Văn bản hợp nhất là gì? Văn bản hợp nhất có giá trị pháp lý không? Khi xét xử hay trong thực tiễn có thể viện dẫn Văn bản hợp nhất để áp dụng hay không?...Là những câu hỏi mình thắc mắc khi bắt đầu có việc cần dùng tới Luật hình sự.

Chắc mọi người vẫn còn nhớ Bộ luật đình đám, có nhiều sai sót nhất thế kỷ, chưa có hiệu lực áp dụng đã phát hiện ra rất nhiều lỗ hỏng của Bộ luật nay, sau mới có Bộ luật sửa đổi, rồi sau nữa mới có Văn bản hợp nhất Bộ luật này.

Hồi xưa đi học môn Luật hình sự, chỉ cần mang mỗi Bộ luật hình sự 1999 là đủ, còn nay, phải mang cả Bộ luật hình sự 2015 và Luật sửa đổi, bổ sung Bộ luật hình sự 2017, thầy/cô nhắc đến điều nào là giở giở, lật lật ra xem điều đấy rồi đối chiếu qua Luật sửa đổi xem có bị sửa gì không…thôi mắc công quá…mua đại Văn bản hợp nhất Bộ luật hình sự 2017 mang theo đi học cho lành, khỏi tốn thời gian đối chiếu.

Quả thật, bản chất của Văn bản hợp nhất là để tiện cho người cần áp dụng, có thể tìm thấy ngay nội dung mình cần mà không cần phải so sánh nội dung 2 văn bản được sửa đổi, bổ sung và văn bản sửa đổi, bổ sung.

Nhưng thực tế thì Văn bản hợp nhất không được thừa nhận đó là văn bản quy phạm pháp luật theo Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 và quá trình sử dụng có nhiều bất cập:

1. Văn bản hợp nhất sẽ không làm thay đổi nội dung và hiệu lực của văn bản được hợp nhất, thế nhưng văn bản hợp nhất có hiệu lực khi nào? Là ngày của văn bản được hợp nhất đầu tiên hay văn bản được hợp nhất cuối cùng hay là ngày ký xác thực, ngày ban hành của văn bản hợp nhất, đến nay, chưa có văn bản nào hướng dẫn hay nói rõ cụ thể, thống nhất về vấn đề này, cho nên nếu được hỏi thì cách xác định hiệu lực của văn bản hợp nhất của mỗi người sẽ khác nhau.

2. Sử dụng Văn bản hợp nhất tồn tại nhiều rủi ro pháp lý cho người dùng khi nếu có sai sót về kỹ thuật dẫn đến nội dung của văn bản hợp nhất khác với nội dung của Văn bản được hợp nhất thì áp dụng các quy định của văn bản được hợp nhất. (trích Khoản 1 Điều 9 Pháp lệnh hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật 2012)

Nếu vậy thì ai sẽ dám sử dụng văn bản hợp nhất khi áp dụng? Vì không có giá trị pháp lý khi không được thừa nhận đó là văn bản quy phạm pháp luật và tồn tại nhiều rủi ro pháp lý tiềm ẩn.