Có lẽ, chủ đề đang hot dạo gần đây trong cộng đồng sinh viên là “Lễ tốt nghiệp”. Vừa qua, trên các trang mạng xã hội đang có một số ý kiến trái chiều về việc mặc lễ phục như thế nào là đúng trong ngày Lễ tốt nghiệp và nó có chịu sự điều chỉnh của pháp luật Việt Nam hay không? Cụ thể, việc cầm quyền trượng của Hiệu trưởng đang xôn xao dư luận có vi phạm pháp luật?

Lễ tốt nghiệp là kết quả gặt hái được sau nhiều năm cố gắng học tập, rèn luyện của Thầy và trò, đồng thời cũng là dịp quan trọng đối với các Tân cử nhân và gia đình. Vì sức ảnh hưởng mạnh mẽ như thế, nên đòi hỏi về sự chỉn chu là điều cần thiết.

Theo đó, lễ phục là trang phục được sử dụng cho học sinh, sinh viên của một trường (hoặc một ngành) mặc trong buổi lễ nhận bằng tốt nghiệp của các cơ sở giáo dục đại học, trung cấp chuyên nghiệp, tạo sự trang trọng, nâng cao tinh thần trách nhiệm, danh dự, lòng tự hào của người học, tôn vinh nghề nghiệp, thể hiện nét đẹp văn hoá của dân tộc Việt Nam.

Lễ phục bao gồm: áo, mũ và biểu trưng (logo) của trường.

Hình ảnh minh họa

Hiện nay, chưa có các văn bản quy phạm pháp luật nào quy định về tiêu chuẩn lễ phục của Hiệu trưởng trong buổi trao bằng. Tuy nhiên, pháp luật có quy định về việc mặc đồng phục và lễ phục tốt nghiệp của học sinh, sinh viên tại Thông tư 26/2009/TT-BGDĐT.

Nhằm thống nhất về trang phục trong buổi lễ, thông thường Ban giám hiệu nhà trường cũng sẽ mặc lễ phục để trao bằng. Vì thế, việc mặc lễ phục của Ban giám hiệu cũng sẽ phải tuân thủ theo Thông tư này:

Về nguyên tắc mặc lễ phục

- Bảo đảm tính thống nhất trong từng trường hoặc từng ngành đào tạo.

- Đảm bảo tính thẩm mỹ, tính giáo dục trong các buổi lễ trao bằng tốt nghiệp.

- Đảm bảo phân biệt người tốt nghiệp các trình độ được đào tạo: trung cấp, đại học.

- Đảm bảo tính khoa học, thể hiện nét đẹp văn hoá truyền thống của dân tộc Việt Nam.

Tiêu chuẩn lễ phục

- Áo: áo khoác ngoài nhẹ, rộng, dài quá đầu gối, chất liệu vải thoáng, mát, trang trí lịch sự, trang trọng thích hợp cho dùng cả mùa hè và mùa đông, thể hiện tính hiện đại và nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc Việt Nam.

- Mũ: màu của mũ phù hợp với màu của áo, đảm bảo tính thẩm mỹ, trang trọng.

- Biểu trưng (logo) của trường được gắn ở ngực áo bên trái.

- Khi nhà trường chưa quy định được lễ phục riêng, có thể sử dụng: bộ comple màu sẫm, áo sơ mi, cravat đối với nam; bộ comple hoặc bộ áo dài truyền thống đối với nữ.

Mặc dù vậy, tại khoản 1 Điều 8 Thông tư 26/2009/TT-BGDĐT cũng đã quy định rõ: 

“Tùy theo khí hậu, thời tiết các vùng, miền, căn cứ vào điều kiện của nhà trường, được sự đồng thuận về chủ trương của Hội đồng trường, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Sinh viên nhà trường (nếu có), Giám đốc đại học, học viện, Hiệu trưởng trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp quyết định việc mặc đồng phục, lễ phục, quy định về kiểu dáng, màu sắc và chỉ đạo tổ chức mặc lễ phục của học sinh, sinh viên tốt nghiệp.”

Như vậy, rõ ràng pháp luật trao cho Hiệu trưởng trường đại học quyền quyết định việc mặc lễ phục, quy định kiểu dáng, màu sắc của lễ phục sao cho phù hợp nhưng vẫn dựa trên các cơ sở tiêu chuẩn mà Thông tư đưa ra.

Ngoài ra, việc cầm quyền trượng trong trường hợp trên cũng không bị pháp luật điều chỉnh. Bởi lẽ, xem xét các quy định pháp luật thì không có quy định ghi nhận hiệu trưởng được cầm quyền trượng song cũng đồng thời không có quy định cấm hiệu trưởng cầm quyền trượng trong buổi lễ tốt nghiệp. 

Vì thế, việc mặc Lễ phục của Hiệu trưởng và cầm quyền trượng gần đây, cơ bản vẫn đảm bảo các tiêu chuẩn theo quy định, không vi phạm pháp luật và cũng không có yếu tố trái với đạo đức xã hội, văn hóa Việt Nam.