Tranh chấp lao động tập thể về lợi ích được hiểu theo quy định của Bộ luật lao động 2012 là: tranh chấp lao động phát sinh từ việc tập thể lao động yêu cầu xác lập các điều kiện lao động mới so với quy định của pháp luật về lao động, thoả ước lao động tập thể, nội quy lao động hoặc các quy chế, thoả thuận hợp pháp khác trong quá trình thương lượng giữa tập thể lao động với người sử dụng lao động.

Chúng ta cần phân biệt tranh chấp lao động tập thể về quyền và về lợi ích để xác định đúng thẩm quyền giải quyết tranh chấp.

Cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động về lợi ích:

- Hoà giải viên lao động;

- Hội đồng trọng tài lao động.

Giống như tranh chấp lao động tập thể về quyền thì tranh chấp lao động tập thể cũng phải trải qua Hòa giải cơ sở với trình tự thủ tục tương tự.

Trong trường hợp hoà giải không thành hoặc một trong hai bên không thực hiện các thỏa thuận trong biên bản hòa giải thành thì các bên có quyền yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết.

Chú ý: Trường hợp hết thời hạn giải quyết mà hòa giải viên không tiến hành hòa giải thì các bên gửi đơn yêu cầu Chủ tịch UBND cấp huyện giải quyết, và tại đây loại tranh chấp sẽ được xác định, nếu đúng là tranh chấp lao động tập thể về lợi ích thì Chủ tịch UBND cấp huyện sẽ hướng dẫn các bên yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết.

Thủ tục giải quyết tranh chấp lao động tập thể về lợi ích của Hội đồng trọng tài:

- Thời hạn giải quyết: 07 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết, Hội đồng trọng tài lao động phải kết thúc việc hòa giải.

- Tiến hành giải quyết:

Tại phiên họp của Hội đồng trọng tài lao động phải có đại diện của hai bên tranh chấp. Trường hợp cần thiết, Hội đồng trọng tài lao động mời đại diện cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan tham dự phiên họp.

Hội đồng trọng tài lao động có trách nhiệm hỗ trợ các bên tự thương lượng, trường hợp hai bên không thương lượng được thì Hội đồng trọng tài lao động đưa ra phương án để hai bên xem xét.

- Lập biên bản hòa giải:

Trong trường hợp hai bên tự thỏa thuận được hoặc chấp nhận phương án hòa giải thì Hội đồng trọng tài lao động lập biên bản hoà giải thành đồng thời ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các bên.

Trường hợp hai bên không thỏa thuận được hoặc một bên tranh chấp đã được triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai mà vẫn vắng mặt không có lý do chính đáng thì Hội đồng trọng tài lao động lập biên bản hoà giải không thành.

Biên bản có chữ ký của các bên có mặt, của Chủ tịch và Thư ký Hội đồng trọng tài lao động.

Bản sao biên bản hoà giải thành hoặc hoà giải không thành phải được gửi cho hai bên tranh chấp trong thời hạn 01 ngày làm việc, kể từ ngày lập biên bản.

- Sau thời hạn 05 ngày, kể từ ngày Hội đồng trọng tài lao động lập biên bản hòa giải thành mà một trong các bên không thực hiện thỏa thuận đã đạt được thì tập thể lao động có quyền tiến hành các thủ tục để đình công.

Trong trường hợp Hội đồng trọng tài lao động lập biên bản hòa giải không thành thì sau thời hạn 03 ngày, tập thể lao động có quyền tiến hành các thủ tục để đình công.