Những cuộc hôn nhân giả thường ký một hợp đồng hoặc thỏa thuận ngầm để khai thác lỗ hổng pháp lý hay kẽ hở của pháp luật với nhiều hình thức tinh vi khác nhau. Một cặp vợ chồng có thể kết hôn vì những lý do của công dân hoặc theo mục đích có nơi ở, đơn cử ở như nhiều nước trên thế giới sẽ cấp quyền cho mọi công dân khi công dân này cưới một công dân sở tại, và trên cơ sở hôn nhân công dân có nhân khẩu hay hộ khẩu sở tại có thể bảo lãnh cho người thân trên cơ sở kết hôn có thể nhập cảnh, nhập hộ khẩu.

Kết hôn giả tạo vẫn đảm bảo về mặt thủ tục và hai bên vợ chồng vẫn được cấp hôn thú theo quy định của pháp luật nhưng những thủ tục này chỉ là hình thức trên giấy chứ hai người không chung sống với nhau trên thực tế vì mục tiêu xây dựng gia đình hoặc có nhiều trường hợp sau khi đạt được mục đích thì nhanh chóng ly hôn. Những cuộc hôn nhân này không được xây dựng trên cở sở tình cảm của hai bên mà được thực hiện theo những hợp đồng, thỏa thuận hoặc những hình thức khác trái với quy định của pháp luật.

Chính vì thế kết hôn giả tạo là một trong các hành vi bị nghiêm cấm bởi pháp luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam, căn cứ theo Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định kết hôn giả tạo là việc lợi dụng kết hôn để xuất cảnh, nhập cảnh, cư trú, nhập quốc tịch nước ngoài  hay quốc tịch Việt Nam, để hưởng các chế độ ưu đãi của chính quyền nhà nước hoặc để đạt được những mục đích khác mà không nhằm mục đích xây dựng gia đình.

Nhằm bảo vệ chế độ hôn nhân, khi có căn cứ vi phạm thì người kết hôn giả tạo sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại khoản 4 điều 28 Nghị định 110/2013/NĐ-CP, cụ thể được quy định như sau:

 “Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:

    a) Lợi dụng việc kết hôn nhằm mục đích xuất cảnh, nhập cảnh; nhập quốc tịch Việt Nam, quốc tịch nước ngoài;

    b) Lợi dụng việc kết hôn để hưởng chế độ ưu đãi của nhà nước hoặc để thực hiện các mục đích trục lợi khác”.

Ngoài ra tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, người vi phạm còn bị thu hồi và bị Tòa án có thẩm quyền hủy bỏ Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn đã cấp trước đó.