Ngày 15/4/2022, Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao ban hành Nghị quyết 01/2022/NQ-HĐTP sửa đổi bổ sung một số điều tại Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng điều 65 của BLHS về án treo. Nghị quyết 01/2022/NQ-HĐTP có hiệu lực vào ngày 10/5/2022

Nghị quyết mới quy định sửa đổi bổ sung một số điểm đáng chú ý sau:

1. Mở rộng các trường hợp được xem xét cho hưởng án treo:

Đối với người bị kết án mà khi định tội đã sử dụng tình tiết “đã bị xử lý kỷ luật” hoặc “đã bị xử phạt vi phạm hành chính” hoặc “đã bị kết án” và có đủ các điều kiện khác thì cũng có thể cho hưởng án treo;

Đối với người bị kết án mà vụ án được tách ra để giải quyết trong các giai đoạn khác nhau (tách thành nhiều vụ án) và có đủ các điều kiện khác thì cũng có thể cho hưởng án treo.

2. Thu hẹp các trường hợp không được hưởng án treo

Người thực hiện hành vi phạm tội bỏ trốn và đã bị các cơ quan tiến hành tố tụng truy nã hoặc yêu cầu truy nã, trừ trường hợp đã ra đầu thú trước khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử.

Người phạm tội bị xét xử trong cùng một lần về nhiều tội, trừ một trong các trường hợp sau đây: Người phạm tội là người dưới 18 tuổi;người phạm tội bị xét xử và kết án về 02 tội đều là tội phạm ít nghiêm trọng hoặc người phạm tội là người giúp sức trong vụ án đồng phạm với vai trò không đáng kể.

Người phạm tội 02 lần trở lên, trừ một trong các trường hợp sau: người phạm tội là người dưới 18 tuổi; các lần phạm tội đều là tội phạm ít nghiêm trọng; các lần phạm tội, người phạm tội là người giúp sức trong vụ án đồng phạm với vai trò không đáng kể; các lần phạm tội do người phạm tội tự thú.

3. Xác định thời hạn chấp hành hình phạt tù đối với người bị kết án nhưng cho hưởng án treo đã bị tạm giữ, tạm giam, trường hợp này thời gian đã tạm giữ, tạm giam không được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù để ấn định thời gian thử thách. Vấn đề này trước đây chưa có văn bản quy phạm pháp luật quy định rõ, việc áp dụng chỉ dựa vào các Công văn hướng dẫn của Tòa án, Thông báo Rút kinh nghiệm của Viện kiểm soát nên khá lúng túng.

4. Quy định cụ thể trường hợp người được hưởng án treo bị buộc phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo do cố ý vi phạm nghĩa vụ  theo quy định của Luật Thi hành án hình sự từ 02 lần trở lên.

5. Bãi bỏ quy định về thẩm quyền, trình tự, thủ tục, thời hạn xét, quyết định rút ngắn thời gian thử thách.