Luật Hôn nhân gia đình là một trong những cơ sở cho những ứng xử chuẩn mực, nền tảng để chủ thể quan hệ pháp luật hôn nhân gia đỉnh thụ hưởng hạnh phúc. Tìm hiểu Luật Hôn nhân gia đình, bạn đọc còn nhận thức được pháp luật thực định về kết hôn; ly hôn; quan hệ vợ chồng; quan hệ giữa cha mẹ, con; cấp dưỡng; quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài để từ đó có thể áp dụng và giải quyết các tình huống thực tiễn. Vì vậy bài viết sau đây sẽ cung cấp hệ thống văn bản, tài liệu tham khảo và một số lưu ý cần thiết khi làm bài sao cho hiệu quả nhất.

I) TỔNG HỢP VĂN BẢN MÔN LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH:

1) Luật hôn nhân và gia đình 2014

2) Luật Hộ tịch 2014

3) Luật nuôi con nuôi 2010

4) Bộ luật dân sự 2015

5) Nghị định 98/2016/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 10/2015/NĐ-CP quy định về sinh con bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm và điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.

6) Nghị định 10/2015/NĐ-CP Quy định về sinh con bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm và điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo

7) Nghị định 126/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Hôn nhân và gia đình

8) Nghị định 123/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật hộ tịch

9) Nghị định 19/2011/NĐ-CP hướng dẫn Luật Nuôi con nuôi

10) Thông tư liên tịch 02/2016/TTLT-BNG-BTP hướng dẫn việc đăng ký và quản lý hộ tịch tại Cơ quan đại diện ngoại giao, Cơ quan đại diện lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài do Bộ trưởng Bộ Ngoại giao - Bộ Tư pháp ban hành

11) Thông tư liên tịch 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP hướng dẫn thi hành quy định của Luật hôn nhân và gia đình do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao - Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao - Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành

12) Thông tư 15/2015/TT-BTP hướng dẫn Luật hộ tịch và Nghị định 123/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật hộ tịch do Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành

II) TÀI LIỆU THAM KHẢO LIÊN QUAN ĐẾN QUAN  HỆ HÔN NHÂN GIA ĐÌNH.

1) Hỏi đáp về luật hôn nhân và gia đình / Uông Ngọc Thuẩn, Vũ Văn Đình . - Hà Nội : Tư pháp, 2004. - 51tr

2) Bình luận khoa học luật hôn nhân gia đình Việt nam : Các quan hệ tài sản giữa vợ chồng. Tập 2 / Nguyễn Ngọc Điện . - Tp. Hồ Chí Minh : Trẻ, 2004. - 362tr

3) Bình luận khoa học Bộ luật hình sự : Phần các tội phạm. Tập 3. Các tội xâm phạm quyền tự do, dân chủ của công dân; xâm phạm chế độ hôn nhân và gia đình / Đinh Văn Quế . - Tp. Hồ Chí Minh : Thành phố Hồ Chí Minh, 2002. - 293tr

4) Hỏi đáp về dự thảo luật hôn nhân và gia đình : Tài liệu giải thích sơ lược những vấn đề chủ yếu về Luật hôn nhân và gia đình / . - Hà Nội : Bộ Tư pháp, 1959. - 24tr

5) Những qui định pháp luật về luật hôn nhân và gia đình / Nguyễn Ngọc Điệp . - Hà Nội : Phụ nữ, 2001.

6) Những quy định pháp luật về hôn nhân gia đình / Trần Văn Sơn . - Hà Nội : Lao động, 2001. - 439tr

7) Hỏi đáp về luật hôn nhân và gia đình: So sánh luật hôn nhân và gia đình năm 2000 với luật hôn nhân và gia đình năm 1986 và các văn bản có liên quan / Nguyễn Văn Thông . - Đồng Nai: Nxb Đồng Nai, 2001. - 360tr

III) PHƯƠNG PHÁP LÀM BẢI MÔN LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH

Tình  huống gặp phải thông thường sẽ yêu cầu chúng ta xác định tài sản trong quan hệ vợ chồng, trong đó có tài sản chung và tài sản riêng. Sau đây mình xin nêu một số lưu ý khi xác định tài sản đâu là tài sản chung, đâu là tài sản riêng của vợ chồng?

1) Thu nhập khác trong thời kì hôn nhân: Điều này được quy định tại khoản 1 Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, gồm:

- Tiền thưởng, tiền trúng vé xổ số, tiền trợ cấp (trừ trợ cấp, ưu đãi mà vợ, chồng được nhận theo quy định pháp luật người có công cách mạng, quyền tài sản khác gắn liền với nhân thân của vợ, chồng. Quy định này cụ thể hơn so với Nghị quyết 02/2000/NQ-HĐTP về việc hướng dẫn áp dụng một số quy định của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 do Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành);

-Tài sản mà vợ, chồng được xác lập quyền sở hữu theo quy định của BLDS đối với vật vô chủ, vật bị chôn giấu, chìm đắm, vật bị đánh rơi, bỏ quên, gia súc, gia cầm bị thất lạc, vật nuôi dưới nước.

- Thu nhập hợp pháp khác.

2) Hướng dẫn về tài sản riêng khác của vợ chồng gồm:

- Quyền tài sản đối với đối tượng sở hữu trí tuệ theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ;

- Tài sản mà vợ, chồng xác lập quyền sở hữu riêng theo bản án, quyết định của Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác;

- Khoản trợ cấp, ưu đãi mà vợ, chồng được nhận theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng, quyền tài sản khác gắn liền với nhân thân của vợ, chồng.

3) Hậu quả của chia tài sản chung của vợ và chồng:

- Việc chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kì hôn nhân không  làm chấm dứt chế độ tài sản của vợ và chồng theo luật định;

-Từ thời điểm việc chia tài sản chung của vợ, chồng có hiệu lực, nếu tài sản có được từ việc khai thác tài sản riêng của vợ, chồng mà không xác định được đó là thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất kinh doanh, kinh doanh của vợ, chồng hay là hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng đó thì thuộc sở hữu chung của vợ chồng.

4) Trường hợp lựa chọn áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì vợ chồng có thể thỏa thuận về xác định tài sản theo một trong cac nội dung:

- Tài sản giữa vợ và chồng bao gồm tài sản chung và tài sản riêng của vợ, chồng;

- Giữa vợ và chồng không có tài sản riêng mà tài sản do vợ, chồng có được trước khi kết hôn và trong thời kỳ hôn nhân đều là tài sản chung ;

- Giữa vợ và chồng không có tài sản chung mà tất cả tài sản do vợ, chồng có được trước khi kết hôn và trong thời kì hôn nhân đều là đều thuộc sở hữu riêng của người có tài sản đo.

- Xác định theo thỏa thuận khác của vợ chồng.