Lương hưu là một phần trợ cấp hưu trí khi người lao động (NLĐ) đã đến tuổi về hưu (hết tuổi lao động). Nhờ vào khoản trợ cấp này mà NLĐ có thể phần nào chu cấp cho những nhu cầu cần thiết khi không còn khả năng lao động ra tiền.
Thông thường người nhận được trợ cấp hưu trí là người có tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp mà NLĐ sang định cư tại nước ngoài, thì số tiền hưu trí sẽ được giải quyết ra sao?
Lương hưu và tuổi nghỉ hưu là gì?
Lương hưu hay còn gọi là chế độ hưu trí, đây là khoản phí được chi trả cho NLĐ đã đến độ tuổi về hưu theo quy định của pháp luật về lao động.
Lương hưu chỉ được chi trả khi NLĐ thuộc chế độ phúc lợi BHXH, qua đó giúp NLĐ khi về già sẽ có khoản chi phí cần thiết để chi trả cho nhu cầu sống cơ bản, chăm sóc sức khỏe của bản thân.
Một điều kiện rất quan trọng để NLĐ có thể nhận được lương hưu đó là phải đến tuổi nghỉ hưu. Theo đó, tuổi nghỉ hưu có thể hiểu là việc NLĐ không còn làm việc theo chế độ hợp đồng nữa khi đã đến giới hạn độ tuổi cho pháp mà NLĐ được nghỉ để an dưỡng tuổi già.
02 điều kiện cơ bản để được hưởng lương hưu
Hưu trí là một phúc lợi xã hội dùng để hỗ trợ tuổi già mà NLĐ đã tuổi lũy trong quảng thời gian làm việc. Để nhận được lương hưu ít nhất NLĐ phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
(1) Tuổi nghỉ hưu của NLĐ
Tuổi nghỉ hưu của NLĐ trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình của năm 2022 trở đi đối với lao động được quy định theo Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 như sau:
- Lao động nam là 60 tuổi 6 tháng.
- Lao động nữ là 55 tuổi 8 tháng.
Kể từ năm 2022 trở về sau, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ. Do đó, tùy vào từng độ tuổi nghỉ hưu và giới tính của NLĐ sẽ được hưởng hưu trí từ BHXH.
(2) Thời hạn đóng BHXH
Khi đáp ứng đủ điều kiện về độ tuổi thì NLĐ cần đóng đủ 20 năm BHXH trở lên theo Điều 73 Luật Bảo hiểm xã hội 2014. NLĐ đã đủ điều kiện về tuổi theo quy định tại Mục (1) nhưng thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì được đóng cho đến khi đủ 20 năm để hưởng lương hưu.
Qua đó, để nhận được lương hưu ít nhất NLĐ cần phải đáp ứng được mình đang ở độ tuổi nghỉ hưu theo quy định pháp luật và phải có 20 năm đóng BHXH.
Định cư nước ngoài nhận lương hưu thế nào?
Không loại trừ trường hợp NLĐ nhận lương hương sẽ không còn định cư ở Việt Nam. Để bảo vệ quyền lợi cho NLĐ thì theo đó người hưởng hưu trí sẽ có 02 cách nhận lương như sau:
(1) Nhận lương hưu một lần
Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 77 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định người ra nước ngoài định cư thì được hưởng BHXH một lần. Để giải thích rõ hơn về vấn đề này thì Điều 65 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:
Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng ra nước ngoài để định cư được giải quyết hưởng trợ cấp một lần.
Mức trợ cấp một lần đối với người đang hưởng lương hưu được tính theo thời gian đã đóng BHXH trong đó mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 được tính bằng 1,5 tháng lương hưu đang hưởng. Sau năm 2014 trở đi được tính bằng 02 tháng lương hưu đang hưởng.
Sau đó, mỗi tháng đã hưởng lương hưu thì mức trợ cấp một lần trừ 0,5 tháng lương hưu. Mức thấp nhất bằng 03 tháng lương hưu đang hưởng.
Mức trợ cấp một lần đối với người đang hưởng trợ cấp BHXH hằng tháng bằng 03 tháng trợ cấp đang hưởng.
(2) Nhận lương hưu hàng tháng
Trường hợp mà NLĐ đã sang nước ngoài định cư nhưng muốn nhận lương hưu theo chế độ trợ cấp hàng tháng thì có thể làm giấy ủy quyền cho người khác nhận thay mình.
Theo đó, để nhận lương hưu trợ cấp BHXH hàng tháng tại điểm c khoản 2 Điều 2 Quyết định 919/QĐ-BHXH, thì NLĐ lập Giấy ủy quyền theo mẫu 18-CBH ban hành kèm theo Quyết định 919/QĐ-BHXH để ủy quyền cho người khác nhận thay lương hưu của người được hưởng trong thời gian định cư ở nước ngoài.
Nếu NLĐ lập ủy quyền ở Việt Nam thì ông lấy xác nhận của cơ quan địa phương nơi NLĐ cư trú; nếu lập Giấy ủy quyền ở nước ngoài thì lấy xác nhận của Đại sứ quán hoặc cơ quan đại diện Việt Nam hoặc chính quyền địa phương ở nước sở tại.
Lưu ý: Trường hợp lấy xác nhận của chính quyền địa phương ở nước nước sở tại khi nộp cho cơ quan BHXH giải quyết phải kèm theo bản dịch sang tiếng Việt của phòng công chứng.
Như vậy, sau khi nghỉ hưu mà NLĐ có dự định định cư tại nước ngoài thì vẫn được hưởng trọn trợ cấp lương hưu mà mình được nhận. Có thể là nhận theo hàng tháng theo trường hợp ủy quyền hoặc nhận trợ cấp BHXH một lần tùy theo nhu cầu của người hưởng.
