Ngày nay, công nghệ càng phát triển, các thủ đoạn của những bọn lừa đảo cũng ngày càng tinh vi khiến người dân lo lắng, bất an. Tuy đã được cảnh báo từ các cơ quan chức năng, tuy nhiên, nhiều người dân cả tin đã trở thành con mồi cho bọn lừa đảo ấy.

Mới đây, chiêu trò mới của các đối tượng này là giả danh Cục Viễn thông đòi khóa SIM người nghe buộc phải cung cấp các thông tin cá nhân nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản.

Hiện trạng

Cụ thể, trong thời gian gần đây, nhiều người dùng thuê bao di động nhận được cuộc gọi từ số điện thoại lạ, sau khi nhấc máy nghe tiếng như tổng đài tự động: “Bộ Thông tin và Truyền thông thông báo thuê bao của quý khách sẽ bị khóa trong 2 giờ. Bấm phím 1 để được hỗ trợ”.

Trong một số trường hợp khác, đầu dây xưng là "Cục Viễn thông", với nội dung dọa khóa SIM tương tự.

Sau khi bấm phím theo yêu cầu, “tổng đài viên” sẽ hướng dẫn người dùng gửi thông tin bao gồm họ tên, địa chỉ, số căn cước công dân, thậm chí yêu cầu chụp ảnh.

Lo bị khóa thuê bao, nhiều người nhanh chóng làm theo hướng dẫn của tổng đài viên, nhưng không nhận ra đó là trò lừa đảo nhằm đánh cắp thông tin cá nhân, chiếm đoạt tài sản với số tiền lớn.

Theo đó, mục tiêu của các đối tượng này là nhằm đánh cắp thông tin cá nhân của người dùng hoặc chiếm đoạt tiền thông qua giao dịch chuyển khoản. Với thông tin của nạn nhân, chúng có thể tạo hồ sơ, căn cước giả để liên hệ nhà mạng, sau đó lấy cắp số điện thoại gắn với thẻ SIM bằng thủ tục đăng ký eSIM.

Như vậy, đây không chỉ là cuộc gọi rác mà còn là chiêu trò lừa đảo mới của các đối tượng xấu thông qua đánh cắp thông tin cá nhân, tìm cách chiếm đoạt SIM.

Xử lý hành vi vi phạm

Xử phạt vi phạm hành chính

Trường hợp chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, người dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản của người khác bị phạt tiền từ 02 - 03 triệu đồng (điểm c khoản 1 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP).

Mức phạt tiền quy định tại Chương II Nghị định này là mức phạt được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của cá nhân. Đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm, mức phạt tiền gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân (khoản 2 Điều 4 Nghị định 144/2021/NĐ-CP).

Truy cứu trách nhiệm hình sự

Đối với hành vi lừa đảo qua điện thoại nhằm chiếm đoạt tài sản thì các đối tượng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo đó, tại Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 3 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017) quy định về các mức hình phạt cụ thể như sau:

(1) Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

- Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;

- Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

- Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

- Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ

Mức phạt cao nhất cho tội này có thể là tù chung thân. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Các biện pháp xử lý

Khi nhận được các cuộc gọi này, cần nhanh chóng đến báo tin cho công an địa phương nơi gần nhất để lực lượng chức năng có cơ sở điều tra, xác minh, đấu tranh với các loại tội phạm này.

Ngoài ra, theo Nghị định 91/2020/NĐ-CP về chống tin nhắn rác, thư điện tử rác, cuộc gọi rác, người dân có thể phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác qua tổng đài 5656 bằng tin nhắn theo cú pháp: V [Nguồn phát tán][Nội dung cuộc gọi rác] hoặc V (Nguồn phát tán)(Nội dung cuộc gọi rác) gửi 5656. 

Trung tâm VNCERT/CC (Bộ Thông tin và truyền thông) cho biết dữ liệu phản ảnh tin nhắn rác, cuộc gọi rác của người dùng trên hệ thống tiếp nhận phản ánh tin nhắn rác, thư điện tử rác, cuộc gọi rác (qua đầu số 5656) là nguồn dữ liệu để cơ quan chức năng triển khai các tính năng hỗ trợ người dùng trong hoạt động phòng chống, ngăn chặn tin nhắn lừa đảo và cuộc gọi lừa đảo.

Đồng thời đề nghị người dân không cung cấp, chia sẻ thông tin cá nhân, lai lịch, số chứng minh nhân dân/căn cước công dân, số điện thoại, thông tin tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng (tên người dùng, mật khẩu đăng nhập, mã xác thực giao dịch OTP, địa chỉ email...) cho bất kỳ ai với bất kỳ hình thức nào.