Trong lần lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức về Dự thảo Bộ luật Tố tụng Hình sự sửa đổi,  Đoàn Luật sư tỉnh Khánh Hòa đã kiến nghị ban soạn thảo dự thảo quy định vị trí ngồi của kiểm sát viên trong phòng xử án ngang bằng với luật sư.

Trước giờ trong các phiên tòa hình sự lúc nào vị trí của Kiểm sát viên cũng ngồi cao và trang trọng hơn luật sư

Ông Lê Thúc Anh, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam cho biết:

Hiện do luật chưa quy định cụ thể vị trí chỗ ngồi của LS (người bào chữa) tại phòng xử án nên có phiên tòa, LS được bố trí ngồi phía trước, bên phải bị can, bị cáo và người tham gia tố tụng khác; có phiên tòa LS lại được bố trí ngồi ở phía sau. Trong khi đó, chỗ ngồi của HĐXX, KSV và thư ký tòa án luôn ở bục cao nhất của phòng xử án. HĐXX ngồi chính giữa, KSV ngồi bên phải, thư ký tòa ngồi bên trái HĐXX. Đây cũng là mô hình phòng xử án theo quy định trong dự thảo BLTTHS (sửa đổi).

 

Theo tôi, việc bố trí chỗ ngồi của LS (người bào chữa) chưa thống nhất và đặt phía dưới chỗ ngồi của KSV đã không thể hiện được vai trò của bên gỡ tội, đối trọng với KSV là bên buộc tội. Dù chỉ là hình thức nhưng điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đối với địa vị pháp lý của LS trong tố tụng.

 

Tại phiên tòa, KSV thực hiện quyền công tố, chỉ ra hành vi của bị cáo đã phạm vào tội gì và đề nghị mức hình phạt tương ứng. LS thực hiện chức năng bào chữa cho bị cáo, chứng minh bị cáo không phạm tội hoặc làm giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị cáo. Căn cứ vào chứng cứ, lập luận và các tình tiết được hai bên buộc tội, gỡ tội đưa ra, HĐXX sẽ xem xét, đánh giá bị cáo có phạm tội hay không, từ đó áp dụng quy định của pháp luật để tuyên một bản án chính xác.

 

Với tính chất, chức năng như vậy, có thể thấy rằng HĐXX, KSV, LS tại phiên tòa sẽ tạo thành thế kiềng ba chân, trong đó bên buộc tội và bên gỡ tội phải được đặt ở vị trí ngang nhau, bình đẳng với nhau để thực hiện tốt nhất chức năng của mình. Một thực tế có thể nhận thấy là tại phiên tòa, do chỗ ngồi của LS được đặt phía dưới chỗ ngồi của KSV nên mới chỉ nhìn vào đã thấy sự bất bình đẳng giữa hai bên. KSV ở phía trên nhìn xuống, nói xuống, trong khi LS thì từ dưới nhìn lên, đối đáp vọng lên, càng thể hiện sự bất bình đẳng giữa hai bên, tạo nên cảm giác như đó không phải là một quá trình tranh tụng bình đẳng mà như là một kiểu trên-dưới.

 

Theo tinh thần CCTP là lấy tòa án làm trung tâm, xét xử là trọng tâm, tranh tụng là khâu đột phá; phán quyết của tòa phải dựa trên kết quả tranh tụng tại phiên tòa. Muốn tranh tụng tốt phải bảo đảm sự bình đẳng giữa bên buộc tội và bên gỡ tội không những về nội dung mà cả hình thức là vị trí chỗ ngồi.

 

Bà LÊ THỊ THU BA, Phó Thường trực Ban chỉ đạo  CCTP Trung ương cho biết:

 

Để thuận lợi cho việc tranh tụng tại phiên tòa không chỉ về mặt nội dung mà còn về mặt hình thức thì việc sắp xếp lại chỗ ngồi của KSV và LS là cần thiết. Tôi ủng hộ việc sắp xếp chỗ ngồi của KSV và LS ngang bằng nhau cho hợp lý.

 

Về quan điểm tại phiên tòa, KSV không chỉ giữ quyền công tố mà còn thực hiện chức năng kiểm sát việc xét xử nên phải ngồi ngang hàng với HĐXX, tôi cho rằng KSV ngồi đâu cũng kiểm sát được. Chỉ vì lý do có chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp mà KSV phải ngồi trên LS là không thỏa đáng.

 Đây là một trong những mô hình chỗ ngồi được của luật sư và công tố viên của các quốc gia khác trên thế giới:

Tham khảo: plo.vn