Độc giả gửi câu hỏi cho Văn phòng Luật sư chúng tôi, với nội dung như sau:

Một bạn độc giả có địa chỉ Email như sau (buocchanthuvang....@gmail.com) gửi cho chúng tôi:

Thưa các luật sư đang làm việc tại Công ty Luật NewVision !

Em là người Việt Nam, chồng sắp cưới của em là người mang hai quốc tịch Hà Lan và quốc tịch Việt Nam

Chồng sắp cưới của em đã đăng kí kết hôn một lần cách đây 15 năm với một người Việt sinh sống tại Hà Lan, bên gái đã đơn phương li hôn cách đây 10 năm nên chồng sắp cưới của em không có giấy chứng nhận của tòa. 

Khi về nước để đăng ký kết hôn với em anh ấy đã xin giấy chứng nhận của nước Hà Lan là đã li hôn. Theo em biết thì để kết hôn với người nước ngoài thì chỉ cần giấy chứng nhận tình trạng bản thân là đã li hôn hoặc độc thân là được. Nhưng sở tư pháp lại đòi giấy chứng nhận của tòa án. Mà việc xin lại rất khó khăn, anh ấy vừa về Việt Nam lại quay lại Hà Lan đi lại tốn kém, tiền hầu tòa để xin lại giấy xchứng nhận li hôn của toàn nhiều.

Em xin hỏi về chồng em là người hai quốc tịch đồng nghĩa là người Việt Nam thì có thể đăng kí tại xã mà không phải ra sở tư pháp có được không?

Nếu không được thì thủ tục tại sở tư pháp yêu cầu có giấy chứng nhận tòa án có đúng không hay không cần thiêt?

Nếu không xin được giấy toà án thì có phương án nào khác không

Chúng em yêu nhau thật lòng và muốn tiến tới hôn nhân mong các anh chị tư vấn giúp em

Cám ơn các anh/chị.

Luật sư trả lời:

Chào bạn!

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Công ty Luật NewVision. Đối với trường hợp của bạn, chúng tôi xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

-       Đối với câu hỏi: chồng bạn là người hai quốc tịch đồng nghĩa là người Việt Nam thì có thể đăng kí tại xã mà không phải ra sở tư pháp có được không,  thì sẽ có thể xảy ra 2 trường hợp như sau:

Trường hợp thứ nhất: chồng sắp cưới của bạn  mang hai quốc tịch mà bạn muốn kết hôn đang định cư ở nước Hà Lan chưa mất quốc tịch Việt Nam trước ngày 1/7/2009 (trước ngày  Luật quốc tịch năm 2008 có hiệu lực) và trong thời hạn 5 năm, kể từ ngày Luật này có hiệu lực, chồng sắp cưới của bạn đã đăng ký với cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài để giữ quốc tịch Việt Nam thì chồng sắp cưới của bạn vẫn mang quốc tịch Việt Nam. Như vậy, trong trường hợp này, việc kết hôn giữa hai bạn sẽ được tiến hành bình thường theo quy định của pháp luật Việt Nam về thủ tục kết hôn giữa công dân Việt Nam với công dân Việt Nam.

Theo đó, trước tiên anh chị phải đáp ứng yêu cầu về điều kiện kết hôn theo quy định tại Điều 8 Luật hôn nhân gia đình năm 2014 và không thuộc một trong các trường hợp bị cấm kết hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 5 Luật hôn nhân gia đình 2014.

Về cách thức: Nộp hồ sơ trực tiếp tại UBND cấp phường, xã.

Khi đăng ký kết hôn, hai bạn phải có mặt. Đại diện UBND cấp phường, xã sẽ yêu cầu hai bạn cho biết ý muốn tự nguyện kết hôn, nếu hai bạn đồng ý kết hôn, thì cán bộ Tư pháp hộ tịch ghi vào Sổ đăng ký kết hôn và Giấy chứng nhận kết hôn. Sau đó, hai bạn sẽ làm một thủ tục nữa đó là ký vào Giấy chứng nhận kết hôn và Sổ đăng ký kết hôn, Chủ tịch UBND cấp xã ký và cấp cho mỗi bên vợ, chồng một bản chính Giấy chứng nhận kết hôn, giải thích cho hai bên về quyền và nghĩa vụ của vợ, chồng theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình.

 Hồ sơ gồm:

Tờ khai đăng ký kết hôn (theo mẫu quy định) và xuất trình Giấy chứng minh nhân dân;

- Xác nhận tình trạng hôn nhân trong Tờ khai (theo mẫu quy định) hoặc Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân:

+ Trong trường hợp một người trong hai bạn cư trú tại xã, phường, thị trấn này, nhưng đăng ký kết hôn tại xã, phường, thị trấn khác, thì phải có xác nhận của UBND cấp xã, nơi cư trú về tình trạng hôn nhân của người đó.

+ Trường hợp anh ấy đang trong thời hạn công tác, học tập, lao động ở Hà Lan về nước đăng ký kết hôn, thì phải có xác nhận của Cơ quan Ngoại giao, Lãnh sự Việt Nam tại nước Hà Lan về tình trạng hôn nhân của người đó ( cái này liên quan hoạt động ủy thác tư pháp giữa Việt Nam và Hà Lan )

+ Trường hợp anh ấy là cán bộ, chiến sĩ đang công tác trong lực lượng vũ trang, thì thủ trưởng đơn vị của người đó xác nhận tình trạng hôn nhân.

Việc xác nhận tình trạng hôn nhân nói trên có thể xác nhận trực tiếp vào Tờ khai đăng ký kết hôn hoặc bằng Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân theo quy định của pháp luật. Việc xác nhận này có giá trị 6 tháng, kể từ ngày xác nhận.

Trường hợp thứ hai: Người mang hai quốc tịch mà bạn muốn kết hôn không đăng ký giữ quốc tịch theo quy định tại khoản 2 Điều 13 Luật quốc tịch thì người đó đương nhiên mất quốc tịch Việt Nam (căn cứ khoản 3 Điều 26 Luật quốc tịch 2008). Trong trường hợp này, thủ tục đăng kết hôn giữa hai bạn được giải quyết theo thủ tục đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài, được quy định cụ thê tại Nghị định 24/2013/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Hôn nhân và gia đình về quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài có hiệu lực từ ngày 15/5/2013 (Nghị định này thay thế Nghị định số 68/2002/NĐ-CP ngày 10 tháng 7 năm 2002 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật hôn nhân và gia đình về quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài; Nghị định số 69/2006/NĐ-CP ngày 21 tháng 7 năm 2006 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 68/2002/NĐ-CP.).

Theo đó, quy định tại Điều 8 Hồ sơ đăng ký kết hôn thì hai bạn có thể nộp trực tiếp tại Sở Tư pháp, nếu đăng ký kết hôn tại Việt Nam hoặc nộp tại cơ quan đại diện, nếu đăng ký kết hôn tại cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài.

Về hồ sơ đăng ký kết hôn, theo quy định tại Điều 7 Nghị định thì hai bạn cần chuẩn bị hồ sơ với những mục sau:

-  Tờ khai đăng ký kết hôn (theo mẫu quy định);

-  Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân hoặc Tờ khai đăng ký kết hôn có xác nhận tình trạng hôn nhân của bạn được cấp chưa quá 06 tháng, tính đến ngày nhận hồ sơ; giấy tờ chứng minh tình trạng hôn nhân của chồng sắp cưới của bạn do cơ quan có thẩm quyền của nước Hà Lan cấp chưa quá 06 tháng, tính đến ngày nhận hồ sơ, xác nhận hiện tại người đó là người không có vợ hoặc không có chồng;

Trường hợp pháp luật Hà Lan không quy định việc cấp giấy tờ xác nhận tình trạng hôn nhân thì thay bằng giấy xác nhận tuyên thệ của người đó hiện tại không có vợ hoặc không có chồng, phù hợp với pháp luật của nước đó;

-  Giấy xác nhận của tổ chức y tế có thẩm quyền của Việt Nam hoặc nước ngoài cấp chưa quá 06 tháng, tính đến ngày nhận hồ sơ, xác nhận anh/chị không mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác mà không có khả năng nhận thức, làm chủ được hành vi của mình;

-  Bản sao một trong các giấy tờ để chứng minh về nhân thân, như Giấy chứng minh nhân dân hoặc Hộ chiếu (đối với bạn), Hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị thay thế như Giấy thông hành hoặc Thẻ cư trú (đối với anh chồng sắp cưới của bạn);

-  Bản sao sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú (đối với bạn),

Ngoài giấy tờ trên, tùy từng trường hợp, hai bạn phải nộp giấy tờ tương ứng sau đây:

-  Trường hợp bạn là người đang phục vụ trong các lực lượng vũ trang hoặc đang làm việc có liên quan trực tiếp đến bí mật Nhà nước thì phải nộp giấy xác nhận của cơ quan, tổ chức quản lý ngành cấp trung ương hoặc cấp tỉnh, xác nhận  bạn kết hôn với chồng sắp cưới không ảnh hưởng đến bảo vệ bí mật Nhà nước hoặc không trái với quy định của ngành đó;

-  Đối với chồng sắp cưới của bạn trong trường hợp này vừa là công dân Việt Nam đồng thời vừa có quốc tịch Hà Lan thì còn phải có giấy tờ chứng minh về tình trạng hôn nhân do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cấp (tức nước Hà Lan);

Căn cứ tình hình cụ thể, Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định bổ sung giấy xác nhận của Trung tâm tư vấn, hỗ trợ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài về việc hai bạn đã được tư vấn, hỗ trợ về hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài trong hồ sơ đăng ký kết hôn nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài.

Về thủ tục nộp, tiếp nhận hồ sơ

-  Hồ sơ đăng ký kết hôn do một trong hai bên kết hôn nộp trực tiếp tại Sở Tư pháp, nếu hai bạn đăng ký kết hôn tại Việt Nam hoặc cơ quan đại diện của Việt Nam tại Hà Lan, nếu đăng ký kết hôn tại cơ quan đại diện.

-  Cán bộ tiếp nhận hồ sơ có trách nhiệm kiểm tra giấy tờ trong hồ sơ, nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ thì viết phiếu tiếp nhận hồ sơ, ghi rõ ngày phỏng vấn và ngày trả kết quả.

Trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ, không hợp lệ, cán bộ tiếp nhận hồ sơ hướng dẫn hai bạn bổ sung, hoàn thiện. Trong văn bản hướng dẫn có ghi đầy đủ, rõ ràng loại giấy tờ cần bổ sung, hoàn thiện; cán bộ tiếp nhận hồ sơ ký, ghi rõ họ tên và giao cho người nộp hồ sơ. Thời hạn giải quyết việc đăng ký kết hôn được tính từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ và lệ phí.

Như vậy, dựa vào 2 trường hợp như đã phân tích trên thì bạn có thể đăng kí kết hôn tại xã , phường thị trấn trong trường hợp chồng sắp cưới của bạn chưa mất quốc tịch Việt Nam trước ngày 1/7/2009 (trước ngày  Luật quốc tịch năm 2008  có hiệu lực) và trong thời hạn 5 năm, kể từ ngày Luật này có hiệu lực, chồng sắp cưới của bạn đã đăng ký với cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài để giữ quốc tịch Việt Nam.

Hơn nữa, chồng săp cưới của bạn đã nhận được giấy chứng nhận của nước Hà Lan về tình trạng đã ly hôn thì không cần giấy chứng nhận của Tòa án nữa.

Trân trọng ./.