Tuyên án nhiều tội cùng một lần và mỗi tội một lần khác gì nhau?

Ông Đinh La Thăng đã từng bị tuyên án 30 năm tù, nay ông lại bị Viện kiểm sát đề nghị 10-11 năm tù trong vụ án mới đây nhất, vậy có sự khác biệt gì khi quyết định hình phạt tù một người bị xét xử nhiều tội trong cùng một lần và xét tử mỗi tội một lần hay không?

Thứ nhất: Hình phạt tù khi trong một bản án có nhiều tội

Trường hợp này nghĩa là: Một người bị đưa ra xét xử và trong lầm xét xử đó ông ta bị truy cứu nhiều tội cùng một lúc (có thể những tội này không phải gây ra cùng một lúc, nhưng được hoàn thiện hồ sơ và đưa ra xét xử trong cùng 1 lúc).

Căn cứ áp dụng: Điều 55 Bộ luật hình sự 2015

Việc quyết định hình phạt được thực hiện như sau:

(1) Khi bị đưa ra xét xử, Tòa án sẽ quyết định hình phạt cho từng tội mà người này phạm

(2) Cộng tất cả các hình phạt tù cho từng tội, đây sẽ là mức án người phạm tội phải chịu, nếu con  số đó lớn hơn 30 năm tù thì tuyên án 30 năm là tối đa

Tuy nhiên, trong trường hợp này nếu có 1 trong các hình phạt là chung thân hoặc tử hình thì hình phạt tổng hợp là chung thân hoặc tử hình.

Ví dụ 1: Lần xét xử ngày 12/12/2020, A bị tuyên án 2 tội là: Tội Bắt, giữ người trái pháp luật, hình phạt 12 năm tù và tội Giết người, khung hình phạt từ 12 đến 20 năm, chung thân hoặc tử hình.

=> Nếu tội giết người của A bị tuyên dưới 18 năm tù, lấy số đó cộng với 12 sẽ là số năm tù A phải chấp hành.

=> Nếu tội giết người của A bị tuyên trên 18 năm tù, tức tổng cộng hình phạt trên 30 năm thì A chỉ bị tuyên 30 năm tù.

=> Nếu tội giết người của A bị tuyên chung thân hoặc tử hình, tổng cộng hình phạt sẽ là chung thân hoặc tử hình.

Tương tự như vậy nếu A có phạm thêm nhiều tội nữa mà không chỉ 2 tội thì cũng chị bị tuyên tối đa 30 năm tù.

Thứ hai: Hình phạt tù khi một người có nhiều bản án về nhiều tội khác nhau.

Trường hợp này nghĩa là: A phạm một tội, đã bị tuyên án (1) rồi và đang chấp bản án thì lại bị đưa ra xét xử về một tội đã gây ra trước khi tuyên án (1) hoặc đang chấp hành bản án (1) thì lại phạm thêm tội khác và bị tuyên thêm án (2)

Căn cứ áp dụng: Điều 56 Bộ luật hình sự 2015

Việc quyết định hình phạt được thực hiện như sau:

- Trường hợp một người đang phải chấp hành một bản án mà lại bị xét xử về tội đã phạm trước khi có bản án này, thì Tòa án quyết định hình phạt đối với tội đang bị xét xử, sau đó quyết định hình phạt chung với hình phạt đang chấp hành theo quy định tại Điều 55 BLHS (tức trường hợp tuyên án nhiều tội một lần đã phân tích ở trên)

Thời gian đã chấp hành hình phạt của bản án trước được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt chung.

- Trường hợp một người đang phải chấp hành một bản án mà lại thực hiện hành vi phạm tội mới, Tòa án quyết định hình phạt đối với tội mới, sau đó tổng hợp với phần hình phạt chưa chấp hành của bản án trước rồi quyết định hình phạt chung theo quy định tại Điều BLHS

Ví dụ 2: A phạm tội Cướp tài sản, bị tuyên 5 năm, đến ngày 12/12/2020 đã chấp hành hình phạt được 3 năm.

+ Giả sử vào ngày 12/12, A bị tuyên án 2 năm về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đã gây án trước khi tuyên án tội Cướp tài sản:

=> Lúc này tổng hợp hình phạt cả tội Cướp tài sản và tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì A phải chịu 7 năm tù, tuy nhiên đã chấp hành được  3 năm nên chỉ phải đi tù thêm 4 năm.

+ Giả sử vào ngày 12/12, A bị tuyên án 3 năm tội Trốn khỏi nơi giam giữ khi đang chấp hành án phạt tù về tội Cướp tài sản:

=> Lúc này chỉ tổng hợp 2 năm tù chưa chấp hành của tội Cướp tài sản vào 3 năm tù của tội Trốn khỏi nơi giam giữ, tổng cộng chấp hành thêm 5 năm tù.

Ngoài ra, các trường hợp ở Ví dụ 2 đều áp dụng Điều 55 nên nếu có 1 trong các bản án bị tuyên là chung thân hoặc tử hình thì sẽ áp dụng chung thân hoặc tử hình làm hình phạt chung.

Thứ ba: Hai cách tính trên khác nhau như thế nào?

Như vậy, điểm khác nhau giữa hai cách tổng hợp hình phạt trên là:

+ Khi quyết định hình phạt trong trường hợp xét xử cùng 01 lần một người phạm nhiều tội, Tòa án quyết định hình phạt đối với từng tội và tổng hợp hình phạt theo quy định.

+ Khi tổng hợp hình phạt của nhiều bản án thì trong trường hợp người phạm tội đang phải chấp hành một bản án mà lại bị xét xử về tội khác đã phạm trước hoặc trong khi chấp hành bản án này, Tòa án quyết định hình phạt đối với tội đang bị xét xử, sau đó quyết định hình phạt chung theo quy định tại Điều 55 của Bộ luật Hình sự và trừ ra khoảng thời gian đã chấp hành án.

Qua những thông tin trong bài, các bạn đã có thể nắm được nguyên tắc cộng các mức phạt tù trong trường hợp một người có nhiều tội khác nhau!