Bên hành lang Quốc hội ngày 22/5, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể đề cập việc đổi tên trạm thu phí BOT thành "trạm thu giá".

Bộ trưởng lý giải, BOT là một sản phẩm của doanh nghiệp nên họ tự định giá; còn phí thì mang tính chất Nhà nước. Theo Bộ trưởng Giao thông, việc chuyển đổi này dựa trên quy định của Chính phủ.

Luật Phí & lệ phí định nghĩa, phí là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải trả nhằm cơ bản bù đắp chi phí và mang tính phục vụ khi được cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ công.

Trước đây hệ thống hạ tầng đường bộ do Nhà nước đầu tư, thu tiền nên được gọi là phí sử dụng đường bộ. Sau này khi tư nhân tham gia đầu tư, không còn là dịch vụ công nên “nếu gọi là phí sử dụng đường bộ sẽ trái luật”.

Bình luận về đề xuất này, ông Nguyễn Minh Đức - chuyên gia chính sách công (Ban Pháp chế - Phòng Thương mại & Công nghiệp Việt Nam - VCCI) cho rằng: Đổi từ phí dịch vụ đường bộ sang giá dịch vụ đường bộ là đúng, nhưng đổi từ trạm thu phí thành trạm thu giá BOT là máy móc. Thay vào đó, nhà quản lý có thể gọi đó là trạm thu, trạm thu tiền…

một số chuyên gia cho rằng, việc đổi tên này có lẽ không chỉ dừng ở "máy móc" cho phù hợp Luật hiện hành mà còn liên quan tới mức phí thu ở BOT sẽ thay đổi.

Phí BOT và giá BOT có gì khác nhau:

Phí là khoản tiền tổ chức, cá nhân sử dụng đường bộ phải trả cho đơn vị quản lý nhằm bù đắp chi phí và đặc biệt mang tính chất phục vụ mà cơ quan nhà nước giao cho đơn vị cung ứng dịch vụ đó thực hiện.

Giá được tính toán bảo đảm bù đắp chi phí và có lợi nhuận hợp lý cho nhà đầu tư, phù hợp với chính sách phát triển kinh tế trong từng thời kỳ

Như vậy, bản chất của phí là dịch vụ công, mang tính phục vụ, trong khi giá mang tính thị trường, có cân đối lợi nhuận của nhà đầu tư.

Mục đích của việc chuyển thu phí BOT thành thu giá BOT

Theo ông Nguyễn Văn Thể (Bộ trưởng Bộ GTVT), phí liên quan đến hoạt động Nhà nước, Quốc hội quyết định. Còn giá là dịch vụ của một DN cung cấp. Đây là sản phẩm của DN thì điểu chỉnh gọi là thu “giá” là hợp lý.

Khi chuyển qua giá, giá sẽ được cân đối cho hợp lý theo phương án tài chính, còn phí muốn thay đổi sẽ qua một và thủ tục nên rất chậm

Chuyển tên thành thu giá BOT chỉ là hình thức làm linh động hơn, bản chất không có gì khác.

Trong thời gian gần đây, vấn đề thu phí BOT vô cùng nổi cộm. Theo bạn, việc đổi thu phí thành thu giá như phương án Bộ trưởng đưa ra có hợp lý?