăng ký dự thi ngành Luật như: Đại học Luật Hà Nội, Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh, Khoa Luật – Đại học Quốc Gia Hà Nội, Đại học Kinh tế – Luật Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Tôn Đức Thắng,…

-------------------
Bước 2 : Trở thành cử nhân chuyên ngành Luật
Sau khi tốt nghiệp cơ sở đào tạo ngành Luật, mỗi người sẽ được cấp bằng Cử nhân Luật. Thông thường chúng ta sẽ mất bốn năm để tốt nghiệp chuyên ngành Luật và có tấm bằng cử nhân.

-------------------

Bước 3: Tham gia kỳ thi tuyển công chức ngành Toà án

Trước khi trở thành Thư ký Toà án – công việc tiền đề giúp bạn chinh phục chức danh Thẩm phán thì bạn bắt buộc phải tham gia kỳ thi tuyển công chức ngành Toà Án. Hàng năm, trên Cổng thông tin điện tử Toà án nhân dân cấp tỉnh thường xuyên có thông báo thi tuyển công chức được đăng tải. Bạn cần cập nhật chính xác thông tin này để nắm bắt được các thời gian, điều kiện, số lượng tuyển dụng để có sự chuẩn bị thật kỹ lưỡng vì bạn biết đấy, thường thì các kỳ thi tuyển công chức vốn có tỷ lệ "chọi"  rất cao.

-------------------

Bước 4 : Được cử đi học nghiệp vụ Thư ký Toà án

Sau một thời gian công tác pháp luật nhất định, bạn sẽ được cử đi học nghiệp vụ Thư ký Toà (một trong các điều kiện cần để trở thành Thư ký Toà án). Việc đi học nghiệp vụ là một điều bắt buộc trước khi bạn được bổ nhiệm làm Thư ký Toà Án.

-------------------

Bước 5 : Được bổ nhiệm làm Thư ký Toà án

Khi bạn học xong nghiệp vụ Thư Ký Toà và đáp ứng các điều kiện tại Quyết định 1718/QĐ-TANDTC (từng ngạch thư ký sẽ có điều kiện khác nhau), bạn sẽ được bổ nhiệm trở thành Thư ký Toà Án, giúp việc cho Phó Chánh Án, Chánh Án, Thẩm Phán tuỳ thuộc vào nhu cầu của từng cơ quan, đơn vị. Khi trở thành một Thư ký Toà Án, bạn sẽ được tiếp xúc liên tục với các phiên toà và thu thập thêm cho mình nhiều kinh nghiệm.

-------------------

Bước 6: Hoàn thành khoá học đào tạo nghiệp vụ xét xử

Sau khi đã trở thành một Thư ký Toà án, bạn cần phấn đấu để  được cử đi học lớp nghiệp vụ xét xử. Đồng thời, bạn cũng phải là đảng viên của Đảng cộng sản Việt Nam.

Hiện nay, điều kiện để được cử đi đào tạo nghiệp vụ xét xử quy định tại Quyết định 636/QĐ-TANDTC, cụ thể như sau:

Thời gian đào tạo của khóa đào tạo là 06 tháng.

-------------------

Bước 7: Trúng tuyển kỳ thi tuyển chọn Thẩm phán sơ cấp

Sau khi đã hoàn thành khóa đào tạo nghiệp vụ xét xử, bạn cần vượt qua kỳ thi tuyển chọn Thẩm phán sơ cấp, tình hình tuyển chọn phụ thuộc vào từng đơn vị Tòa án. Tuy nhiên, quy chế hoạt động của Hội đồng thi tuyển chọn Thẩm phán sẽ do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao quy định.

-------------------

Bước 8: Được bổ nhiệm trở thành Thẩm Phán

Sau khi đã trúng tuyển kỳ thi tuyển chọn Thẩm phán sơ cấp, Chánh án toà án nhân dân tối cao sẽ ra quyết định bổ nhiệm Thẩm Phán, lúc đó bạn mới chính thức trở thành Thẩm Phán và bắt đầu với ngạch thấp nhất là Thẩm Phán sơ cấp.

Nhiệm kỳ đầu của các Thẩm phán là 05 năm; trường hợp được bổ nhiệm lại hoặc được bổ nhiệm vào ngạch Thẩm phán khác thì nhiệm kỳ tiếp theo là 10 năm.

Khi muốn nâng ngạch, bạn cần phải nỗ lực rèn luyện để có thể vượt qua các kỳ thi nâng ngạch. Với mỗi ngạch lại đi kèm với một thời gian công tác khác nhau. 

>>>Thẩm Phán sơ cấp: thời gian trung bình của bạn sẽ khoảng 10 năm kể từ khi trở thành một sinh viên trường Luật. Trong đó bao gồm thời gian học Đại Học (4 năm), thời gian công tác pháp luật (5 năm) và tham gia khoá đào tạo nghiệp vụ xét xử (06 tháng).

>>>Thẩm Phán trung cấp: thời gian trung bình của bạn sẽ là 15 năm kể từ khi trở thành một sinh viên trường Luật. Trong đó bạn sẽ phải trở thành một Thẩm Phán sơ cấp (10 năm) và có thời gian công tác dưới chức danh Thẩm Phán sơ cấp (5 năm).

>>>Thẩm Phán cao cấp: thời gian trung bình của bạn sẽ là 20 năm kể từ khi trở thành một sinh viên trường Luật. Trong đó bạn sẽ phải trở thành một Thẩm Phán trung cấp (15 năm) và có thời gian công tác dưới chức danh Thẩm Phán trung cấp (5 năm).

Trong trường hợp đặc biệt, người được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền điều động đến để đảm nhiệm chức vụ lãnh đạo Tòa án nhân dân cấp cao, Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tương đương, tuy chưa đủ thời gian làm công tác pháp luật nhưng có đủ các tiêu chuẩn quy định tại Điều 67 của Luật tổ chức Tòa án nhân dân 2014  và điều kiện quy định tại điểm b khoản 1, điểm b khoản 2, điểm c khoản 3, điểm b khoản 4 Điều này thì có thể được tuyển chọn và bổ nhiệm làm Thẩm phán sơ cấp, Thẩm phán trung cấp, Thẩm phán cao cấp; nếu người đó là sĩ quan quân đội tại ngũ thì có thể được tuyển chọn và bổ nhiệm làm Thẩm phán sơ cấp, Thẩm phán trung cấp, Thẩm phán cao cấp các Tòa án quân sự.

>>>Thẩm Phán Toà an nhân nân Tối cao: thời gian trung bình của bạn sẽ là 25 năm kể từ khi trở thành một sinh viên trường Luật. Trong đó bạn sẽ phải trở thành một Thẩm Phán cao cấp (20 năm) và có thời gian công tác dưới chức danh Thẩm Phán cao cấp (5 năm).

Tuy nhiên, người không công tác tại các Tòa án nhưng giữ chức vụ quan trọng trong các cơ quan, tổ chức trung ương, am hiểu sâu sắc về chính trị, pháp luật, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, ngoại giao hoặc là những chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành về pháp luật, giữ chức vụ quan trọng trong các cơ quan, tổ chức và có uy tín cao trong xã hội, có năng lực xét xử những vụ án và giải quyết những việc khác thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân tối cao theo quy định của luật tố tụng thì có thể được tuyển chọn, bổ nhiệm làm Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.