Hiện nay, do nhu cầu lấy Giấy phép lái xe ô tô (bằng lái xe ô tô) của người dân ngày càng phổ biến nên việc quan tâm đến những quy định nhằm tuân thủ đúng luật về lĩnh vực này cũng ngày càng được nâng cao để đáp ứng cho đời sống và thuận tiện trong công việc. 

Tuy nhiên, vấn đề mọi người hay vướng mắc đó là bằng lái xe ô tô có thay thế được Giấy phép lái xe máy (bằng lái xe máy) hay không, và có bắt buộc có bằng lái xe máy rồi mới lấy bằng lái ô tô không?

Bài viết sẽ cung cấp một số thông tin liên quan đến vấn đề nằm nhằm hỗ trợ bạn đọc tuân thủ đúng quy định pháp luật.

Bằng lái ô tô có thay thế được bằng lái xe máy không?

Tại Khoản 1 Điều 58 Luật Giao thông đường bộ 2008 đã quy định về điều kiện của người lái xe khi tham gia giao thông. Theo đó, người lái xe tham gia giao thông phải đủ độ tuổi, sức khoẻ quy định và có giấy phép lái xe phù hợp với loại xe được phép điều khiển do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp.

Đồng thời theo quy chuẩn QCVN 41:2019/BGTVT được ban hành kèm theo Thông tư 54/2019/TT-BGTVT thì xe ôtô và xe máy là 2 loại phương tiện cơ giới khác nhau nên khi điều khiển phương tiện nào, người lái xe phải có giấy phép lái xe phù hợp với loại xe đó.

Theo Luật Giao thông đường bộ, giấy phép lái xe (bằng lái xe) là loại giấy tờ chứng nhận người sở hữu có đủ điều kiện và khả năng điều khiển một loại phương tiện xe cơ giới nào đó. 

Luật này cũng quy định người điều khiển xe cơ giới khi tham gia giao thông bắt buộc phải có bằng lái xe phù hợp với loại xe được phép điều khiển. Có nghĩa là khi điều khiển xe mô tô, người lái phải có bằng xe máy. Nếu lái xe hơi, tài xế phải có bằng lái ô tô. Và tất nhiên không thể dùng bằng ô tô để thay thế cho bằng lái xe máy và ngược lại.

Như vậy, căn cứ vào các quy định nêu trên, người tham gia giao thông không thể dùng bằng lái xe ô tô thay thế cho bằng lái xe máy. Nói cách khác, người điều khiển phương tiện phải sử dụng bằng lái xe phù hợp với loại xe mà mình đang điều khiển.

Ngoài ra, căn cứ quy định tại Khoản 3 Điều 33 Thông tư 12/2017/TT-BGTVT về Sử dụng và quản lý giấy phép lái xe như sau:

Cá nhân nếu có nhu cầu tích hợp giấy phép lái xe, thì đăng ký vào đơn đề nghị học, sát hạch để cấp giấy phép lái xe quy định tại Phụ lục 7 ban hành kèm theo Thông tư 12/2017/TT-BGTVT hoặc làm thủ tục đổi giấy phép lái xe theo quy định tại Điều 38 của Thông tư 12/2017/TT-BGTVT.

Theo đó, trường hợp bạn muốn gộp bằng lái xe máy và bằng lái ô tô thì cần làm thủ tục đổi giấy phép lái xe theo quy định.

Xử phạt hành vi mang giấy phép lái xe không phù hợp

Khoản 7 Điều 21 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định: Phạt tiền từ 03 - 04 triệu đồng đối với người điều khiển xe mô tô hai bánh có dung tích xi lanh từ 175 cm³ trở lên, xe mô tô ba bánh có giấy phép lái xe nhưng không phù hợp với loại xe đang điều khiển.

Trong trường hợp người điều khiển phương tiện không xuất trình được bằng lái tại thời điểm kiểm tra thì cảnh sát giao thông có quyền lập biên bản vi phạm hành chính về hành vi không có giấy phép lái xe và tạm giữ xe theo quy định. Thời hạn tạm giữ phương tiện là 7 ngày kể từ ngày tạm giữ.

Nếu vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp, cần tiến hành xác minh thì được kéo dài thời hạn tạm giữ nhưng không quá 30 ngày.

Có bắt buộc phải có bằng lái xe máy mới được cấp bằng lái ô tô?

Tại Điều 7 Thông tư 12/2017/TT-BGTVT đào tạo sát hạch cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ được bổ sung bởi Khoản 5 Điều 1 Thông tư 38/2019/TT-BGTVT, có quy định

- Là công dân Việt Nam, người nước ngoài được phép cư trú hoặc đang làm việc; học tập tại Việt Nam.

- Đủ tuổi (tính đến ngày dự sát hạch lái xe), sức khỏe, trình độ văn hóa theo quy định; đối với người học để nâng hạng giấy phép lái xe; có thể học trước nhưng chỉ được dự sát hạch khi đủ tuổi theo quy định.

- Người học để nâng hạng giấy phép lái xe phải có đủ thời gian lái xe hoặc hành nghề và số km lái xe an toàn

- Người học để nâng hạng giấy phép lái xe lên các hạng D, E phải có bằng tốt nghiệp trung học cơ sở hoặc tương đương trở lên.

Như vậy, theo quy định nêu trên thì người học bằng lái xe; phải đáp ứng các điều kiện về độ tuổi, sức khỏe và trình độ để học bằng lái xe. Luật không có quy định không có bằng lái xe máy thì không được cấp bằng lái xe ô tô.

Nếu đã có bằng lái xe ô tô nhưng chưa có bằng xe máy, người điều khiển phương tiện có thể thi lấy bằng lái xe mô tô. Tuy nhiên, trong trường hợp này, Luật Giao thông đường bộ quy định người đã có bằng ô tô được bỏ qua phần thi luật và chỉ cần thi phần thực hành để lấy bằng xe máy