Ngày 22/4/2013, Bộ Công thương ban hành Thông tư số08/2013/TT-BCT, có hiệu lực từ ngày 07/6/2013. Khoản 4, điều 3 của Thông tư quy định: “Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đã được cấp phép quyền xuất khẩu chỉ được trực tiếp mua hàng hóa của thương nhân Việt Nam có đăng ký kinh doanh hoặc có quyền nhập khẩu, quyền phân phối hàng hóa đó để xuất khẩu; không được tổ chức mạng lưới mua gom hàng hóa tại Việt Nam để xuất khẩu, bao gồm việc mở địa điểm để mua gom hàng hóa xuất khẩu, trừ trường hợp pháp luật Việt Nam hoặc điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác”.

    Cuộc chơi chưa ngã ngũ đã hơn 4 năm nay, doanh nghiệp trong nước kêu thiếu nguyên liệu, thiếu sản phẩm trong khi doanh nghiệp nước ngoài vẫn thu mua bình thường. Người dân tạo ra sản phẩm không bán được cho doanh nghiệp trong nước do giá mua không đủ bù đắp chi phí, phải bán cho doanh nghiệp nước ngoài.

   Một thực tại không dễ giải quyết, tuy nhiên giải quyết theo hướng của khoản 4 điều 3 TT08/2013/TT-BCT thì một mũi tên bắn trúng 3 đích: vừa bảo vệ được lợi ích, tạo thế cạnh tranh tuyệt đối của một số doanh nghiệp trong nước; vừa ép giá bán của người dân; vừa gây ra khó khăn cho doanh nghiệp nước ngoài. Một nghịch lý khó tin nhưng có thật, đó là doanh nghiệp của Việt Nam lại ép giá người dân Việt Nam, còn doanh nghiệp nước ngoài mua bán theo thỏa thuận.

   Thay vì những giải pháp khác để bảo vệ người dân (một số doanh nghiệp nước ngoài mua bán thất thường), Bộ Công thương đã đưa ra giải pháp toàn vẹn hơn để giải quyết cùng lúc 3 vấn đề lớn; một giải pháp bị nghi ngờ là tồn tại lợi ích nhóm?