Những bạn mới học Luật sẽ bắt gặp hai khái niệm nghe có vẻ khá là ngược nhau đó là Suy đoán có lỗi và suy đoán lỗi. Mình xin có vài lời như sau:

1. Suy đoán lỗi. Đây là nguyên tắc được dùng trong các quan hệ dân sự nói chung. Khi mà các bên gây hậu quả nào đó thì mặc nhiên là sẽ bị coi là có lỗi và phải chịu phạt theo thỏa thuận từ trước. Nếu bạn thật sự không có lỗi thì việc bạn cần làm là chứng minh cho bên kia rằng mình không có lỗi và không phải chịu phạt. 

Ví dụ: A và B thỏa thuận mua bán hàng. A là người mua, B là người bán. Hai người thỏa thuận ngày 21/01/2018 sẽ giao hàng. Trong trường hợp này nếu đúng ngày mà B không giao hàng thì B mặc nhiên bị coi là có lỗi, chỉ trừ trường hợp B chứng mình mình không giao được hàng là bất khả kháng hay những trường hợp thỏa thuận thì không phải chịu trách nhiệm.

2. Suy đoán vô tội. Đây là nguyên tắc dùng trong quan hệ hình sự. Khi cơ quan công tố muốn buộc tội ai đó thì họ phải có đầy đủ những chứng cứ để buộc tội họ. Tất cả các công việc điều tra, chứng minh rằng họ có tội là việc của cơ quan có thẩm quyền. Họ chỉ bị coi là có tội khi có bản án của Tòa án. Và họ không có nghĩa vụ phải chứng minh là họ vô tội.

Ví dụ: A và B cùng đi trên một chiếc xe máy. Đến đoạn vắng thì tông phải bà H, khiến bà H chết. Bằng các kỹ thuật nghiệp vụ thì cơ quan điều tra khẳng định xe mà A và B đi là chiếc xe tông chết bà H. A và B đều khai là đúng là chiếc xe đó tông chết bà H và khi đó cả hai đều ngồi trên xe nhưng không khai ai là người lái. Trong trường hợp này thì nếu không có cách nào chứng mình người lái thì không ai có quyền nói ai có tội. Hai người đó đều được coi là vô tội.