Tôi có một người bạn. Từ nhỏ, cậu ấy đã cùng bố mẹ rời xa quê hương để tới nơi khác sinh sống. Vì vậy, các mối quan hệ dòng ho hay thân thích cậu ấy cũng không biết nhiều lắm. Và biến cố xảy ra khi ngày cậu ấy đưa người yêu về ra mắt gia đình thì mới phát hiện ra hai người là anh em trong cùng một dòng họ. Mặc dù, hai người có quan hệ cách nhau đến 5 đời nhưng vẫn bị bố mẹ hai bên phản đối dữ dội.

Người ta thường nói luật vua thua lệ làng, mặc dù luật hôn nhân và gia đình 2014 đã có những quy định rõ rang về việc chỉ cẩm kết hôn trong phạm vi 3 đời nhưng trên thực tế các mối quan hệ giữa những người trong cùng dòng họ mặc dù có cách nhau 5,6 đời vẫn bị ngăn cản như thường. Hành vi cản trở kết hôn có thể bị phạt tới 5 triệu đồng theo quy định tại điểm đ khoản 1 điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP hoặc nặng hơn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điều 181 Bộ luật hình sự 2015 về tội cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ với mức hình phạt cao nhất là 3 năm tù, nhưng trên thực tế hành vi này vẫn xảy ra thường xuyên, và ít có sự việc con cái đi tố cáo các hành vi cản trở này của bố mẹ hay người thân.

Khác với quan hệ hành chính, hình sự, một quan hệ mang tính chất công thì quan hệ dân sự lại mang tính chất tư nhiều hơn. Pháp luật chỉ điều chỉnh và mang tính chất hỗ trợ để các mối quan hệ dân sự này đúng với các giá trị đạo đức, truyền thống và không dẫn tới các hành vi vi phạm pháp luật hành chính, hình sự. Nhiều trường hợp, sự can thiệp của pháp luật không những không giải quyết đươc vấn đề mà còn gây ra nhiều hệ lụy hơn. Như trường hợp, các gia đình ngăn cản con cái trong dòng họ kết hôn với nhau mặc dù quan hệ thân thích đã quá phạm vi 4 đời, có mấy người con trong gia đình đó dám cãi lại bố mẹ để kết hôn với nhau và bỏ ngoài tai lời dị nghị. Lối sống anh em, dòng họ đã trải qua nhiều đời và ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người dân Việt Nam. Việc quy định pháp luật về việc chỉ cấm kết hôn trong phạm vi 3 đời đã được thi hành mấy chục năm nhưng thực tế vẫn có những vụ việc đau lòng do sự cản trở kết hôn đối với người trong dòng họ cho thấy, luật pháp muốn đi sâu vào đời sống cần được tuyên truyền rộng rãi và sâu sắc hơn.