Trong năm 2022, nhiều chính sách mới về BHXH sẽ có hiệu lực, tiêu biểu:
1. Điều chỉnh mức đóng BHXH tự nguyện từ năm 2022
Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 3 Nghị định 07/2021/NĐ-CP quy định, chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025 thì từ ngày 1-1-2022, mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn là 1,5 triệu đồng/người/tháng.
Theo đó, mức đóng BHXH tự nguyện tối thiểu năm 2022 có sự điều chỉnh, mức chuẩn mức đóng BHXH tự nguyện thấp nhất là 330.000 đồng/tháng (22% x 1,5 triệu đồng). Năm 2021 mức chuẩn mức đóng BHXH tự nguyện thấp nhất là 154.000 đồng/tháng (22% x 700.000 đồng).
Mức hỗ trợ tiền đóng của Nhà nước đối với người tham gia BHXH tự nguyện cụ thể:
| STT | Người tham gia | Mức đóng thấp nhất hằng tháng Nhà nước chưa hỗ trợ | Tỉ lệ (%) Nhà nước hỗ trợ | Số tiền Nhà nước hỗ trợ hằng tháng | Mức đóng thấp nhất hằng tháng khi Nhà nước hỗ trợ |
| 1 | Người thuộc hộ nghèo | 330.000 | 30% | 99.000 | 231.000 |
| 2 | Người thuộc hộ cận nghèo | 330.000 | 25% | 82.500 | 247.500 |
| 3 | Người thuộc đối tượng khác | 330.000 | 10% | 33.000 | 297.000 |
2. Thay đổi tuổi nghỉ hưu và cách tính lương hưu
Tại Điều 169 BLLĐ 2019 quy định, người lao động (NLĐ) làm việc trong điều kiện bình thường thì tuổi nghỉ hưu trong năm 2022 được áp dụng như sau: Tuổi nghỉ hưu là đủ 60 tuổi sáu tháng đối với lao động nam (năm 2021 là đủ 60 tuổi ba tháng), đủ 55 tuổi tám tháng đối với lao động nữ (năm 2021 là đủ 55 tuổi bốn tháng).
Như vậy, NLĐ nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường thì tuổi nghỉ hưu năm 2022 sẽ tăng hơn năm 2021. Cụ thể, lao động nam tăng lên ba tháng, với lao động nữ tăng lên bốn tháng so với năm 2021.
Theo Luật BHXH 2014, lương hưu của NLĐ được tính như sau:
Lương hưu = Tỉ lệ hưởng x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Trong đó, tỉ lệ lương hưu được tính dựa trên số năm tham gia BHXH của NLĐ.
Đối với lao động nữ, cách tính tỉ lệ hưởng lương hưu năm 2022 không đổi so với năm 2021.
Tuy nhiên, cách tính tỉ lệ hưởng lương hưu của lao động nam thay đổi vào năm 2022, ảnh hưởng đến mức lương hưu.
Cụ thể, trong năm 2021 chỉ cần đóng 19 năm BHXH thì tỉ lệ hưởng lương hưu là 45%, sau đó cứ thêm mỗi năm tính thêm 2%, mức tối đa không quá 75%.
Năm 2022, lao động nam phải đóng đủ 20 năm BHXH thì tỉ lệ hưởng lương hưu mới là 45%, sau đó cứ thêm mỗi năm tính thêm 2%, mức tối đa không quá 75%.
Như vậy, với cùng mức đóng BHXH là 20 năm thì lao động nam nghỉ hưu năm 2021 được tính tỉ lệ hưởng lương hưu là 47%, trong khi nghỉ hưu năm 2022 lao động nam chỉ được tính hưởng 45%.
3. Điều kiện nhận BHXH một lần đối với NLĐ nước ngoài
Từ ngày 1-1-2022, do được hưởng chế độ hưu trí theo quy tại Nghị định 143/2018/NĐ-CP mà NLĐ nước ngoài làm việc tại Việt Nam sẽ được hưởng chế độ BHXH một lần thuộc một trong những trường hợp sau:
NLĐ nước ngoài tham gia BHXH sẽ được lấy BHXH một lần khi có yêu cầu nếu thuộc một trong các trường hợp sau: NLĐ đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
NLĐ đang mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ trướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế. NLĐ đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng không tiếp tục cư trú tại Việt Nam...
Chính sách này tạo thuận lợi rất nhiều cho NLĐ nước ngoài tại Việt Nam. Trường hợp nếu sau khi chấm dứt hợp đồng lao động, có nhu cầu rút BHXH một lần và về nước, NLĐ nước ngoài có thể làm hồ sơ đề nghị hưởng theo quy định.
Có thể thấy NLĐ nước ngoài tại Việt Nam vào năm 2022 đã gần như có đầy đủ các quyền lợi khi tham gia BHXH giống như NLĐ Việt Nam.
BHXH TP.HCM giải đáp
BHXH TP.HCM giải đáp
