Theo điều 3 Luật phí và lệ phí 2015: 

"   1. Phí là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải trả nhằm cơ bản bù đắp chi phí và mang tính phục vụ khi được cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ công được quy định trong Danh mục phí ban hành kèm theo Luật này.

2. Lệ phí là khoản tiền được ấn định mà tổ chức, cá nhân phải nộp khi được cơ quan nhà nước cung cấp dịch vụ công, phục vụ công việc quản lý nhà nước được quy định trong Danh mục lệ phí ban hành kèm theo Luật này."

Cả hai khoản thu này đều là nghĩa vụ đối với Nhà nước khi sử dụng một dịch vụ công được cung cấp bởi Nhà nước, đều mang tính bắt buộc tương đối ( áp dụng cho những đối tượng sử dụng dịch vụ công) và hoàn trả trực tiếp vào Ngân sách nhà nước. Điểm khác biệt cơ bản của hai khoản thu này là: phí mang tính ngang giá còn lệ phí thì không. Có nghĩa là khoản tiền phí mà cá nhân hoặc tổ chức phải nộp tương ứng với mức độ phục vụ của cơ quan nhà nước. Ví dụ những dịch vụ công như : học phí, viện phí ( trong các cơ sở công lập). Còn lệ phí không mang tính ngang giá, không tương ứng với mức độ phục vụ của nhà nước, ví dụ: lệ phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, lệ phí đăng ký thành lập doanh nghiệp,...

Thứ hai, về cơ quan có thẩm quyền thu: Đối với lệ phí là cơ quan Nhà nước hoặc cá nhân được Nhà nước ủy quyền, còn đối với phí là những cá nhân, tổ chức cung cấp các dịch vụ thuộc danh mục pháp luật quy định.