Việc thầy, cô giáo tạm thời tịch thu điện thoại của bạn học sinh, sinh viên bởi các bạn sử dụng chúng trong giờ học là rất thường thấy bởi nó gây xao nhãng cho sự học tập, sẽ không có gì đáng nói nếu đây thầy cô trả lại điện thoại cho các bạn cùng với lời nhắc nhở. 

Tuy nhiên vẫn có câu hỏi đặt ra là việc tịch thu điện thoại của học sinh có xâm phạm quyền sở hữu hay không ?

Giáo viên tịch thu điện thoại của học sinh có xâm phạm quyền sở hữu ?

Minh hoạ

Việc giáo viên tịch thu điện thoại của học sinh, sinh viên phải căn cứ vào mục đích của việc tịch thu, hành vi đi kèm với việc tịch thu đó để xác định việc có hay không việc xâm phạm quyền sở hữu. 

Tại khoản 1 điều 35, khoản 4 điều 37 trong điều lệ trường trung học cơ sở, trung học phổ thông được ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT , học sinh được phép sử dụng điện thoại di động cho mục đích học tập khi được giáo viên cho phép, đồng thời cũng căn cứ theo khoản 2 Điều 34 cùng điều lệ, các bạn học sinh có nhiệm vụ phải thực hiện theo nội quy nhà trường. 

Điều đó việc các bạn tự ý sử dụng thiết bị điện tử trong giờ học mà không có sự cho phép là vi phạm nội quy và giáo viên có quyền  yêu cầu các bạn cất điện thoại vào, hoặc tạm thời thu giữ và trả lại sau đó nhằm mục đích nhắc nhở, răn đe để các bạn tập trung vào việc học hơn thì hành vi đó không trái pháp luật, trên thực tế kể cả phụ huynh cũng không phản đối việc này. 

Tuy nhiên, nếu giáo viên chiếm giữ điện thoại nhằm mục đích sử dụng, cố tình không trả lại cho chủ sở hữu thật sự của tài sản thì đây là hành vi vi phạm pháp luật.

Việc tự ý mở xem hay sử dụng điện thoại của học sinh là không được phép bởi Điều 21 Hiến pháp 2013 đã quy định:

“ Mọi người có quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng khác. Không ai được bóc mở, kiểm soát, thu giữ trái luật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư của người khác.”

Đồng thời theo các quy định tại Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015, Khoản 2 Điều 46 Luật giao dịch điện tử 2005 cũng quy định về quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của mỗi cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. 

Tùy vào tính chất và mức độ của hành vi thì người xâm phạm quyền về bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của người khác mà không có sự đồng ý của người đó có thể bị phạt hành chính lên đến 20 triệu đồng căn cứ điểm a, khoản 3, Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 159 Bộ luật hình sự 2015 mà mức phạt cao nhất là 03 năm tù. 

Tóm lại, việc giáo viên tịch thu điện thoại của học sinh nhằm mục đích nhắc nhở các bạn học sinh tập trung theo dõi bài học không được xem là hành vi xâm phạm quyền sở hữu. Tuy nhiên, nếu giáo viên đó có hành vi mở điện thoại, xem tin nhắn, v.v vi phạm quyền riêng tư về bí mật thư tín, điện thoại, điện tín là hành vi vi phạm pháp luật, điều này áp dụng cả với học sinh, sinh viên nói riêng và mọi người nói chung.