Ngày 24/4/2013, Tòa án nhân dân Tỉnh Đăk Nông xử phạt 5 bị cáo về tội làm hồ sơ giả để hưởng chế độ thương binh. Ký ức tôi nhớ lại những năm 2000 tại địa phương mình, người người, nhà nhà tìm cách chạy giấy tờ để làm thủ tục hưởng chế độ thương binh. Bị thương trong lao động, bị té xe, bị bệnh phải mổ, bị chó căn có dấu tích…đều tìm cách để hướng về chế độ. Lúc đó không ít người đã nói vui rằng “nhiều đứa bị chó cắn, giờ chạy được giấy tờ hưởng chế độ thương binh”.

Thời điểm đó, có khá nhiều văn bản pháp luật quy định về trình tự thủ tục, đơn giản hóa thủ tục hành chính để giúp những người thực sự có công nhưng xui rủi mất giấy tờ, bản chính,… như Thông tư Liên tịch số16/1999/TTLT-LĐTBXH-TWĐTNCSHCM ngày 06/7/1999; Thông tư số27/1999/TT-BLĐTBXH ngày 03/11/1999; Thông tư số27/2000/TT-BLĐTBXH ngày 09/11/2000; Văn bản số 548/CS ngày 25/8/2000 của Bộ Quốc phòng. Nhưng nó lại mở ra rất nhiều lỗ hỏng cho những kẻ cơ hội luồn lách, góp phần không nhỏ là một số cán bộ làm thủ tục chỉ đường bảo lối.

Mãi đến năm 2006 mới có Nghị định số54/2006/NĐ-CP ngày 26/5/2006 hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã thống nhất với các Bộ, Ban, ngành chức năng ban hành Thông tư số07/2006/TT-BLĐTBXH ngày 26/7/2006 và Thông tư số25/2007/TT-BLĐTBXH ngày 15/11/2007 khắc phục sai sót, giảm thiểu việc khai gian báo dối, Pháp lệnh người có công đã sửa đổi, nhưng thực tế vẫn còn nhiều tiêu cực xảy ra, trong đó vụ xét xử 5 bị cáo làm giả hồ sơ mới đây của TAND tỉnh Đăk Nông chỉ là phần nổi của vấn đề.

Có thể nghi vấn rằng hiện tại không ít người có công mà không làm được chế độ do không giữ được giấy tờ, cũng không ít kẻ chẳng có công ích gì nhưng tháng tháng vẫn được hưởng chế độ. Để đảm bảo quyền lợi của nhân dân, tránh điềm tiếng cho những người thực sự có công với nước với dân, người đáng được hưởng vì đã đổ mồ hôi xương máu cho tổ quốc. Nhà nước (mà trách nhiệm chính là Bộ LĐTBXH, Bộ Quốc phòng) nên tổng thanh tra lại toàn bộ hồ sơ hưởng chế độ thương binh, bệnh binh,… cũng như tìm hiểu thực tế vấn đề.