Vụ án tranh chấp đòi tài sản và tuyên bố HĐ vô hiệu - Minh họa

Đây là nội dung của Thông báo 52/TB-VC3-V2 rút kinh nghiệm đối với vụ án “Tranh chấp đòi tài sản và yêu cầu tuyên bố hợp đồng vô hiệu” xảy ra tại Thành phố Hồ Chí Minh. Nguyên đơn của vụ án là bà Nguyễn Thị Thu Thủy và bị đơn là bà Đồng Thị Ngân.

Nội dung vụ án cụ thể như sau:

Năm 2007, bà Nguyễn Thị Thu Thủy và bà Đồng Thị Ngân cùng hàn tiền (mỗi người 50% giá trị) để nhận chuyển nhượng 9.000mỏ đất thuộc các thửa số 306, 345-7, 316, 312 tờ bản đồ số 60 thuộc xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè, Thành phố Hồ Chí Minh (mỗi người 4.500m2) và thỏa thuận để bà Ngân đứng tên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Sau đó, bà Thủy đã chuyển nhượng cho bà Tạ Thị Nguyệt 2.500m2, còn lại 2.500m2.

Ngày 08/12/2007 bà Thủy cùng bà Ngân, bà Dương Thị Nguyệt, bà Đặng Thị Thanh Nhàn hùn tiền để đặt cọc mua căn nhà số 65 Mạc Đĩnh Chi, phường Đa Kao, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh, giá trị thanh toán ban đầu là 1.400 lượng vàng SJC, Theo biên bản hùn mua nhà lập ngày 08/12/2007 thì mỗi người hùn 466,666 lượng vàng SJC (bà Thủy 466,666 lượng, bà Ngân 466,666 lượng, bà Nguyệt và bà Nhàn chung một phần là 466,666 lượng). Các bên thỏa thuận, khi giải quyết xong giấy tờ pháp lý, thì bà Thủy sẽ mua lại các phần hùn của bà Ngân, bà Nguyệt, bà Nhàn.

Ngày 04/11/2009 bà Thủy hoán đổi diện tích 2,500m2 đất nêu trên với bà Ngân tương đương 100 lượng vàng SJC để tăng phần vốn góp mua nhà số 65 Mạc Đĩnh Chi. Tuy nhiên, việc mua nhà không thành, đồng thời trên thực tế bà Ngân cũng không giao cho bà Thủy số tiền 100 lượng vàng SJC như nội dung thỏa thuận ngày 04/11/2009 nên phần hùn mua nhà số 65 Mạc Đĩnh Chi của bà Thủy vẫn giữ ở mức 466,666 lượng vàng SJC. Do đó, thỏa thuận hoán đổi 2.500m2 đất giữa bà Thủy với bà Ngân không có giá trị. Bà Thủy yêu cầu bà Ngân hoàn trả 2.500m2 đất nhưng bà Ngân không thực hiện, năm 2011, bà Ngân đã tự ý chuyển nhượng đất cho người khác với giá 3.250.000.000 đồng.

Bà Thủy khởi kiện yêu cầu bà Ngân hoàn trả lại cho bà số tiền 3.250.000.000 đồng. Tại Tòa, bà Ngân đã trả cho bà Thủy 400.000.000 đồng, nay bà Thủy yêu cầu bà Ngân hoàn trả số tiền là 2.850.000.000 đồng.

Bà Đồng Thị Ngân không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Thủy với lý do theo “Biên bản hoán đổi” đất ngày 04/11/2009 thì bà Ngân được toàn quyền sở hữu đối với giá trị quyền sử dụng đất 2.500m2 của bà Thủy tại huyện Nhà Bè. Riêng 100 lượng vàng SJC thì bà Thủy phải gánh chịu rủi ro khi giao dịch mua nhà số 65 Mạc Đĩnh Chi không thành. Bởi nếu việc mua nhà thành công và khi bản được nhà thì phần sở hữu của bà Ngân trong căn nhà sẽ bị giảm, chỉ còn 366,666 lượng vàng SJC, phần hùn của bà Thủy sẽ được tăng lên.

Ông Nguyễn Anh Dũng là chồng bà Nguyễn Thị Thu Thủy trình bày: ông biết việc bà Thủy cùng bà Ngân hùn tiền mua đất tại Nhà Bè, đồng thời ông xác định phần tiền mua đất này là tài sản chung của vợ chồng. Tuy nhiên, việc bà Thủy hoán đổi đất với bà Ngân, ông không biết. Ông Dũng yêu cầu tuyên bố giao dịch hoán đổi đất giữa bà Nguyễn Thị Thu Thủy và bà Đồng Thị Ngân lập ngày 04/11/2009 vô hiệu. Buộc bà Ngân trả lại cho ông là giá trị quyền sử dụng đất nêu trên.

Quá trình giải quyết vụ án như sau:

Tại Bản án số 407/2014/DS-ST, ngày 15/10/2013 của TAND Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh (Bản án sơ thẩm), đã quyết định:

Chấp nhận một phần yêu cầu của nguyên đơn:

Buộc bà Đồng Thị Ngân có trách nhiệm thanh toán cho bà Nguyễn Thị Thu Thủy số tiền 1.425.000.000 đồng, là giá trị quyền sử dụng đất 2.500m2 thuộc các thửa đất số 306, 345-7, 311, 312 tờ bản đồ số 60 thuộc xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè, Thành phố Hồ Chí Minh (các thửa đất số 306, 345-7, 31, 312) mà bà Ngân đứng tên hộ cho bà Thủy và đã chuyển nhượng cho người khác.

Không chấp nhận yêu cầu của bà Nguyễn Thị Thu Thủy buộc bà Đồng Thị Ngân phải trả số tiền 1.425.000.000 đồng là giá trị quyền sử dụng đất 2.500m2 thuộc các thửa đất số 360, 345-7, 311, 312.

Chấp nhận yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, ông Nguyễn Anh Dũng, tuyên bố Biên bản thỏa thuận ngày 04/11/2009 vô hiệu kể từ khi xác lập.

Ngoài ra, Bản án sơ thẩm còn quyết định về các vấn đề liên quan khác.

Ngày 25/10/2019, bà Đồng Thị Ngân kháng cáo Bản án sơ thẩm.

Tại Bản án số 102/2020/DS-PT, ngày 28/02/2020 của TAND Thành phố Hồ Chí Minh (Bản án phúc thẩm), đã quyết định:

Không chấp nhận kháng cáo của bà Ngân. Giữ nguyên Bản án sơ thẩm. Ngoài ra, Bản án phúc thẩm còn quyết định về các vấn đề liên quan khác.

Bà Đồng Thị Ngân có đơn đề nghị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với Bản án phúc thẩm.

Tại Quyết định giám đốc thẩm số 95/2021/DS-GĐT, ngày 19/3/2021 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh đã chấp nhận toàn bộ Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 314/QĐKNGĐT-VKS-DS, ngày 27/11/2020 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh về việc hủy Bản án phúc thẩm và hủy Bản án sơ thẩm. Giao hồ sơ cho Tòa án nhân dân Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh giải quyết sơ thẩm lại,

Xem chi tiết nội dung rút kinh nghiệm tại file đính kèm.