Việc người sử dụng lao động (NSDLĐ) nói chung có tiến hành quá trình thuê, sử dụng người lao động (NLĐ) thì việc ký kết hợp đồng lao động là điều rất quan trọng. Một mặt để đảm bảo các quyền lợi cho  người lao động, một mặt cũng là căn cứ để cả NSDLĐ và NLĐ thực hiện đầy đủ và chính xác nhiệm vụ trong hợp đồng lao động.

Theo đó, Bộ Luật lao động 2012 có quy định như sau:

“Điều 15. Hợp đồng lao động

Hợp đồng lao động là sự thoả thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả lương, điều kiện làm việc, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.

… Điều 26. Thử việc

1. Người sử dụng lao động và người lao động có thể thoả thuận về việc làm thử, quyền, nghĩa vụ của hai bên trong thời gian thử việc. Nếu có thoả thuận về việc làm thử thì các bên có thể giao kết hợp đồng thử việc.”

Trước giờ cơ bản thì thường ký 02 hợp đồng riêng biệt, rõ ràng, đầu tiên là hợp đồng thử việc, tiếp đó là hợp đồng lao động. Nếu ai cũng làm như vậy thì mọi chuyện đã đơn giản.

 Nhưng, có những trường hợp thích sống phức tạp, thích tiết kiệm một bản hợp đồng để rồi phát sinh vấn đề và đi hỏi khắp nơi. Cụ thể là việc NSDLĐ khi thuê NLĐ thì không ký hợp đồng thử việc mà ký kết hợp đồng lao động (HĐLĐ) trong nội dung có quy định luôn thời gian thử việc. Mới đầu nghe qua thì có vẻ ký như vầy sẽ gọn và tiện lợi hơn nhưng thực tế thì lại không, không hề tiện lợi.

Việc sử dụng bản HĐLĐ có quy định thời gian thử việc trong đó sẽ phát sinh ra những vấn đề như xác định thời hạn của hợp đồng. Nếu ký hợp đồng 12 tháng trong đó có 2 tháng thử việc thì thành ra hợp đồng có thời hạn 10 tháng, thuộc loại hợp đồng mùa vụ. mà hợp đồng mùa vụ thì không cần thủ việc.  Thế nhưng thời gian thử việc trong hợp đồng chính thức lại vẫn phải đóng Bảo hiểm xã hội theo hướng dẫn tại Công văn 2447/LĐTBXH-BHXH hướng dẫn giải quyết vướng mắc trong thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành.

Rất rối ren và khó sử dụng. Đúng ra nếu muốn ký một hợp đồng lao động 12 tháng, có 2 tháng thử việc quy định trong hợp đồng luôn thì hai bên cần tiến hành ký hợp đồng 14 tháng, đóng BHXH 14 tháng.

Vậy nên rõ ràng, vấn đề thời gian thử việc quy định trong hợp đồng lao động gây khó khăn, phức tạp trong quá trình sử dụng nên NSDLĐ cần cân nhắc trước hki áp dụng.