Phương tiện vận tải cơ giới (xe máy, ô tô,….) được pháp luật quy định là nguồn nguy hiểm cao độ (theo khoản 1 Điều 601 Bộ luật dân cự 2015).  Do đó, trường hợp người điều khiển phương tiện gây ra tai nạn sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra (đây là trường hợp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng cụ thể được quy định tại Điều 601 Bộ luật dân sự 2015).

Trách nhiệm dân sự

Trường hợp cho người khác mượn xe mà người đó đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ (quy định như thế nào là”đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông” mình sẽ phân tích ở cuối bài viết) thì việc bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra sẽ được xác định như sau:

>>>Trường hợp PHẢI BỒI THƯỜNG

>>>Trường hợp KHÔNG PHẢI BỒI THƯỜNG

Chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại cả khi không có lỗi, trừ trường hợp sau đây:

– Thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại;

– Thiệt hại xảy ra trong trường hợp bất khả kháng hoặc tình thế cấp thiết, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Như vậy, pháp luật quy định trường hợp chủ sở hữu đã giao cho người khác chiếm hữu, sử dụng thì người này phải bồi thường, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Trách nhiệm hình sự

Trường hợp giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông mượn mà gây tai nạn giao thông thì chủ sở hữu có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về “Tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ” theo quy định tại Điều 264 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bồ sung 2017, cụ thể như sau:

Thế nào là đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông?

Khoản 1 Điều 58 Luật giao thông đường bộ 2008 quy định: Người lái xe tham gia giao thông phải đủ độ tuổi, sức khỏe quy định và có giấy phép lái xe phù hợp với loại xe được phép điều khiển do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp.

Trong đó, độ tuổi của người lái xe quy định như sau:

– Người đủ 16 tuổi trở lên được lái xe gắn máy có dung tích xi-lanh dưới 50 cm3;

– Người đủ 18 tuổi trở lên được lái xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh có dung tích xi-lanh từ 50 cm3 trở lên và các loại xe có kết cấu tương tự; xe ô tô tải, máy kéo có trọng tải dưới 3.500 kg; xe ô tô chở người đến 9 chỗ ngồi;

– Người đủ 21 tuổi trở lên được lái xe ô tô tải, máy kéo có trọng tải từ 3.500 kg trở lên; lái xe hạng B2 kéo rơ moóc (FB2);

– Người đủ 24 tuổi trở lên được lái xe ô tô chở người từ 10 đến 30 chỗ ngồi; lái xe hạng C kéo rơ moóc, sơ mi rơ moóc (FC);

– Người đủ 27 tuổi trở lên được lái xe ô tô chở người trên 30 chỗ ngồi; lái xe hạng D kéo rơ moóc (FD);

– Tuổi tối đa của người lái xe ô tô chở người trên 30 chỗ ngồi là 50 tuổi đối với nữ và 55 tuổi đối với nam.

Về sức khỏe, Người lái xe phải có sức khỏe phù hợp với loại xe, công dụng của xe. Bộ trưởng Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quy định về tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe, việc khám sức khỏe định kỳ đối với người lái xe ô tô và quy định về cơ sở y tế khám sức khỏe của người lái xe.

Ngoài ra, Người lái xe khi điều khiển phương tiện phải mang theo các giấy tờ sau:

– Đăng ký xe;

– Giấy phép lái xe đối với người điều khiển xe cơ giới;

– Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới ;

– Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.