Trong quá trình làm việc, NLĐ có một số vướng mắc về việc thưởng phạt của doanh nghiệp. Cụ thể, việc xử phạt tiền mặt thay thế cho việc xử lý kỷ luật của NLĐ khi vi phạm nội quy thì có đúng luật không? Bài viết sẽ cung cấp một số thông tin liên quan đến vấn đề này.

Hiện nay, nhiều NLĐ phản ánh lại rằng khi NLĐ vi phạm nội quy lao động được công ty gợi ý rằng có thể thanh toán bằng tiền mặt thay vì xử lý kỷ luật. Theo đó, nhiều NLĐ không nắm rõ Luật Lao động, không biết được rằng liệu có được phép thanh toán bằng tiền mặt thay vì xử lý kỷ luật không, và nếu hành vi này không được phép thì có bị xử phạt hay không?

Các hình thức xử lý kỷ luật lao động

Căn cứ theo Điều 124 Bộ luật Lao động 2019 quy định về các hình thức xử lý kỷ luật lao động, cụ thể như sau:

- Khiển trách.

- Kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng.

- Cách chức.

- Sa thải.

Những hình thức kỷ luật này được áp dụng trong các trường hợp sau đây:

- Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc;

- Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động;

- Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức mà tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật. Tái phạm là trường hợp người lao động lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xóa kỷ luật theo quy định tại Điều 126 của Bộ luật Lao động 2019;

- Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng.

Trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.

Như vậy, NLĐ khi thuộc một trong các trường hợp trên thì mới áp dụng hình thức xử lý kỷ luật nêu trên.

Các hành vi bị nghiêm cấm khi xử lý kỷ luật lao động

Đồng thời, tại Điều 127 Bộ luật Lao động 2019 quy định các hành vi bị nghiêm cấm khi xử lý kỷ luật lao động:

- Xâm phạm sức khỏe, danh dự, tính mạng, uy tín, nhân phẩm của người lao động.

- Phạt tiền, cắt lương thay việc xử lý kỷ luật lao động.

- Xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động có hành vi vi phạm không được quy định trong nội quy lao động hoặc không thỏa thuận trong hợp đồng lao động đã giao kết hoặc pháp luật về lao động không có quy định.

Như vậy, Bộ luật Lao động 2019 nghiêm cấm hành vi thanh toán tiền mặt thay vì xử lý kỷ luật NLĐ. Theo đó, công ty không được phép gợi ý NLĐ thanh toán bằng tiền khi vi phạm nội quy lao động.

Mức phạt khi công ty yêu cầu phạt tiền khi người lao động vi phạm nội quy lao động

Căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 19 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định về hành vi vi phạm quy định về kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất như sau:

Phạt tiền từ 20-40 triệu đồng đối với NSDLĐ khi có hành vi Dùng hình thức phạt tiền hoặc cắt lương thay việc xử lý kỷ luật lao động.

Ngoài ra còn áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc NSDLĐ trả lại khoản tiền đã thu hoặc trả đủ tiền lương cho NLĐ đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm b khoản 3 Điều 19 Nghị định 12/2022/NĐ-CP.

Do công ty là tổ chức nên theo quy định tại khoản 1 Điều 16 Nghị định 12/2022/NĐ-CP thì mức phạt với tổ chức sẽ gấp đôi so với mức phạt với cá nhân.