Lập 3 tổ kiểm tra giá nhập khẩu xăng dầu

* Kiểm tra việc Petrolimex kêu lỗ nhưng công bố lãi

TT - Bộ Tài chính đã có ngay động thái xem xét giá xăng dầu: Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Văn Hiếu vừa ký quyết định thành lập ba tổ kiểm tra giá nhập khẩu xăng dầu tại các đơn vị kinh doanh xăng dầu lớn.

Bao gồm: Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil) và tại các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối gồm Công ty TNHH một thành viên Xăng dầu TP.HCM và Công ty TNHH một thành viên Thương mại dầu khí Đồng Tháp.

Bộ Tài chính đang quyết tâm làm rõ việc Petrolimex kêu lỗ nhưng lên sàn lại công bố lãi - Ảnh: THUẬN THẮNG

Theo các quyết định này, các tổ kiểm tra sẽ làm việc trực tiếp với các doanh nghiệp để xác định giá vốn các mặt hàng xăng dầu tồn kho tính đến ngày 26-8-2011, giá nhập khẩu trong giai đoạn từ 1-1 đến hết ngày 15-9-2011; rà soát các khoản chi phí thực tế liên quan đến kinh doanh của các doanh nghiệp làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh xăng dầu; rà soát kết quả sản xuất kinh doanh xăng dầu của doanh nghiệp đến thời điểm lập báo cáo kế toán gần nhất với thời điểm kiểm tra; kiểm tra việc chấp hành các quy định về trích và sử dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu tính đến hết ngày 15-9-2011.

Trong khi đó, một lãnh đạo có trách nhiệm của Bộ Tài chính cũng khẳng định sẽ cho kiểm tra việc Petrolimex kêu lỗ nhưng lên sàn chứng khoán lại công bố lãi.

Đó là những thông tin tiếp theo cuộc hội thảo “nóng” tại Bộ Tài chính về điều hành giá xăng dầu ngày 20-9 mà ở đó Bộ Công thương và Bộ Tài chính đã đưa ra những số liệu, nhận định và quan điểm về điều hành giá xăng dầu khá trái ngược nhau.

Nếu lãi sẽ xin giảm 1.000 đồng/lít

Ngày 21-9, ông Bùi Ngọc Bảo, tổng giám đốc Petrolimex, đã gặp gỡ báo chí để “trao đổi giãi bày” một số vấn đề trong cuộc hội thảo tại Bộ Tài chính ngày 20-9. Theo ông Bảo, nếu nói ngày 26-8-2011 khi Bộ Tài chính ra lệnh giảm giá xăng dầu, Petrolimex có lãi hơn 780 đồng/lít, chưa kể 300 đồng lợi nhuận định mức thì đúng là Petrolimex lãi lớn mà lại kêu lỗ.

Xem Bộ trưởng Vương Đình Huệ phát biểu tại hội thảo. Nguồn: VTV1 19g ngày 20-9

Tuy nhiên, ông Bảo khẳng định nếu tính theo cách của Bộ Tài chính thì xăng A92 trước khi hạ giá ngày 26-8 có lãi 122 đồng/lít. Dầu diesel lãi trên 400 đồng/lít. Tuy nhiên, nếu tính theo giá vốn của Petrolimex (từ thực tế kinh doanh), theo ông Bảo, xăng A95 lỗ 58 đồng/lít, xăng A92 lãi 219 đồng/lít, dầu DO 0,05 lãi 540 đồng/lít, dầu DO 0,25 lãi 289 đồng/lít.

Về việc áp dụng số liệu hải quan, ông Bảo cho rằng xuất nhập khẩu xăng dầu phải theo tập tục quốc tế: mua thì một tháng sau mới thanh toán tiền. Vì vậy, khi tàu về đến VN thì phải làm tờ khai hải quan với giá tạm tính. Một tháng sau có quyết toán lúc đó mới là giá thực. Do vậy, thông tin từ hải quan luôn có hai giá, và theo ông Bảo, nhiều người “không hiểu lĩnh vực thì dễ thấy u u minh minh. Nhiều người sẽ thấy lạ vì tàu về rồi, bán rồi mà lại không biết giá”. Ông Bảo nói do vậy “rất oan uổng cho tổng công ty, rất trách nhiệm và nghiêm túc thực hiện chỉ đạo mà lại mang tiếng kêu lãi thành lỗ”.

Lý giải về việc Bộ Công thương để Petrolimex không hạch toán được khoản lỗ từng mặt hàng, ông Nguyễn Lộc An - vụ phó Vụ Thị trường trong nước - nói lại rằng trong quỹ bình ổn, trích quỹ cho xăng dầu phải theo quy định của kế toán. Cụ thể, bán ra bao nhiêu lít xăng, bao nhiêu lít dầu mới được trích bù lỗ bấy nhiêu, chứ “doanh nghiệp không thể nói tôi nhập về bao nhiêu lít xăng, bao nhiêu lít dầu để trích quỹ bình ổn. Không tính riêng được là như thế chứ không phải không thể hạch toán nổi”.

Không chấp nhận không hạch toán từng mặt hàng

Trao đổi với Tuổi Trẻ, một lãnh đạo Bộ Tài chính khẳng định trước khi quyết định giảm giá xăng dầu, bộ đã yêu cầu Tổng cục Hải quan báo cáo giá nhập khẩu thực tế để xác định thực chất doanh nghiệp lỗ lãi thế nào và mức độ chịu đựng ra sao rồi mới có quyết định về mặt chuyên môn tài chính.

Vị lãnh đạo này cho biết giá Platt’s Singapore chỉ là giá tham chiếu, được sử dụng làm giá cơ sở tính toán, định hướng cho doanh nghiệp để mang tính cạnh tranh, khuyến khích quản trị doanh nghiệp hiệu quả. Trên thực tế doanh nghiệp nào nhập được giá thấp hơn thì kinh doanh tốt, còn doanh nghiệp nào nhập khẩu với giá cao hơn giá cơ sở thì kinh doanh kém, quản trị kém.

Kém ở chỗ lúc người ta bán rẻ thì không mua mà lại mua lúc bán đắt. DN không áp dụng các biện pháp kinh tế, lựa chọn thời điểm, tỉ giá... sẽ bị lỗ. Theo lãnh đạo Bộ Tài chính, hiện nay các doanh nghiệp xăng dầu có thể làm nhiều nghiệp vụ mà các nước vẫn sử dụng khi mua bán xăng dầu như Hedging xăng dầu, lựa chọn tỉ giá... nhưng nhiều doanh nghiệp VN cơ bản không làm.

Lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết ngay tại buổi họp báo giảm giá xăng, bộ đã khẳng định tính toán theo 10 ngày thì doanh nghiệp lãi bình quân gần 100 đồng/lít. “Đúng ra phải tính bình quân 30 ngày, nhưng do bối cảnh lạm phát, chúng ta yêu cầu doanh nghiệp chia sẻ” - vị này nói. Với việc giảm giá 500 đồng/lít, doanh nghiệp chỉ phải chia sẻ 100 đồng/lít, Nhà nước lùi bình ổn giá 100 đồng/lít, còn 300 đồng nữa là khoản lãi định mức trong giá cơ sở doanh nghiệp có thể chịu đựng được, nếu cuối năm giá thế giới giảm xuống theo xu hướng giảm giá hiện tại thì sẽ tạo điều kiện để doanh nghiệp có nguồn thu bù đắp. Trường hợp xấu nhất thì Nhà nước có thể can thiệp.

Về việc Petrolimex kêu lỗ nhưng lên sàn chứng khoán lại công bố lãi, lãnh đạo Bộ Tài chính khẳng định đang yêu cầu Cục Tài chính doanh nghiệp báo cáo lại và sẽ cho kiểm tra xem xét. Tuy nhiên, quan chức này khẳng định việc không thể hạch toán riêng từng mặt hàng xăng dầu lỗ lãi thế nào là không thể chấp nhận được.

Theo phân tích của vị lãnh đạo này, trong hạch toán bao giờ cũng có hai loại chi phí trực tiếp và gián tiếp. Chi phí trực tiếp của đối tượng nào tính cho đối tượng đó. Cụ thể, giá mua xăng là giá vốn của xăng, của dầu là giá vốn của dầu, hai mức giá này gồm các chi phí trực tiếp phải tách bạch được. Còn các khoản chi phí chung cho cả xăng và dầu như vận tải, bơm xăng dầu... đã phân bổ rồi. “Đây là nguyên tắc sơ đẳng của kế toán nên việc tách bạch giá xăng, giá dầu là điều hoàn toàn làm được. Việc nói không thể tính được lỗ của từng mặt hàng xăng dầu là vô lý” - vị này nhận định.

C.V.KÌNH - M.QUANG - T.HUYỀN