Thực hiện phân công Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 1427/QĐ- TTg ngày 24 tháng 8 năm 2021,vừa qua, ngày 26/7/2022, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã công bố đăng tải công khai dự thảo Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) để lấy ý kiến góp ý của các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan trước khi trình Chính phủ. Theo đó, thời gian lấy ý kiến cho dự thảo luật sẽ kết thúc vào ngày 25/9/2022.

Nếu như Luật Đất đai 2013 quy định rằng Căn cứ để giao đất, cho thuê đất là kế hoạch sử dụng đất hằng năm của cấp huyện và nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong dự án đầu tư, đơn xin giao đất, thuê đất… thì Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định dựa trên kết quả của đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Ở Dự thảo này, quy định các tiêu chí đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. Ngoại trừ 10 trường hợp sau đây tại Khoản 1 Điều 63 quy định về trường hợp giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất (chủ yếu áp dụng cho các trường hợp được giao đất không thu tiền sử dụng đất, được miễn tiền sử dụng đất và thực hiện các chính sách xã hội của Nhà nước):

1. Giao đất không thu tiền sử dụng đất;

2. Giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất quy định tại Điều 128 của Luật này;

3. Sử dụng đất vào mục đích hoạt động khoáng sản;

4. Giao đất ở cho cán bộ, công chức, viên chức, sỹ quan tại ngũ, quân nhân chuyên nghiệp chuyển nơi công tác theo quyết định điều động của cơ quan có thẩm quyền; xây dựng nhà ở cho người lao động tại các khu công nghiệp, nhà ở xã hội và nhà ở công vụ.

5. Giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu thường trú tại xã mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở;

6. Giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu thường trú tại thị trấn thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở;

7. Cho thuê đất làm mặt bằng sản xuất, kinh doanh đối với người được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm nhưng phải di dời ra khỏi vị trí cũ do ô nhiễm môi trường theo quy định của pháp luật; hỗ trợ cho thuê đất để tiếp tục sản xuất kinh doanh đối với trường hợp thu hồi đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp của người đang sử dụng;

8. Giao đất, cho thuê đất cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài do được bồi thường bằng đất theo quy định của Luật này và pháp luật khác có liên quan, do được hỗ trợ tái định cư theo quy định của Luật này;

9. Giao đất, cho thuê đất cho tổ chức kinh tế bị thu hồi đất sản xuất kinh doanh theo quy định tại Điều 66 và Điều 67 Luật này mà tại thời điểm thu hồi đất còn thời hạn sử dụng đất và tổ chức có nhu cầu sử dụng đất tại vị trí khác để tiếp tục sản xuất, kinh doanh;

10. Các trường hợp do Thủ tướng Chính phủ quyết định.

Hình minh họa: giao đất, cho thuê đất

Ngoài ra, theo Điều 64 của Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) còn quy định về các điều kiện mà đất được lựa chọn cần phải đảm bảo để thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. Đồng thời cũng quy định về tiêu chí, điều kiện để lựa chọn nhà đầu tư để đấu thầu. Tại Điều 65 của Dự thảo còn quy định chi tiết về Đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất.

Việc sửa đổi, bổ sung các quy định này không chỉ quy định cụ thể, rõ ràng trách nhiệm, thẩm quyền của cơ quan nhà nước mà còn tạo điều kiện tiếp cận đất đai một cách công bằng và minh bạch.